Bài 18. Trai sông

Trường THCS HU?NH TH�C KH�NG
Sinh 7
chương 4: ngành thân mềm
B�i 18-Tiết 19:
Trai sông
Gv: Vế TH? THU NGH?
chương 4: ngành thân mềm
tiết 19: trai sông
Trai sông sống ở đâu? Có hình dạng như thế nào?
sống ở đáy hồ ao, sông ngòi; bò và ẩn nửa mình trong bùn cát. Thân trai mềm nằm trong 2 mảnh vỏ. Đầu vỏ hơi tròn, đuôi hơi nhọn.
Đầu vỏ
Bản lề
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng
1
2
4
3
5
Đỉnh vỏ
I .Hình dạng cấu tạo
1. Vỏ trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
Gồm 2 mảnh gắn với nhau bởi bản lề.
Dây chằng có tính đàn hồi cùng với 2 cơ khép vỏ:đóng mở vỏ.
+ Vỏ trai gồm mấy mảnh?
+Chúng được gắn với nhau bằng gì?
Trai mở đóng vỏ như thế nào?
+ Vỏ trai gồm ba lớp:
- Lớp sừng
- Lớp đá vôi
- Lớp xà cừ
+ Vỏ trai có cấu tao gồm những lớp nào?
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
Mài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét, vì sao?
Vì phía ngoài là lớp sừng có thành phần giống tổ chức sừng ở động vật khác nên khi mài nóng cháy có mùi khét.
2. Cơ thể trai
Xác định tên các cơ quan ứng với vị trí các số 1, 2 ... 11 cho phù hợp?
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm gì?
Phải luồn lưỡi dao vào qua khe vỏ cắt cơ khép vỏ trước và cơ khép vỏ sau.
Trai chết thì vỏ mở;tại sao?
Trai chết cơ khép vỏ chết.dây chằn bản lề trai có tính đàn hồi cao vỏ tự mở ra.
11
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
tấm miệng
CHỔ BÁM ¬ khÐp vá sau
áo trai
chân
ống thoát
mang
ống hút
lỗ miệng
cơ khép vỏ trứơc
thân
vỏ
Mặt ngoài áo trai có tác dụng gì?
Mặt trong áo trai có vai trò gì?

Dưới vỏ là áo trai,mặt ngòai sinh ra lớp vỏ đá vôi.
Mặt trong áo tạo thành khoang áo, là môi trường dinh dưỡng hai tấm mang 2 bên,phía trong là thân trai,phía ngoài là chân trai
Quan sát cơ thể trai các em có thấy đầu trai đâu không?
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
Giải thích cơ chế di chuyển của trai?
Nhờ sự thò ra thụt vào của chân hình lưỡi rìu kết hợp với sự đóng mở vỏ.
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
II. Di chuyển


III. Dinh dưỡng
Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai?
Dòng nước vào
ô xi
Vụn hữu cơ và ĐVNS
Mang
Miệng
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
II. Di chuyển
Em có nhận xét gì về kiểu dinh dưỡng của trai?
Dinh dưỡng thụ động


III. Dinh dưỡng
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
II. Di chuyển
IV. Sinh sản
Nghiên cứu thông tin sgk tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số trong sơ đồ sau?


III. Dinh dưỡng
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
II. Di chuyển
IV. Sinh sản
Nghiên cứu thông tin sgk tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số trong sơ đồ sau?
Tinh trùng
Trai cái
ấu trùng
Trai con
(ở bùn)
Thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi sau
ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ?
Giúp trai phát tán nòi giống rộng rãi
Bảo vệ trứng và ấu trùng
Nhiều oxy
2. ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng
bám vào da và mang cá?
IV. Sinh sản


III. Dinh dưỡng
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
II. Di chuyển
Củng cố :
Khoanh tròn vào câu đúng :
.1 Vỏ trai cứng có tác dụng :
a. Giúp trai vận chuyển trong nước. b. Giúp trai đào hang.
c. Bảo vệ trai. d. Giúp trai lấy thức ăn.
.2 Lớp vỏ cứng của trai được tiết ra từ :
a. Các tuyến bài tiết. b. Mặt ngoài của áo trai.
c. Mặt trong của áo trai. d. Các dây chằng nối các mảnh vỏ trai.
.3 Trai hô hấp bằng :
a. Phổi. b. Da. c. Các ống khí. d. Mang.
.4 Trai có cơ thể :
a. Phân tính. b. Lưỡng tính.
c. Phân tính hoặc Lưỡng tính. d. Phân tính & lưỡng tính.
.5 Trai sinh sản theo kiểu :
a. Vô tính kiểu mọc chồi. b. Hữu tính & thụ tinh ngoài.
c. Hữu tính & thụ tinh trong. d. Vô tính kiểu phân đôi.
Những câu dưới đây là đúng hay sai? Viết chữ Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống.
1. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt.
2. Cơ thể trai gồm 3 phần đầu trai, thân trai và chân trai.
3. Trai di chuyển nhờ vỏ và nhờ chân rìu.
4. Trai lấy thức ăn nhờ cơ chế lọc từ nước hút vào.
5. Trai lưỡng tính.
Đ
S
Đ
S
Đ
Củng cố :
Trai có thể hút lọc được khoảng 40 lít nước trong 1 ngày đêm.
- Xà cừ do lớp ngoài của áo trai tiết ra tạo thành. Nếu đúng chổ vỏ đang hình thành có hạt cát rơi vào, dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành, sẽ bọc quanh hạt cát để tạo nên ngọc trai. Trai sông cũng tạo ra ngọc nhưng nhỏ và không đẹp hơn trai cánh nước ngọt và trai ngọc ở biển. Hai loài này đang nuôi cấy lấy ngọc.
Em có biết
Về nhà học bài .vẽ hinhf18:14(sgk)trang 62&63.
Làm các bài tập trang43,44&45 vở bài tập sinh 7
- Đọc mục “Em có biết”.
- Sưu tầm tranh ảnhvật thật một số đại diện của ngành thân mềm.
- Nghiên cứu bài 20: Thực hành quan sát thân mềm.
Dặn dò