Bài 18. Trai sông

Trường THCS Lê Quý Đôn
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ TỔ SINH-HOÁ
ĐẾN DỰ GiỜ


Giáo viên giảng dạy

TRƯƠNG THANH THUÝ

Môn: SINH HỌC
Lớp: 7
Chương 4
NGÀNH THÂN MỀM
Bài 18
TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG và CẤU TẠO
II. DI CHUYỂN
III. DINH DƯỠNG
IV. SINH SẢN
Một số đại diện Thân mềm
Trai sông
Mực
Sò
Bạch tuộc
Ốc vặn
Ốc sên ở cạn
(?) Trai sông thường sống ở đâu ?


Nơi sống: Đáy ao, hồ, sông ngòi.
I. HÌNH DẠNG và CẤU TẠO
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Duơi v?
Vòng tăng trưởng vỏ
Đầu vỏ
1. V? TRAI
1. Vỏ trai
(?) Vỏ trai g?m nh?ng b? ph?n nào ?
?
Vỏ trai gồm hai mảnh vỏ gắn liền với nhau phía lưng ,có tính đàn hồi cùng với cơ khép vỏ ---- đóng, mở vỏ
(?) Vỏ trai có cấu tạo như thế nào ?
Lớp sừng
Lớp đá vôi
Lớp xà cừ
2. Cơ thể trai
(?) 1. Cơ thể trai có cấu tạo gồm những bộ phận nào ?
(?) 2. Để mở trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm như thế nào ? Trai chết thì vỏ mở, tại sao ?
(?) 3. Mài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét, vì sao ?
Cơ khép vỏ trước
Vỏ
Chỗ bám cơ khép vỏ sau
Chân
Áo trai
Mang
Tấm miệng
Lỗ miệng
Thân
Ống thoát
Ống hút


Cơ thể trai gồm: áo trai, mặt ngoài tiết ra lớp vỏ đá vôi, mặt trong là khoang áo, hai tấm mang ở mỗi bên. Ở trung tâm cơ thể là thân trai, phía ngoài là chân trai.
II. DI CHUYỂN
Ống thoát nước
Ống hút nước
Hướng di chuyển

 Nhờ chân trai thò ra thụt vào, kết hợp với động tác đóng mở vỏ giúp trai di chuyển chậm chạp trong bùn và để lại phía sau dương rãnh
III. DINH DƯỠNG
(?) 1. Dòng nước qua ống hút vào khoang áo mang theo những gì vào miệng trai và mang trai ?
(?) 2. Trai lấy mồi ăn (thường là vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh) vào cơ thể loc nước hút vào, là kiểu dinh dưỡng gì (chủ động hay thụ động) ?
Trả lời: Dòng nước qua ống hút vào khoang áo vào miệng trai và mang trai mang theo vụn hữu cơ và khí oxy
Trả lời: Trai lấy mồi ăn và oxy theo kiểu dinh dưỡng thụ động
 Trai lấy thức ăn thụ động bằng cách hút nước vào khoang áo đến miệng và mang, loc lấy oxy và vụn hữu cơ

IV. SINH SẢN
(?) 3. Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ ?
(?) 1. Về mặt sinh sản trai sông thuộc động vật gì ?
Trả lời: Trai sông phân tính
(?) 2. Trai sinh sản như thế nào ?
Trả lời: Trai cái nhận tinh trùng của trai đực để thụ tinh, trứng non đẻ ra được giữ trong tấm mang, ấu trùng nở ra to trứng sống trong mang mẹ một thời gian, bám vào da và mang cá sau vài tuần rơi xuống bùn tiếp tục phát triển thành trai trưởng thành
Trả lời: tránh kẻ thù
(?) 4. Ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá ?
Trả lời: Để lấy thức ăn (các vi sin vật)
 Cơ thể trai phân tính. Khi sin sản trai cái nhận tinh trùng của trai đực. Trứng được thụ tinh nở thành ấu trùng, bám trên mang mẹ, da và mang cá sau đó phát triển thành trai trưởng thành.
(?)1. Vỏ trai có tác dụng gì?
Giúp trai vận chuyển trong nước. b. Giúp trai lấy thức ăn.
c. Bảo vệ trai. d. Giúp trai đào hang.
Khoanh tròn vào câu đúng:
Đáp án : c.
(?)2. Lớp vỏ cứng của trai được tiết ra từ đâu?
Các tuyến bài tiết . b. Mặt ngoài của áo trai.
c. Mặt trong của áo trai. d. Các dây chằng nối với các mảnh vỏ.
Đáp án : b.
(?)3. Trai hô hấp bằng:
Phổi b. Da.
c. Các ống khí . d. Mang.
Đáp án : d.
(?)4. Trai có cơ thể :?
Lưỡng tính. b. Phân tính.
c. Phân tính hoặc lưỡng tính. d. Phân tính và lưỡng tính.
Khoanh tròn vào câu đúng:
Đáp án : b.
(?)5. Trai sinh sản theo kiểu :
Vô tính kiểu mọc chồi . b. Hữu tính thụ tinh ngoài.
c. Hữu tính thụ tinh trong. d. Vô tính kiểu phân đôi.
Đáp án : c.
1. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt
Những câu dưới đây đúng hay sai?: (Đúng ghi Đ, sai ghi S vào ô trống)
Đ
2. Cơ thể trai gồm 3 phần: đầu trai, thân trai và chân trai
S
3. Trai di chuyển nhờ vỏ và chân rìu
Đ
4. Trai lấy thức ăn nhờ cơ chế lọc từ nước hút vào
Đ
5. Trai lưỡng tính
S
Em có biết
Trai có thể hút lọc được khoảng 40 lít nước trong 1 ngày đêm.
- Xà cừ do lớp ngoài của áo trai tiết ra tạo thành. Nếu đúng chổ vỏ đang hình thành có hạt cát rơi vào, dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành, sẽ bọc quanh hạt cát để tạo nên ngọc trai. Trai sông cũng tạo ra ngọc nhưng nhỏ và không đẹp hơn trai cánh nước ngọt và trai ngọc ở biển. Hai loài này đang nuôi cấy lấy ngọc.