Bài 19. Các thành phần biệt lập

xin kính chào
các thầy cô giáo! về dự giờ dạy hội thảo chuyên đề môn ngữ văn.
nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ.
chúc các em học sinh giành được nhiều điểm tốt.
Bài 19 Tiết 98:
Các thành phần biệt lập
I- Thành phần tình thái
1. Xét ví dụ
Với lòng mong nhớ của anh, Chắc anh nghĩ
C
rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm
V
chặt lấy cổ anh.


b) Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.
C V
Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh
V C
phải cười vậy thôi.
V


.
Thành phần tình thái dùng để thể hiện cách
nhìn của con người đối với sự việc được nói đến
trong câu


Đặt câu trong đó có thành phần tình thái ?
1.Chắc chắn ngày mai, anh ấy sẽ về nhà.
2. Hình như, thu đã về.
3. Có lẽ tối nay, tớ sẽ không đi chơi đâu.
Bài tập nhanh
Tìm các thành phần tình thái trong những câu sau:
Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.
Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăn trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu.
Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng này lại đổ đốn đến thế được.
II. Thành phần cảm thán
1. Xét ví dụ
a) ồ, sao mà độ ấy vui thế.
C V

b) – Trời ơi, chỉ còn có năm phút
V



Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ
tâm lí của người nói( vui, buồn, tức, giận..)
c) ôi! Hàng tre xanh xanh Việt Nam
Bão táp mưa sa đứng thẳng hàng

=> Lưu ý: Phân biệt thành phần cảm thán với câu đặc biệt.
Bài tập nhanh
Tìm các thành phần cảm thán trong những câu sau:
a) Ôi những quyển sách rất nâng niu.
b) Trời ơi, sinh giặc làm chi
Để chồng tôi phải ra đi diệt thù.
c) Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài.

Ghi nhớ
Thành phần tình thái được dùng để biểu thị cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đên trong câu.
Thành phần cảm thán được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói ( vui, buồn, mừng, giân...).
Thành phần tình thái, cảm thán là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu nên được gọi là thành phần biệt lập.

III. Luyện tập
Bài tập 1
Đặt câu có thành phần tình thái được biểu thị bằng một trong các phương tiện sau đây: dường như, có vẻ như, chắc là , chắc hẳn là.
Bài tập 2
Hãy xếp những từ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy ( hay độ chắc chắn )
Chắc là, dường như, chắc chắn, có lẽ, chắc hẳn, hình như, có vẻ như.
( Chú ý: những từ ngữ thể hiện cùng một mức độ tin cậy thì xếp ngang hàng nhau.)
Chắc chắn

Chắc hẳn

Chắc là

Có lẽ

Có vẻ như vậy

Hình như - dường như
Bài 3: Trong những từ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của việc do mình nói ra, với từ nào trách nhiệm đó thấp nhất ? Tại sao tác giả Nguyễn Quang Sáng lại chon từ chắc ?
Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của em khi được thưởng thức một tác phẩm văn nghệ ( truyện, thơ, phim, ảnh...) trong đoạn văn đó có chứa thành phần cảm thán hoặc thành phần tình thái
chân thành cảm ơn các thầy cô
Thân mến chào các em