Bài 18. Trai sông

bài giảng sinh học 7
Kiểm tra bài cũ:
Bài 1: Chọn đáp án đúng
Câu 1: Những động vật nào sau đây thuộc ngành Giun đốt?
A. Giun đất, đỉa, sứa
B. Giun đỏ, giun đũa, giun kim
C. Đỉa, rươi, giun đỏ
Câu 2: Khi mổ giun đất, ta mổ ở vị trí nào?
A. Mổ bụng B. Mổ lưng C. Mổ bên cạnh
Câu 3: Đai sinh dục của giun đất nằm ở:
A. đốt thứ 13,14,15
B. đốt thứ 14,15,16
C. đốt thứ 15,16,17
Câu 4: Bộ phận nào sau đây thể hiện sự tiến hóa của giun đốt?
A. Thể xoang B. Ruột tịt C. Dạ dày cơ
A
B
B
C
Bạchtuộc
Sò
Mực
Ốc sên
Ốc vặn
Tranh khảm trai
Tủ khảm trai
Vòng ngọc trai
Cấu tạo vỏ (H18.2)

Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Lớp sừng
Lớp đá vôi
Lớp xà cừ
Cấu tạo vỏ
Mặt trong vỏ trai
Trai sống: vỏ trai có thể đóng mở được. Trai chết thì mở vỏ, tại sao?
Trai sống, muốn mở vỏ để quan sát bên trong cơ thể thì phải làm thế nào?
Mài mặt ngòai vỏ trai thấy có mùi khét, vì sao?
2 cơ khép vỏ
Bản lề
Thảo luận: 3 phút
ĐÁP ÁN
Trai sống: vỏ trai có thể đóng mở được là do dây chằng và cơ khép vỏ có tính đàn hồi. Trai chết thì mở vỏ là do dây chằng và cơ khép vỏ mất tính đàn hồi.
Muốn mở vỏ trai để quan sát bên trong cơ thể thì phải cắt đứt cơ khép vỏ.
Mài mặt ngòai vỏ trai thấy có mùi khét vì lớp sừng bị cháy bởi nhiệt
Quan sát mẫu mổ trai, đối chiếu hình 18.3 nhận biết các bộ phận cơ thể trai?


Xác định các bộ phận cơ thể trai trên tranh vẽ?
Ngọc trai tạo thành như thế nào?
Sản phẩm từ lớp vỏ xà cừ
Câu hỏi: Trai sông di chuyển nhanh hay chậm? Đã bao giờ em nhìn thấy trai sông đang di chuyển chưa?
Quan sát hình ảnh, kết hợp thực tế thử mô tả sự di chuyển của trai trong bùn ?
Ống hút nước
Ống thoát nước
Hướng di chuyển
- Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía trước
Oxi
Nước
(Thức ăn, oxi)
Thức ăn
Chất thải
Ống hút
Ống thoát
Mang
Lỗ miệng
Cacbonic
Tấm miệng
fhgyy
Câu 1: Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai?
Thức ăn và ôxi
Câu 2: Em có nhận xét gì về kiểu dinh dưỡng của trai? (Chủ động hay thụ động)
Dinh dưỡng thụ động
Tại sao nhiều bể nước người ta thường thả trai vào để lọc nước (làm nước trong hơn)
Em hãy giải thích
Vì thức ăn của trai là các cặn vẩn, vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh, khi trai lọc nước để lấy thức ăn sẽ làm nước trong hơn. Mặt khác trai thường tiết ra chất nhờn, chất nhờn khi lắng xuống sẽ mang theo các cặn vẩn.
Trai sông
Trai đực
Trứng
(Theo dòng nước)
Trứng đã thụ tinh
Ấu trùng bám vào da cá
(ở trong mang mẹ )
Tinh trùng
Trai cái
ấu trùng
Trai con
(ở bùn)
(ở trong mang mẹ )
Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ?
Ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?
Thảo luận (2 phút)
Vòng đời phát triển của trai sông
Trai sông
Trai đực
Trứng
(Theo dòng nước)
Trứng đã thụ tinh
Ấu trùng bám vào da cá
(ở trong mang mẹ )
Tinh trùng
Trai cái
ấu trùng
Trai con
(ở bùn)
(ở trong mang mẹ )
2. Ấu trùng sống trong mang và da cá được cung cấp oxi và được bảo vệ, được cá đưa đi xa  phát tán nòi giống
1. Trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ, ấu trùng được bảo vệ tốt hơn ,và tăng lượng ôxi
ĐÁP ÁN
Trai sụng
Dinh du?ng
Sinh s?n
Bài tập:
Bài 1: Em hãy chú thích vào các số thứ tự trên tranh
1.
Vạt áo
Chân
Mang
Cơ khép vỏ
Thân
5.
4.
3.
2.
Bài 2: Chọn phương án trả lời đúng:
Câu 1: Trai tự vệ bằng cách:
chạy thật nhanh
chạy từ từ
co chân, khép vỏ
Câu 2: Cấu tạo nào của trai đảm bảo trai tự vệ đó có hiệu quả?
Nhờ vỏ cứng rắn và cơ khép vỏ vừa chắc chắn vừa
đàn hồi
B. Nhờ thân mềm nên dễ dàng chiu vào vỏ
C. Nhờ chân rìu rẽ bùn chui xuống
C
A
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
3. Đọc trước bài 19
1. Học bài theo vở ghi: Nắm được cấu tạo vỏ trai,
cơ thể trai, cách di chuyển, dinh dưỡng, sinh sản của trai
2. Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
Bµi häc ®Õn ®©y lµ kÕt thóc
Xin cảm ơn quý thầy cô và các em học sinh
Trai sông
Trai đực
Trứng
(Theo dòng nước)
Trứng đã thụ tinh
Ấu trùng bám vào da cá
1
2
3
4
(ở trong mang mẹ )
Tinh trùng
Trai cái
ấu trùng
Trai con
(ở bùn)
(ở trong mang mẹ )
Vòng đời phát triển của trai sông
Tiết 19: TRAI SÔNG
IV. Sinh sản
Nghiên cứu thông tin sgk tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số 1, 2, 3, 4 trong sơ đồ sau?
Trai sông
Trai đực
Trứng
(Theo dòng nước)
Trứng đã thụ tinh
Ấu trùng bám vào da cá
1
2
3
4
(ở trong mang trai cái )