Bài 18. Trai sông

Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo
về dự giờ thao giảng chào mừng ngày nhà giáo việt nam
Năm học 2007 - 2008

Gv: Hoàng thị bích
Nhiệt liệt chào mừng các thầy giáo, cô giáo
về dự giờ thao giảng chào mừng ngày nhà giáo việt nam
Năm học 2007 - 2008

Gv: Hoàng thị bích
Trường Thcs đông minh
Phòng giáo dục tiền hải
BÀI 18
Đặng Hữu Hoàng
Trai sông
Giáo viên: hoàng thị bích
Sinh học 7
Kiểm tra bài cũ
Đặng Hữu Hoàng
Cấu trúc có ở giun đất mà không có ở giun tròn và giun dẹp là:
a. Hệ tuần hoàn
d. Hệ thần kinh
b.Hệ tiêu hoá
c. Hệ sinh dục
a. Hệ tuần hoàn
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
- Gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
+ Gồm 3 lớp
- Ngoài: Lớp sừng
- Giữa: Lớp đá vôi
- Trong: Lớp xà cừ óng ánh
Vỏ Trai có cấu tạo như thế nào
Các nhóm thảo luận
Vỏ Trai có hình dạng như thế nào ?
?
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
- Gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
+ Gồm 3 lớp
- Ngoài: Lớp sừng
- Giữa: Lớp đá vôi
- Trong: Lớp xà cừ óng ánh
2.Cơ thể trai
1. Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể phải làm như thế nào? Trai chết thì mở vỏ, tại sao?
Các nhóm thảo luận các câu hỏi dưới đây.
2. Mài mằt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét? Vì sao?
3. Trai tự vệ bằng cách nào? Nêu đặc điểm cấu tạo của trai phù hợp cách tự vệ đó?
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
- Gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
+ Gồm 3 lớp
- Ngoài: Lớp sừng
- Giữa: Lớp đá vôi
- Trong: Lớp xà cừ óng ánh
2.Cơ thể trai
1. Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể phải làm như thế nào? Trai chết thì mở vỏ, tại sao?
Trả lời: Để mở vỏ trai quan sát bên trong phải luồn lưỡi dao vào qua khe vỏ cắt cơ khép vỏ trước và cơ khép vỏ sau ở trai. Cơ khép vỏ bị cắt, lập tức vỏ trai sẽ mở ra. Điều ấy chứng tỏ sự mở ra là do tính tự động của trai (do dây chằng bản lề trai có tính đàn hồi cao). Chính vì thế khi trai chết, vỏ thường mở ra.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
- Gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
+ Gồm 3 lớp
- Ngoài: Lớp sừng
- Giữa: Lớp đá vôi
- Trong: Lớp xà cừ óng ánh
2.Cơ thể trai
2. Mài mằt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét? Vì sao?
Trả lời: Mài mặt ngoài vỏ thấy có mùi khét vì phía ngoài là lớp sừng có thành phần giống tổ chức sừng ở các động vật khác nên khi mài nóng cháy, chúng có mùi khét.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
- Gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
+ Gồm 3 lớp
- Ngoài: Lớp sừng
- Giữa: Lớp đá vôi
- Trong: Lớp xà cừ óng ánh
2.Cơ thể trai
Trả lời: - Trai tự vệ bằng cách co chân khép vỏ. Nhờ vỏ cứng rắn và hai cơ khép vỏ vững chắc nên kẻ thù không thể tách vỏ ra để ăn phần mềm của chúng.
3. Trai tự vệ bằng cách nào? Nêu đặc điểm cấu tạo của trai phù hợp cách tự vệ đó?
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
- Gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
+ Gồm 3 lớp
- Ngoài: Lớp sừng
- Giữa: Lớp đá vôi
- Trong: Lớp xà cừ óng ánh
2.Cơ thể trai
Cơ thể trai có cấu tạo như thế nào ?
?
Có 2 mảnh vỏ đá vôi che chở bên ngoài.
- Có 3 lớp:
+ Lớp ngoài: áo trai tạo thành khoang áo, có ống hút và ống thoát nước.
+ Lớp giữa: Tấm mang.
+ Lớp trong: Thân trai.
- Đầu trai tiêu giảm.
- Chân rìu.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Quan sát hình, giải thích cơ chế giúp trai di chuyển được trong bùn theo chiều mũi tên ?
?
Ii. Di chuyển

- Trai thò chân và vươn dài trong bùn về hướng muốn đi tới để mở đường, sau đó trai co chân đồng thời với việc khép vỏ lại, tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rãnh phía sau, làm trai tiến về phía trước.
* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Thảo luận và trả lời các câu hỏi dưới đây.
Ii. Di chuyển

* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
1. Nước qua ống hút vào khoang áo đem gì đến cho miệng và mang trai?
2. Trai lấy mồi ( thường là vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh ) và ô xi chỉ nhờ vào cơ chế lọc từ nước hút vào, vậy đó là kiểu dinh dưỡng gì ( chủ động hay thụ động ) ?
3. Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa như thế nào với môi trường nước?
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Thảo luận và trả lời các câu hỏi dưới đây.
Ii. Di chuyển
* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
1. Nước qua ống hút vào khoang áo đem gì đến cho miệng và mang trai?
Trả lời: - Đem thức ăn đến miệng trai và ô xi đến mang.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Thảo luận và trả lời các câu hỏi dưới đây.
Ii. Di chuyển

* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
Trả lời: - Dinh dưỡng thụ động.
2. Trai lấy mồi ( thường là vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh ) và ô xi chỉ nhờ vào cơ chế lọc từ nước hút vào, vậy đó là kiểu dinh dưỡng gì ( chủ động hay thụ động ) ?
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Thảo luận và trả lời các câu hỏi dưới đây.
Ii. Di chuyển

* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
Trả lời: - Trai dinh dưỡng theo kiểu hút nước để lọc lấy vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh, các động vật nhỏ khác, góp phần lọc sạch môi trường nước vì cơ thể trai giống như những chiếc máy lọc sống.
3. Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa như thế nào với môi trường nước?
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Ii. Di chuyển

* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
iV. Sinh sản
Thảo luận và trả lời các câu hỏi dưới đây.
1. ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ?
2. ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang da cá?
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Ii. Di chuyển

* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
iV. Sinh sản
Thảo luận và trả lời các câu hỏi dưới đây.
1. ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ?
Trả lời:- Để bảo vệ trứng và ấu trùng khỏi bị động vật khác ăn mất. Thêm nữa ở đây rất giàu dưỡng khí và thức ăn.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Ii. Di chuyển

* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
iV. Sinh sản
Thảo luận và trả lời các câu hỏi dưới đây.
- ở giai đoạn trưởng thành, trai ít di chuyển. Vì thế ấu trùng có tập tính bám vào mang da cá để di chuyển đến nơi xa. Đây là một hình thức thích nghi phát tán nòi giống.
2. ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang da cá?
*KÕt luËn:
- Trai ph©n tÝnh
- Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Ii. Di chuyển
* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
iV. Sinh sản
Ghi nhớ: Trai sông là đại diện của ngành thân mềm. Chúng có lối sống chui rúc trong bùn, di chuyển chậm chạp, có 2 mảnh vỏ bằng đá vôi che chở bên ngoài. Phần đầu cơ thể trai tiêu giảm nhưng nhờ 2 đôi tấm miệng và 2 đôi tấm mang, trai lấy được thức ăn và o xi.
*KÕt luËn:
- Trai ph©n tÝnh
- Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Ii. Di chuyển
* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
iV. Sinh sản
*KÕt luËn:
- Trai ph©n tÝnh
- Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng
Bài tập
Bài 1: Hãy khoanh tròn vào câu trả lời đúng.
a. Con trai sông có lối sống
b. Nổi trên mặt nước như động vật nguyên sinh.
c. Sống ở đáy ao, hồ, ẩn nửa mình trong bùn cát
d. Sống ở biển
Bài 2: Sử dụng đoạn câu dưới đây trả lời cho câu 1,2
Cơ thể trai có vỏ cứng bằng chất ....(A)....gồm có....(B)....mảnh.
1/ (A)là:
a: Đá vôi
b: Kitin
c: Cuticun
d: Dịch nhờn
2/ (B) là:
a: 1
b: 2
c: 3
d: 4
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Ii. Di chuyển
* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
iV. Sinh sản
*KÕt luËn:
- Trai ph©n tÝnh
- Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng
Bài tập
Bài 3 : Điểm giống nhau giữa giun đất và trai sông là:
a: Cơ thể đối xứng hai bên.
b: Đều sống trong môi trường nước.
c: Đều sống trong đất ẩm.
d: Đều sử dụng thực vật làm thức ăn.
Chương 4: Ngành thân mềm
Bài 18: Trai sông
I. Hình dạng, cấu tạo
1.Vỏ Trai
2.Cơ thể trai
Ii. Di chuyển
* KÕt luËn: - Ch©n trai h×nh l­ìi r×u thß ra thôt vµo kÕt hîp ®ãng më vá trai --> di chuyÓn.
Iii. Dinh dưỡng.
* KÕt luËn: - Thøc ¨n lµ ®éng vËt nguyªn sinh vµ vôn h÷u c¬.
- ¤ xi trao ®æi qua mang.
iV. Sinh sản
*KÕt luËn:
- Trai ph©n tÝnh
- Trøng ph¸t triÓn qua giai ®o¹n Êu trïng
Bài tập
Tiết học đã kết thúc
xin trân trọng cảm ơn các thầy ,cô giáo
và toàn thể các em học sinh đã giúp đỡ chúng tôi hoàn thành tiết dạy này.

Gv: Hoàng thị bích
Tiết học đã kết thúc
xin trân trọng cảm ơn các thầy ,cô giáo
và toàn thể các em học sinh đã giúp đỡ chúng tôi hoàn thành tiết dạy này.

Gv: Hoàng thị bích