Bài 18. Trai sông

NĂM HỌC 2014- 2015
GV: THÂN THỊ DIỆP NGA
SINH HỌC 7
Trình bày các đặc điểm đặc trưng của ngành thân mềm?
Có vỏ, khoang áo, thân mềm, không phân đốt
NGÀNH THÂN MỀM
CHƯƠNG
4
NGÀNH THÂN MỀM____
Bài 18:
TRAI SÔNG
NỘI DUNG:
I- Hình dạng và cấu tạo
II- Di chuyển
III- Dinh dưỡng
IV- Sinh sản
TRAI SÔNG
Trai sông sống ở đáy hồ ao, sông ngòi;
bò và ẩn mình trong bùn cát.
2
3
4
5
1
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Hình dạng vỏ
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
1-Hình dạng vỏ
Vỏ cứng rắn, có khả năng khép mở.
Bảo vệ cơ thể trai
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
Cơ khép vỏ
Động tác đóng vỏ
Động tác mở vỏ
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
Cấu tạo vỏ
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
Qua hai hình ảnh, gợi cho em điều gì?
Cấu tạo cơ thể trai
1
Cơ khép vỏ
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
Trai có 2 cơ khép vỏ  điều chỉnh đóng mở vỏ.
- Mỗi mảnh vỏ trai gồm 3 lớp:
+ Lớp sừng : ở ngoài cùng
+ Lớp đá vôi ở giữa
+ Lớp xà cừ óng ánh ở phía trong
?
2
Áo trai
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
3
Mang
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
4
Chân
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
5
Thân
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
6
Lỗ miệng
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
7
Tấm miệng
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
Ống thoát
8
Ống hút
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
2- Cấu tạo cơ thể trai
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
Cơ thể trai
- 2 tấm mang
Thân trai ( lỗ miệng, tấm miệng )
-Chân trai (chân rìu)
- Áo trai
- ống hút
- ống thoát
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
+ Mặt ngoài áo trai có tác dụng gì?
+ Mặt trong áo trai có vai trò gì?

+ Quan sát cơ thể trai các em có thấy đầu trai đâu không?
I- HÌNH DẠNG VÀ CẤU TẠO
Giải thích cơ chế giúp trai di chuyển được trong bùn theo chiều mũi tên?
Trai di chuyển và dinh dưỡng
II- DI CHUYỂN
Trai tự vệ bằng cách nào?
II- DI CHUYỂN
Tấm miệng
Lỗ miệng
Nước ra
Nước vào
Trai lấy thức ăn ( vụn hữu cơ, động vật nguyên sinh ) và Ôxi bằng cách nào ?
Thức ăn của trai là gì ?
III- DINH DƯỠNG
Dòng nước vào
Ôxi
Vụn hữu cơ và ĐVNS
Mang
Miệng
(?) Qua phần này, em có suy nghĩ và những dự kiến gì về môi trường sống?
(?) Hãy bày tỏ quan điểm của em về môi trường sống hiện nay?
(?) Cách dinh dưỡng của trai có ý nghĩa gì với môi trường nước?
III- DINH DƯỠNG
Tấm miệng
Lỗ miệng
Nước ra
Nước vào
Động lực chính giúp trai hút nước vào cơ thể do đâu mà có ?
Kiểu dinh dưỡng của trai là gì ? (chủ động hay thụ động )
Trai dinh dưỡng thụ động .
III- DINH DƯỠNG
Nghiên cứu thông tin sgk tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số trong sơ đồ sau?
Trai sông
Trai đực
Trứng
Theo dòng nước
Trứng đã thụ tinh
Bám vào da và mang cá
1
2
3
4
Tinh trùng
Ấu trùng ở
mang trai mẹ
Trai cái
Trai con
(ở bùn)
IV- SINH SẢN

Trai phân tính, thụ tinh ngoài, đẻ trứng, ấu trùng phát triển trong mang trai mẹ, sống bám da cá 1 thời gian mới tự kiếm ăn
IV- SINH SẢN
1. Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ?
2.Giúp trai phát tán nòi giống rộng rãi
1. Bảo vệ trứng và ấu trùng
2. Ý nghĩa của giai đoạn ấu trùng bám vào da và mang cá?
Thảo luận trả lời câu hỏi sau:
8
7
6
5
4
3
2
1
T H Â N M Ề M
V Ỏ T R A I
8
7
6
5
4
3
2
1
T
L Ớ P S Ừ N G
S
C H Â N T R A I
N
I
Á O T R A I
A
Đ Á V Ô I
Ô
T H Ụ Đ Ộ N G
G
N G Ọ C T R A I
R
Đáp án
ô chữ
1. Trai, sò, ốc, hến... thuộc ngành?
2. Vỏ trai có... bọc ngoài?
3. Cơ thể trai phía trong là thân trai, phía ngoài là...?
4. ...gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng?
5. Xà cừ do lớp ngoài của... tiết ra tạo thành?
6. Lớp giữa của vỏ trai là lớp...?
8. Lớp xà cừ mỏng có thể tạo nên...?
7. Kiểu dinh dưỡng của trai...?
DẶN DÒ
Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài.
- Đọc mục “em có biết”.
- Sưu tầm tranh ảnh, mẫu vật một số đại diện của ngành thân mềm.
- Tiết 20 Thực hành quan sát một số thân mềm.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT