Bài 18. Trai sông

Trường THCs hà huy tập
GV thực hiện: Hoàng Thị Thanh Xuân
Câu hỏi:
Em đã được học những ngành động vật nào?

Đáp án:
Các ngành động vật đã học:
- Ngành động vật nguyên sinh
- Ngành ruột khoang
- Các ngành giun
Câu hỏi:
Khi học qua các ngành động vật em có nhận xét gì?
Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
I - h×nh d¹ng,cÊu t¹o
1- Vá trai

C©u hái: Em h·y quan s¸t h×nh vÏ
vµ nªu ®Æc ®iÓm cÊu t¹o vá trai?

Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Đuôi
vỏ
Trai sông sống ở đáy hồ ao, sông
ngòi; bò và ẩn mình trong bùn cát.
Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm thế nào?
Hình dạng vỏ
Cấu tạo cơ thể trai

Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
I - h×nh d¹ng,cÊu t¹o
1- Vá trai
- Vá trai gåm cã 2 m¶nh vá g¾n víi nhau nhê b¶n lÒ
B¶n lÒ cã : + d©y ch»ng cã tÝnh ®µn håi
+ 2 c¬ khÐp vá -> ®iÒu chØnh ®ãng më vá.
Vá trai cã 3 líp: + Líp sõng
+ Líp vá ®¸ v«i
+ Líp xµ cõ


Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Đuôi
vỏ
Ngành thân mềm
Trai sông
Chương 4
Cấu tạo cơ thể trai
I- hình dạng,cấu tạo
1- Vỏ trai
2 - Cơ thể trai

Yêu cầu:
Quan sát hình vẽ và tìm hiểu thông tin SGK . Thảo luận nhóm để:
- Nêu đặc điểm cấu tạo cơ thể trai.
- Chú thích các bộ phận của trai trên tranh câm.
Tấm miệng
Lỗ miệng
Thân
Ch©n
áo trai
Mang
Cơ khép
vỏ trước
Chỗ bám cơ
khép vỏ sau
Vỏ
Ngành thân mềm
Trai sông
Chương 4
Cấu tạo cơ thể trai
I - hình dạng,cấu tạo
1- Vỏ trai
2 - Cơ thể trai
Vỏ áo:
+ Mặt ngoài tiết ra vỏ đá vôi
+ Mặt trong: Tạo thành khoang
áo -> là môi trường hoạt động
dinh dưỡng của trai
Tấm mang
Trung tâm cơ thể có : thân trai và chân trai
Phần đầu trai tiêu giảm :chỉ còn lỗ miệng có các tấm miệng
Tấm miệng
Lỗ miệng
Thân
Ch©n
áo trai
Mang
Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
I - hình dạng,cấu tạo

II - Di chuyển

Câu hỏi:
Quan sát hình giải thích cơ chế
giúp trai di chuyển được trong
bùn theo chiều mũi tên?

Đáp án:
- Trai thò chân và vươn
dài trong bùn về hướng muốn đi.
- Sau đó co chân đồng thời với với việc khép vỏ lại -> tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rãnh sau , làm trai tiến về phía trước.
Hướng di
chuyển
ống hút
nước
ống
thoát nước
Trai di chuyển
Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
I - hình dạng,cấu tạo

II - Di chuyển
Trai di chuyển được là nhờ kết
hợp hoạt động của:
- Chân trai
- Động tác đóng mở vỏ

Hướng di
chuyển
ống hút
nước
ống
thoát nước
Trai di chuyển
Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
III - dinh dưỡng
Câu hỏi:
- Thức ăn của trai là gì?
-Quan sát hình và nêu cách lấy thức ăn và oxi của trai?
Đáp án:
Nước vào ống hút -> khoang áo
-> đến miệng thì thắc ăn được giữ lại , đến mang thì oxi được giữ lại.
Câu hỏi:
Vì sao nước vào ống hút ?
Đáp án: Động lực chính hút nước do 2 đôi tấm miệng phủ đầy lông luôn rung động tạo ra
ống hút
nước
ống
thoát nước
ống
thoát
nước
ống
hút
nước
Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
I - hình dạng,cấu tạo
II - Di chuyển
III- dinh dưỡng
- Trai dinh dưỡng theo kiểu thụ động:
Nước vào ống hút -> khoang áo
-> đến miệng thì thức ăn được giữ lại , đến mang thì oxi được giữ lại.
IV- sinh sản
Câu hỏi:
ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ ?
ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá ?
ống hút
nước
ống
thoát nước
- Trai phân tính
- Trứng trai phát triển qua ấu trùng -> trai trưởng thành
Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
- Vỏ trai gồm có ....(1)..... gắn với nhau nhờ....(2)....
- Vỏ trai có 3 lớp: .....(3)....
- Vỏ áo:
+ Mặt ngoài tiết ra vỏ đá vôi
+ Mặt trong: Tạo thành khoang áo -> là môi trường hoạt động ...(4)... của trai
- Các tấm mang
-Trung tâm cơ thể có : ...(5)... và ...(6)...
- Phần đầu trai tiêu giảm :chỉ còn lỗ miệng có các tấm miệng
- Dinh dưỡng: kiểu ...(8)...
Nước vào ống hút -> khoang áo
-> đến miệng thì thức ăn được giữ lại ,
đến mang thì oxi được giữ lại.

- Trai phân tính
Trứng trai -> ...(9).... -> ...(10).....

- Trai di chuyển được là nhờ kết
hợp hoạt động của: ...(7)....
Điền từ, cụm từ thích hợp vào ô trống:
Ngành thân mềm
Tiết 19: Trai sông
Chương 4
I - h×nh d¹ng,cÊu t¹o
1- Vá trai
- Vá trai gåm cã g¾n víi nhau nhê
- Vá trai cã 3 líp:
2 - Cơ thể trai
- Vỏ áo:
+ Mặt ngoài tiết ra
+ Mặt trong: Tạo thành khoang áo -> là môi trường hoạt động của trai
- Các tấm mang
-Trung tâm cơ thể có : và
- Phần đầu trai tiêu giảm :chỉ còn lỗ miệng có các tấm miệng
III- dinh dưỡng:
Dinh dưỡng kiểu
Nước vào ống hút -> khoang áo
-> đến miệng thì thức ăn được giữ lại ,
đến mang thì oxi được giữ lại.
IV- SINH SảN:
Trai phân tính
Trứng trai phát triển qua ->
->
II - Di chuyển
Trai di chuyển được là nhờ kết
hợp hoạt động của :
2 mảnh vỏ
bản lề
Lớp sừng
Lớp đá vôi
Lớp xà cừ
vỏ đá vôi
dinh dưỡng
Chân trai
Động tác đóng mở của vỏ
thụ động
ấu trùng
trai trưởng thành
Thân
Chân trai
Hướng dẫn về nhà
Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài
Đọc mục "em có biết"
Chuẩn bị bài 19
Chương 4
Tiết 19: Trai sông
Ngành thân mềm