Bài 18. Trai sông

Chào mừng các thầy cô giáo về dự giờ thăm lớp
Môn : Sinh học 7
GV: Vũ Thị Tuyết
ĐỘNG VẬT
Động vật
không xương sống
Động vật
Có xương sống
Ngành ĐVNS
Ngành Ruột khoang
Các ngành giun
Ngành
Giun tròn
Ngành
Giun dẹp
Ngành
Giun đốt
……………………
Ngành thân mềm
CHƯƠNG
4
NGÀNH THÂN MỀM____
Tiết 19. Bài 18:
TRAI SÔNG
Trình bày các đặc điểm đặc trưng của ngành thân mềm?
Có vỏ, khoang áo, thân mềm, không phân đốt
NGÀNH THÂN MỀM
TRAI SÔNG
Trai sông sống ở đáy hồ ao, sông ngòi,
bò và ẩn nửa mình trong bùn cát.
Trai sông sống ở đâu?
Hãy quan sát hình và chú thích vào các số 1,2,3,4,5?
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
- Hãy quan sát phân biệt đầu và đuôi của trai sông?
I/Hình dạng và cấu tạo
1/ Vỏ trai :
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
Vỏ trai gồm mấy mảnh?
- Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng.
Bản lề
I/Hình dạng và cấu tạo :
1/ Vỏ trai :
?
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
Tại sao vỏ trai có thể đóng mở được?
I/Hình dạng và cấu tạo :
1/ Vỏ trai :
2 cơ khép vỏ
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
Vỏ trai có cấu tạo mấy lớp?
Vỏ trai có 3 lớp:
Lớp sừng
Lớp đá vôi
Lớp xà cừ
Lớp xà cừ
Lớp đá vôi
Lớp sừng
Lớp
sừng
Lớp
xà cừ
- Gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng.
I/Hình dạng và cấu tạo :
1. Vỏ trai :
?
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
Sản phẩm từ lớp vỏ xà cừ
Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm thế nào? Trai chết thì vỏ mở, tại sao?
Ống thoát
Ống hút
Áo trai
Mang
Chân
Thân
Lỗ miệng
Tấm miệng
Dưới vỏ
Ở giữa
Trung tâm
11
10
9
8
7
6
5
4
1
2
3
Vỏ trai
Chỗ bám cơ khép vỏ sau
Cơ khép vỏ trước
Thảo luận nhóm (3 phút) hoàn thành bảng sau
Áo trai tạo thành khoang áo, có ống hút và ống thoát
Hai tấm mang
Thân trai, chân rìu, lỗ miệng, tấm miệng
2. Cơ thể trai :
Cơ thể đối xứng 2 bên, gồm 3 lớp:
Dưới vỏ: áo trai tạo thành khoang áo, có ống hút và ống thoát
Ở giữa : hai tấm mang
Ở trung tâm : thân trai, chân rìu, lỗ miệng, tấm miệng
I/Hình dạng và cấu tạo
1. Vỏ trai :
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG

II/ Di chuyển
Trai di chuyển như thế nào ?
II/ Di chuyển :
Ống hút nước
Ống thoát nước
Hướng di chuyển
Vỏ trai hé mở  Chân trai thò ra  Sau đó thụt vào Vỏ trai đóng lại  Tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở ống thoát  Làm trai tiến về phía trước.
- Trai di chuyển chậm chạp.
- Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với đóng mở vỏ → trai di chuyển về phía trước
2. Cơ thể trai :
I/Hình dạng và cấu tạo
1. Vỏ trai :
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
?
Trai tự vệ bằng cách nào?
Tấm miệng
Lỗ miệng
Nước ra
Nước vào
III/ Dinh dưỡng
Thức ăn của trai sông là gì?
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
Oxi
Nước
(Thức ăn, oxi)
Thức ăn
Ống hút
Ống thoát
Mang
Lỗ miệng
Cacbonic
Tấm miệng
- Quá trình hô hấp của trai diễn ra ở đâu?
- Dòng nước theo ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai?
- Có nhận xét gì về kiểu dinh dưỡng của trai?
III/ Dinh dưỡng
I. Hình dạng, cấu tạo :
II. Di chuyển :
- Thức ăn là động vật nguyên sinh, vụn hữu cơ.
III. Dinh dưỡng :
- Dinh dưỡng kiểu thụ động.
- Quá trình hô hấp diễn ra ở mang
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
?
IV. Sinh sản:
Trai sông
Trai đực
Trứng
(Theo dòng nước)
Trứng đã thụ tinh
Ấu trùng bám vào mang và da cá
1
2
3
4
- Nghiên cứu thông tin sgk tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số 1, 2, 3, 4 trong sơ đồ sau?
Tinh trùng
Trai cái
Ấu trùng
Trai con
(ở bùn)
(ở trong mang mẹ)
- Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ?
- Trứng được bảo vệ tốt hơn, và tăng lượng ôxi.
- Em hãy cho biết ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?
- Ấu trùng sống trong mang và da cá được cung cấp ôxi, được bảo vệ và được cá đưa đi xa.
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
I. Hình dạng, cấu tạo :
II. Di chuyển :
III. Dinh dưỡng :
IV. Sinh sản :
- Trai là động vật phân tính.
Thụ tinh ngoài, đẻ trứng. Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng.
?
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
8
7
6
5
4
3
2
1
T H � N M ? M
V ? T R A I
8
7
6
5
4
3
2
1
T
L ? P S ? N G
S
C H � N T R A I
N
I
Á O T R A I
A
D � V ễ I
Ô
T H ? D ? N G
G
N G ? C T R A I
R
Đáp án
ô chữ
1. Trai, sò, ốc, hến... thuộc ngành?
2. Lớp ngoài cùng của vỏ trai là gì?
3. Trung tâm cơ thể trai phía trong là thân trai, phía ngoài là...?
4. ...gồm hai mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng?
5. Xà cừ do lớp ngoài của... tiết ra tạo thành?
6. Lớp giữa của vỏ trai là lớp...?
8. Lớp xà cừ mỏng có thể tạo nên...?
7. Kiểu dinh dưỡng của trai...?
Kết luận
DẶN DÒ
- Học bài và trả lời câu hỏi cuối bài.
- Đọc mục “em có biết”.
- Sưu tầm tranh ảnh, mẫu vật một số đại diện của ngành thân mềm.
- Tiết 20: Thực hành quan sát một số thân mềm.
CHÚC QUÝ THẦY CÔ MẠNH KHỎE CÁC EM HỌC SINH HỌC TỐT