Bài 18. Trai sông

CHƯƠNG
4
NGÀNH THÂN MỀM____
B�i 18:
TRAI SƠNG
Baì 18: TRAI SƠNG
Trình bày các đặc điểm đặc trưng của ngành thân mềm?
Có vỏ, khoang áo, thân mềm, không phân đốt
I/Hình dạng và cấu tạo :
1/ Vỏ trai :
B�i 18: TRAI SƠNG
1
3
Hãy quan sát hình và chú thích vào hình vẽ?
Đầu vỏ
4
2
3
5
1
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Hãy mô tả vỏ trai có đặc điểm như thế nào?
Vỏ trai có 2 mảnh vỏ gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng.
Tại sao vỏ trai có thể đóng mở được?
Nhờ hoạt động của dây chằng ở bản lề và 2 cơ khép vỏ bám chắc vào mặt trong của vỏ
Vỏ trai có mấy lớp?
Có 2 cơ khép vỏ  điều chỉnh đóng mở vỏ.
- Mỗi mảnh vỏ trai gồm 3 lớp:
+ Lớp sừng : ở ngoài cùng
+ Lớp đá vôi ở giữa
+ Lớp xà cừ óng ánh ở phía trong
?
Vỏ có lớp sừng bằng chất
hữu cơ
bị ma sát cháy có mùi khét.
Tại sao khi mài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét, vì sao?
2. Co th? trai:
Cơ thể trai có cấu tạo như thế nào?
Ngoài:
+ Áo trai:mặt ngoài tiết vỏ đá vôi, trong là khoang áo
- Giữa: Tấm mang là 2 miếng mỏng để hô hấp.
Trong: thân trai, chân.
+Không phân biệt đầu, đuôi gồm miệng, nội tạng( tụy, gan..)
+ Chân trai hình lưỡi rìu
2. Cơ thể trai:
?
Cơ khép vỏ
B?n l?
2. Cơ thể trai:
Muốn mở vỏ trai để quan sát thì phải làm thế nào?
Cắt dây chằng phía lưng, cắt 2 cơ kéo vỏ
2. Cơ thể trai:
Trai chết cơ khép vỏ chết, dây chằng bản lề trai có tính đàn hồi cao vỏ tự mở ra.( Do tính tự động của vỏ trai)
Trai chết thì mở vỏ, tại sao?
II- Di chuyển
Giải thích cơ chế giúp trai di chuyển
trong bùn theo chiều mũi tên?
Nh? chõn trai thũ ra th?t v�o k?t h?p v?i d?ng tỏc dúng m? v? trai
III- Dinh dưỡng
Dòng nước qua ống hút vào khoang áo mang theo những gì vào miệng trai và mang trai?
Mang theo thức ăn và khí oxy
III- Dinh dưỡng
-Trai l?y m?i an( thu?ng l� v?n h?u co, DVNS) v� oxy ch? nh? v�o co ch? l?c t? nu?c hỳt v�o, v?y dú l� ki?u dinh du?ng gỡ?( Ch? d?ng hay th? d?ng)
Thụ động
III- Dinh dưỡng
Trai hô hấp qua bộ phận nào?
Mang
Thức ăn: ĐVNS, mảnh vụn hữu cơ
Dinh dưỡng kiểu thụ động.
Hô hấp qua mang.
- Thức ăn và không khí theo dòng nước vào miệng, qua mang rồi được lọc vào cơ thể.
III- Dinh dưỡng
IV/Sinh sản
Trai là động vật phân tính hay lưỡng tính?
Quá trình sinh sản và phát triển diễn ra như thế nào?
-Trai là động vật phân tính.
-Trứng non được giữ trong tấm mang. Ấu trùng sống trong mang trai mẹ một thời gian rồi bám vào da và mang cá một vài tuần mới rơi xuống bùn phát triển thành trai trưởng thành.
Nghiờn c?u thụng tin trong SGK ho�n th�nh so d? sau?
IV/Sinh sản
Tinh trựng
Trai cỏi
?u trựng
Trai con
IV/Sinh sản
Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ?
- Được bảo vệ, tăng lượng ôxi
Cho biết ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?
Ấu trùng sống trong mang và da cá được cung cấp oxi và bảo vệ.
Trai phân tính
Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng
Trứng non được giữ trong tấm mang trai mẹ, còn ấu trùng sống bám vào da, mang cá sau đó rớt xuống thành trai trưởng thành.
- Học bài.
- Đọc mục em có biết.
- Sưu tầm tranh ảnhvật thật một số đại diện của ngành thân mềm.
- Nghiên cứu bài 20: Thực hành quan sát thân mềm.
Trai có thể hút và lọc được khoảng 40 lít nước trong 1 ngày đêm.
Xà cừ do lớp ngoài của áo trai tiết ra tạo thành. Nếu đúng chỗ vỏ đang hình thành có hạt cát rơi vào dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành, sẽ bao bọc quanh hạt cát để tạo ngọc trai.
- Trai sông cũng tạo ra ngọc nhưng hạt ngọc nhỏ và không đẹp. Chỉ ở trai cánh nước ngọt và trai ngọc ở biển mới to và đẹp. Hai loài trai này đang được nuôi để cấy ngọc trai nhân tạo.
Em cú bi?t