Bài 18. Trai sông

Nhiệt liệt chào mừng quí thầy cô
và các em học sinh!
NGÀNH THÂN MỀM
CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀM
BÀI 18. TRAI SÔNG
I.Hình dạng, cấu tạo ngoài:
1. Vỏ
- Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
- Dây chằng ở bản lề có tính đàn hồi cùng với 2 cơ khép vỏ điều chỉnh động tác đóng, mở vỏ.
- Vỏ trai có lớp sừng bọc ngoài, lớp đá vôi ở giữa, lớp xà cừ óng ánh ở trong cùng.
4
5
6
7
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Xác định các bộ phận của vỏ trai?
Đầu vỏ
1
2
3
4
5
Cấu tạo nào của trai đảm bảo cách tự vệ trên có hiệu quả?
Khi gặp nguy hiểm trai thu mình vào vỏ và ẩn dưới bùn
Trai tự vệ bằng cách nào?
6
3
Muốn mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm thế nào?
Bản lề vỏ
Cơ khép vỏ
7
Đóng vỏ
Mở vỏ
3
CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀM
BÀI 18. TRAI SÔNG
I.Hình dạng, cấu tạo ngoài:
1. Vỏ
Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
Dây chằng ở bản lề có tính đàn hồi cùng với 2 cơ khép vỏ điều chỉnh động tác đóng, mở vỏ.
Vỏ trai có lớp sừng bọc ngoài, lớp đá vôi ở giữa, lớp xà cừ óng ánh ở trong cùng.
Các sản phẩm tử lớp xà cừ
Ngọc trai hình thành như thế nào?
Khi chỗ vỏ trai đang hình thành bị tổn thương hoặc có hạt cát rơi vào, dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành và bọc quanh hạt cát để tạo thành ngọc trai.
EM CÓ BIẾT?
CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀM
BÀI 18. TRAI SÔNG
I.Hình dạng, cấu tạo ngoài:
1. Vỏ
- Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng
- Dây chằng ở bản lề có tính đàn hồi cùng với 2 cơ khép vỏ điều chỉnh động tác đóng, mở vỏ.
- Vỏ trai có lớp sừng bọc ngoài, lớp đá vôi ở giữa, lớp xà cừ óng ánh ở trong cùng.
2. Cơ thể trai
- Cơ thể mềm, không phân đốt, có 2 mảnh vỏ cứng che chở bên ngoài.
11
Cấu tạo:
+ Ở giữa có 2 đôi tấm mang ở 2 bên
+ Ở trong có chân hình rìu và thân trai (đầu tiêu giảm)
+ Ở ngoài áo trai tạo thành khoang áo có ống hút và ống thoát nước
11
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
TẤM MIỆNG
CƠ KHÉP VỎ SAU
ÁO TRAI
CHÂN
ỐNG THOÁT
MANG
ỐNG HÚT
LỖ MIỆNG
CƠ KHÉP VỎ TRƯỚC
THÂN
VỎ
10
Ống thoát
Ống hút
Áo trai
Mang
Chân
Thân
Lỗ miệng
Tấm miệng
Lớp ngoài
Lớp giữa
Lớp trong
1
2
3
4
5
6
7
8
Cơ thể trai sau khi luộc
10
CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀM
BÀI 18. TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo ngoài:
1. Vỏ
II. Di chuyển và dinh dưỡng:
2. Cơ thể trai
- Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp động tác đóng, mở vỏ tạo lực đẩy giúp trai di chuyển chậm chạp trong bùn.
14
16
Trai di chuyển như thế nào? Giải thích cơ chế giúp trai di chuyển được trong bùn theo chiều mũi tên?
Hướng di chuyển
13
Dòng nước qua ống hút vào khoang áo mang theo những gì vào miệng trai và mang trai?
Nêu nhận xét của em về kiểu dinh dưỡng của trai?
CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀM
BÀI 18. TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo ngoài:
1. Vỏ
II. Di chuyển và dinh dưỡng:
2. Cơ thể trai
- Thức ăn là động vật nguyên sinh và vụn hữu cơ
- Dinh dưỡng thụ động, thức ăn qua 2 đôi tấm miệng
- Hô hấp: trao đổi oxi qua 2 đôi tấm mang
16
- Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp động tác đóng, mở vỏ tạo lực đẩy giúp trai di chuyển chậm chạp trong bùn.
Nghiên cứu thông tin SGK tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số trong sơ đồ sau?
Tinh trùng
Trai cái
ấu trùng
Trai con
(bùn)
Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ?
Ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?
CHƯƠNG 4. NGÀNH THÂN MỀM
BÀI 18. TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo ngoài:
1. Vỏ
II. Di chuyển và dinh dưỡng:
2. Cơ thể trai
III. Sinh sản
- Trai phân tính
Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng:
Trứng + tinh trùng ấu trùng bám vào mang trai mẹ ấu trùng bám vào da và mang cá trai con  trai trưởng thành
17
Lợi ích từ trai
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
1.Trai được xếp vào ngành thân mềm vì:
Cơ thể mềm
Cơ thể không phân đốt
Có thân mềm không phân đốt
Cơ thể phải có vỏ bảo vệ
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ
2. Cơ thể trai từ ngoài vào trong gồm những phần nào?
Ống hút, ống thoát, đầu, chân, thân
Khoang áo có ống hút và ống thoát
Giữa có mang ở 2 bên, trong có thân và chân rìu
Ở ngoài: khoang áo có ống hút và ống thoát; ở giữa có mang ở 2 bên; ở trong có thân và chân rìu.
3.Trai tự vệ để thoát kẻ thù bằng cách nào?
Cấu tạo nào của trai đảm bảo cách tự vệ ấy có hiệu quả?
Trai tự vệ bằng cách co chân, khép vỏ.
Nhờ có vỏ cứng, dây chằng ở bản lề có tính đàn hồi cùng với 2 cơ khép vỏ điều chỉnh đóng mở vỏ.
4. Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa gì đối với môi trường nước?
Làm sạch môi trường nước
* HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ::
Học bài theo nội dung ghi
Đọc “Em có biết” trang 64, 67 SGK
- Trả lời câu hỏi 1, 2, 3 trang 64 SGK
*Chuẩn bị bài 19: Một số thân mềm khác
Tìm hiểu về hoạt động sống cấu tạo và tập tính của: các loài ốc, mực, bạch tuộc, 2 mảnh vỏ…
Chuẩn bị mẫu: vỏ ốc bươu cưa đôi, mai mực, ốc sên
CHÚC QUÍ THẦY CÔ DỒI DÀO SỨC KHỎE,
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!
KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ