Bài 19. Các thành phần biệt lập

Giáo viên dạy: Phạm Thị Thanh
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự tiết học
Năm học 2009-2010
Ngữ văn 9
Tiết 98
Các thành phần biệt lập
Các thành phần biệt lập
- Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu
Tiết 98:
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
- Không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
khởi ngữ
CN
VN
Ví dụ:
b/" Anh quay lại nhìn con vừa khe
khẽ lắc đầu vừa cươi�. vì khổ
tâm đến nỗi không khóc được nên
anh phải c��i vậy thôi ."
CN
CN
VN
VN
chắc
Có lẽ
a/"Với lòng mong nhớ của anh,
anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào
lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh."
TN
sao mà độ ấy vui thế.
chỉ còn năm phút!
CN
VN
VN
c/ ồ,
d/ Trời ơi,
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu.
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu.
Tiết 98
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
Các thành phần biệt lập
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
a) Ví dụ: SGK
Ví dụ:
b/" Anh quay lại nhìn con
vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.
C� l� vì khổ tâm đến nỗi
không khóc được, nên anh
phải c��i vậy thôi ."
a/"Với lòng mong nhớ của anh,
ch�c anh nghĩ rằng, con anh
sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm
chặt lấy cổ anh."
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
Tiết 98
Các thành phần biệt lập
a) Ví dụ: SGK
Thành phần tình thái được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.

Tiết 98
a) Ví dụ: SGK
Các thành phần biệt lập
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
ý nghĩa cụ thể của các thành phần tình thái trong câu:
+ Nêu độ tin cậy được nói đến trong câu:
. Chắc hẳn, chắc chắn, chắc là.? Chỉ độ tin cậy cao.
. Hình như, dường như, có vẻ như.? Chỉ độ tin cậy thấp.
+ Nêu nguồn ý kiến của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
. Theo tôi, theo anh, theo mình.
+ Nêu thái độ quan hệ giữa người nói với người nghe:
. ạ, à, hở, đi.
Tiết 98
a) Ví dụ :
2) THÀNH PHẦN CẢM THÁN :
b) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
Các thành phần biệt lập
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
a) Ví dụ: SGK
Th�nh ph�n c�m th�n ��ỵc d�ng �Ĩ b�c l� t�m l� cđa ng��i n�i (Vui, bu�n, m�ng, gi�n.)
c)
Ồ ao mà độ ấy vui thế.
( L�ng - Kim L�n)
,
s
d)
Trời ơi hỉ còn có năm phút !
(LỈng l� SaPa - NguyƠn Th�nh Long)
,
c
C
S
!
!
"Ồ" : vui thích
"Trời ơi" : tiếc rẻ
Tiết 98
BT1 : Tìm các TP tình thái, cảm thán:
Các thành phần biệt lập
b) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
2) THÀNH PHẦN CẢM THÁN :
a) Ví dụ: SGK
III) LUYỆN TẬP :
a) Ví dụ: SGK
.Thành phần tình thái được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
.Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận...)
.Các thành phần tình thái, cảm thán là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu nên được gọi là thành phần biệt lập.
Tìm các thành phần tình thái, cảm thán:
a)
Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ,
có lẽ
còn ghê rợn hơn cả
b)
những tiếng kia nhiều.
Chao ôi
, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hạn
hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một đường
dài.
c)
Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại
điều gì,
hình như
chỉ có tình cha con là không thể chết được,
anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một
hồi lâu.
d)
Ông lão bỗng dừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được
đúng lắm.
Chả nhẽ
cái bọn ở làng lại đổ đốn đến thế được.
"
"
"
"
"
"
"
"
(Kim Lân, Làng)
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
(Kim Lân, Làng)
BÀI TẬP 1 :
TP tình thái
TP tình thái
TP cảm thán
TP tình thái
Tiết 98
BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần . :
Các thành phần biệt lập
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
2) THÀNH PHẦN CẢM THÁN :
a) Ví dụ: SGK
BT1 : Tìm các TP tình thái, cảm thán:
III) LUYỆN TẬP :
b) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
a)V� dơ: SGK
BT 2 : Hãy xếp những từ ngữ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy.
Chắc là
,
dường như
chắc chắn
có lẽ
chắc hẳn
hình như
có vẻ như
,
,
,
,
,
.
(Chú ý: Những từ ngữ thể hiện cùng một mức độ tin cậy thì xếp ngang hàng nhau).
Dường như / hình như / có vẻ như ? có lẽ ? chắc là ? chắc hẳn ? chắc chắn.
Tiết 98
Các thành phần biệt lập
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
2) THÀNH PHẦN CẢM THÁN :
a) Ví dụ: SGK
BT1 : Tìm các TP tình thái, cảm thán:
III) LUYỆN TẬP :
b) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần . :
a) V� dơ: SGK
BT 3: H�y cho bi�t.
BT 3 : Hãy cho biết, trong số những từ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra, với từ nào trách nhiệm thấp nhất. Tại sao
tác giả Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng) lại chọn từ " chắc " ?
Tiết 98
Các thành phần biệt lập
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
2) THÀNH PHẦN CẢM THÁN :
a) Ví dụ: SGK
BT1 : Tìm các TP tình thái, cảm thán:
III) LUYỆN TẬP :
b) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần . :
BT 3 : chọn chắc ? thái độ, lòng khát khao .
a)V� dơ: SGK
BT 3 : Hãy cho biết, trong số những từ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra, với từ nào trách nhiệm thấp
nhất. Tại sao tác giả Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng) lại chọn từ "chắc" ?
Tác giả chọn chắc ? thái độ, lòng khát khao của nhân vật đối với sự việc sẽ xảy ra.
BT 4 : Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của em khi được thưởng thức một tác phẩm văn nghệ (truyện, thơ.), trong đoạn văn đó có câu chứa thành phần tình thái hoặc cảm thán .
Yêu cầu:
Hình thức: đoạn văn khoảng 5 đến 6 câu.
Nội dung: Cảm xúc của em khi thưởng thức tác phẩm văn nghệ.
(Đoạn văn có chứa thành phần tình thái hoặc thành phần cảm thán).
Tiết 98
Tìm các TP tình thái, cảm thán:
BT1:
HƯỚNG DẪN HỌC
Ở NHÀ :
+ Nắm được đặc điểm và công dụng của các thành phần tình thái và cảm thán trong câu.
+ Ho�n th�nh bài tập 4.
+ Soạn bài "Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống".
Các thành phần biệt lập
1) THÀNH PHẦN TÌNH THÁI :
-Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu;
-không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
II/CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP :
b) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
2) THÀNH PHẦN CẢM THÁN :
a) Ví dụ: SGK
III) LUYỆN TẬP :
b) Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
BT 3 : chọn chắc ? thái độ, lòng khát khao.
BT 2 : Xếp từ ngữ theo trình tự tăng dần . :
a) V� dơ: SGK
BT 4: Vi�t �o�n v�n ng�n.