Bài 19. Các thành phần biệt lập

Tiết 98: Các thành phần biệt lập
Thành phần tình thái
1.vd.
Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
b,. Anh quay lại nhì con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi.
2. Nhận xét:
- Chắc: Thể hiện độ tin cậy cao
- Có lẽ: Thể hiện độ tin cậy thấp
Nếu không có những từ ngữ in đậm, thì sự việc được nói đến trong câu không có gì thay đổi. Vì thành phần in đậm chỉ là thể hiện những đoán định hay nhận định về sự việc của người nói.


Những yếu tố tình thái gắn với độ tin cậy của sự việc được nói đến trong câu: Chắc chắn, chắc hẳn, chắc là…( độ tin cậy cao); Hình như, dường như, hầu như, có vẻ như…(đọ tin cậy thấp)
Những yếu tố tình thái gắn với ý kiến của người nói như: theo tôi, ý ông ấy, theo anh…
Những yếu tố tình thái chỉ thái độ của người nói đối với người nghe như: à, ạ, a, hả hử…( thường đứng ở cuối câu)
3. Kết luận: SGK
II. Thành phần cảm thán.
Vd:
Ồ, sao mà độ ấy vui thế.
b. Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
2. Nhận xét:
Các từ in đậm không nhằm chỉ sự vật, sự việc, chúng giúp người nói giãi bày nỗi lòng của mình.
3. Kết luận: SGK
Bài tập: Xác định thành phần tình thái hoặc cảm thán trong những câu sau? Nêu tác dụng?
Em nghe họ nói mong manh
Hình như hai đứa chúng mình với nhau

b. Trời ơi, sinh giặc làm chi
Để chồng tôi phải ra đi diệt thù.

c. Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.

d. Giàng ơi, anh đang thấy lửa cháy ở trong tim mình.
Hình như (T/P tình thái)– thái độ phỏng đoán, nghi hoặc về sự việc của hai người.
Trời ơi ( T/P cảm thán)- chỉ cảm xúc đau đớn vì sự li tán của gia đình do chiến tranh.
Hình như ( T/P tình thái)- thái độ của tác giả ngỡ ngàng trước bước đi của thời gian trong khoảnh khắc giao mùa.

Giàng ơi ( T/P cảm thán) - cảm giác đau đớn, căm uất thấu đến tận xương tủy.
Về nhà: Học bài phần ghi nhớ
làm bài tập
Soạn:Các thành phần biệt lập (tiếp)