Bài 18. Trai sông

TRAI SÔNG
GIÁO ÁN SINH HỌC 7
CHƯƠNG 4: NGÀNH THÂN MỀM
TIẾT 20
Hình dạng, cấu tạo
1. Vỏ trai
Hãy quan sát hình vẽ sau:
H 18.1. Hình dạng vỏ
H. 18.2. Cấu tạo vỏ
Hình dạng, cấu tạo
1. Vỏ trai
Cho biết đặc điểm cấu tạo ngoài vỏ trai?
Cơ thể có hai mảnh vỏ đá vôi che chở bên ngoài
Hình dạng, cấu tạo
1. Vỏ trai
Cơ thể có hai mảnh vỏ đá vôi che chở bên ngoài
2. Cơ thể trai
Quan sát hình 18.3
H. 18.3. Cấu tạo cơ thể trai
1. Cơ khép vỏ trước
2. Chỗ bám cơ bám vỏ sau
3. Vỏ 4. Ống thoát
5. Ống hút 6. Mang
7. Chân 8. Thân
9. Lỗ miệng 10. Tấm miệng
11. Áo trai
Thảo luận:
- Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm thế nào?
- Mài mặt ngoài vỏ trai thấy có mùi khét, vì sao?
- Cần cát hai cơ khép vỏ.
- Vì mặt ngoài là lớp sừng bằng chất hữu cơ, khi mài nóng sẽ cháy bay mùi khét.
Hình dạng, cấu tạo
1. Vỏ trai
Cơ thể có hai mảnh vỏ đá vôi che chở bên ngoài
2. Cơ thể trai
Nêu đặc điểm cấu tạo cơ thể trai.
Cấu tạo cơ thể trai:
- Ngoài: có áo trai tạo thành khoang áo.
- Giữa: là tấm mang.
- Trong: là thân trai và chân rìu.
H. 18.3. Cấu tạo cơ thể trai
1. Cơ khép vỏ trước
2. Chỗ bám cơ bám vỏ sau
3. Vỏ 4. Ống thoát
5. Ống hút 6. Mang
7. Chân 8. Thân
9. Lỗ miệng 10. Tấm miệng
11. Áo trai
Hình dạng, cấu tạo
Vỏ trai
Cơ thể trai
II. Di chuyển
Quan sát hình 18.4. Cho biết: Trai di chuyển như thế nào?
H. 18.4. Trai di chuyển và dinh dưỡng
Chân trai hình lưỡi rìu thò ra thụt vào, kết hợp đóng mở vỏ để di chuyển.
Hình dạng, cấu tạo
Vỏ trai
Cơ thể trai
II. Di chuyển
III. Dinh dưỡng
H. 18.4. Trai di chuyển và dinh dưỡng
Thảo luận:
- Nước qua ống hút và khoang áo đem gì đến cho miệng và mang trai?
- Nêu kiểu dinh dưỡng của trai.
- Nước đem đến oxi và thức ăn.
- Kiểu dinh dưỡng thụ động.
Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa như thế nào với môi trường nước.
Giúp lọc các chất cặn trong môi trường nước, làm nước sạch.
Hình dạng, cấu tạo
Vỏ trai
Cơ thể trai
II. Di chuyển
III. Dinh dưỡng
Thức ăn của trai là gì?
Trai dinh dưỡng thụ động nhờ bộ phận nào?
Thức ăn: Động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ.
Trai dinh dưỡng thụ động nhờ ống hút và ống thoát nước mang đến oxi và thức ăn.
Hình dạng, cấu tạo
Vỏ trai
Cơ thể trai
II. Di chuyển
III. Dinh dưỡng
IV. Sinh sản
Đọc thông tin SGK. Thảo luận:
Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ?
Ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?
Trứng được bảo vệ trong mang là nơi có nhiều oxi.
Ở mang cá có nhiều oxi, ở da cá ấu trùng được bảo vệ.
Trai phân tính.
Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng.
KẾT LUẬN
Trai sông là đại diện của ngành Thân mềm. Chúng có lối sống chui rút trong bùn, di chuyển chậm chạp, có hai mảnh vỏ bằng đá vôi che chở bên ngoài. Phần đầu cơ thể trai tiêu giảm nhưng nhờ hai đôi tấm miệng và hai đôi tấm mang, trai lấy được thức ăn và oxi.
EM CÓ BIẾT?
Ngọc trai
Xếp trai sông vào ngành Thân mềm vì:
a. Cơ thể mềm , không phân đốt.
b. Cơ thể mềm, có phân đốt.
c. Có lối sống chui rúc trong bùn, di chuyển chậm chạp nhờ chân rìu.
d. Có khoang áo phát triển, vỏ bằng đá vôi.
e. Có hệ tiêu hóa phân hóa.
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Khoanh tròn chữ cái đầu câu đúng trong các câu sau:
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
BÀI VỪA HỌC
Học thuộc bài
Trả lời các câu hỏi trong SGK
BÀI TIẾP THEO
Xem trước bài mới.
Mang theo một số thân mềm có ở địa phương
Chúc các em học thật giỏi