Bài 19. Các thành phần biệt lập

Tiết 98: Các thành phần biệt lập
GV thực hiện : Nguyễn Hải Châu - Trường THCS Núi Đèo
Kiểm tra bài cũ:

- Khởi ng? là gỡ? Chỉ ra câu có thành phần khởi ng??

- Chiều nay, lớp em đi lao động.


- Truyện này, tôi đã đọc rồi.


- Hỡnh như, nó vừa ở đây ra.
Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng ,

con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
b. Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.

Có lẽ, vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải

cười vậy thôi
Tiết 98: Các thành phần biệt lập
c. Hình như nó vừa ở đây ra.

d. Cháu chào ông ạ.
* Ví dụ:
Thứ 4 ngày 21 / 1/ 2009
Tiết 98: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp

1. Ví dụ:

a. Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng , con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.

b. Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.

c. Hình như nó vừa ở đây ra.

d. Cháu chào ông ạ.
I. Thành phần tỡnh thái
a. Với lòng mong nhớ của anh, anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.

b. Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.

c. Nó vừa ở đây ra.

d. Cháu chào ông.
Thứ 4 ngày 21 /1/2009
Tiết 98: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp

1. Ví dụ:
a. Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng , con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
b. Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.
c. Hình như nó vừa ở đây ra.
d. Cháu chào ông ạ.
I. Thành phần tỡnh thái
* THÀNH PHẦN KHÔNG THAM GIA VÀO VIỆC DIỄN ĐẠT NGHĨA SỰ VIỆC CỦA CÂU LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
Thứ 4 ngày 21 / 1/ 2009
Tiết 98: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp

1. Ví dụ:
a. Với lòng mong nhớ của anh, anh nghĩ rằng , con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm
chặt lấy cổ anh.
I. Thành phần tỡnh thái
* THÀNH PHẦN KHÔNG THAM GIA VÀO VIỆC DIỄN ĐẠT NGHĨA SỰ VIỆC CỦA CÂU LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
?
Thứ 4 ngày 21 / 1/ 2009
Tiết 98: C¸c thµnh phÇn biÖt lËp

1. Ví dụ:
a. Với lòng mong nhớ của anh, chắc chắn anh nghĩ rằng , con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm
chặt lấy cổ anh.
I. Thành phần tỡnh thái
* THÀNH PHẦN KHÔNG THAM GIA VÀO VIỆC DIỄN ĐẠT NGHĨA SỰ VIỆC CỦA CÂU LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
I. Thành phần tình thái
1. Ví dụ:
2. Ghi nhí 1:(SGK/18)
* Thành phần tình thái được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
Tiết 98: Các thành phần biệt lập
Thứ 4 ngày 21 /1/2009
II. Thµnh phÇn c¶m th¸n
1,VÝ dô:
a.- å , sao mà độ ấy vui thế. (Kim Lân – Làng)

b. - Trời ơi, chỉ còn có năm phút!

( Nguyễn Thành Long - Lặng Lẽ Sa Pa)
Tiết 98: Các thành phần biệt lập
Thứ 4 ngày21/1/2009
II. Thµnh phÇn c¶m th¸n :
2,Ghi nhí 2 (SGK/18)
Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ

tâm lý của người nói ( Vui, buồn, mừng,

giận...)

Tiết 98: Các thành phần biệt lập
Chú ý:
- Khi thành phần cảm thán đứng trong một câu cùng với các thành phần câu khác thì thành phần cảm thán thường đứng ở đầu câu. thành phần câu đứng sau giải thích cho tâm lý của người nói nêu ở thành phần cảm thán.
- Thành phần cảm thán có điểm riêng là nó có thể tách ra thành một câu riêng theo kiểu câu đặc biệt. khi tách riêng ra như vậy, nó là câu cảm thán.
Tiết 98: Các thành phần biệt lập
Thứ 4 ngày 21 /1/2009
III. Luyện tập:
Bài 1: Tìm các thành phần tình thái, cảm thán
a. Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.
( Kim Lân – Làng)
b. Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài.
( Nguyễn Thành Long- Lặng lẽ Sa Pa)
c. Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. ( Nguyễn Quang Sáng- Chiếc lược ngà)
Bài 2:
Hãy xếp những từ ngữ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy ( Hay độ chắc chắn)

Chắc là, dường như, chắc chắn, có lẽ, chắc hẳn, hình như, có vẻ như
III. Luyện tập:
Đáp án:
hình như, dường như, có vẻ như  có lẽ  chắc là  chắc hẳn  chắc chắn.
Thứ 4 ngày 21 /1/2009
Bài 3:
Hãy cho biết, trong số những từ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra, với từ nào trách nhiệm đó thấp nhất. Tại sao tác giả chiếc lược ngà( Nguyễn Quang Sáng) lại chọn từ chắc?

III. Luyện tập:
Thứ 4 ngày 21 /1/2009
Đọc “ Trong lòng mẹ” của nhà văn Nguyên Hồng, ta bắt gặp hình ảnh một em bé mồ côi bố, phải xa mẹ, sống thui thủi cô đơn giữa sự ghẻ lạnh, cay nghiệt của bà cô. Em phải chịu những ngày thàng đau khổ, tủi nhục. Nhưng trong những ngày tháng đau khổ ấy, trái tim yêu thương của em vẫn dành cho mẹ một cách đằm thắm và trọn vẹn. Cuộc gặp gỡ mẹ sau một năm trời xa cách là một niềm hạnh phúc vô bờ. Ôi, thật không gì bằng khi được sống trong vòng tay yêu thương của mẹ
Bài 4:
Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của em khi được thưởng thức một tác phầm văn nghệ (truyện, thơ, phim, ảnh, tượng...) trong đoạn văn đó có câu chứa thành phần tình thái hoặc cảm thán
III. Luyện tập:
Thứ 4 ngày 21 /1/2009
Các thành phần biệt lập

Thứ 4 ngày 21 /1/2009
Hướng dẫn về nhà
Học thuộc phần ghi nhớ.
Hoàn thành các bài tập.
Chuẩn bị : Các thành phần biệt lập tiếp theo.
Xin chân thành cảm ơn các thầy
cô giáo và các em học sinh