Bài 18. Trai sông

CHƯƠNG IV: NG�NH TH�N M?M
Tiết 19. Bài 18: TRAI SÔNG
Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh về dự tiết học!
chương 4: ngành thân mềm
tiết 19: trai sông
chương 4: ngành thân mềm
tiết 19: trai sông
Trai sông sống ở đâu? Có hình dạng như thế nào?
Sống ở đáy hồ ao, sông ngòi; bò và ẩn nửa mình trong bùn cát. Thân trai mềm nằm trong 2 mảnh vỏ. Đầu vỏ hơi tròn, đuôi hơi nhọn.
1. Vỏ trai
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
chương 4: ngành thân mềm
tiết 19: trai sông
Em hãy nghiên cứu ? phần I /62 và thực hiện
B�i t?p 1: Em hóy khoanh trũn v�o ch? cỏi tru?c cõu tr? l?i dỳng trong cỏc tru?ng h?p sau:
1- V? trai g?m :
A- 1 m?nh B- 2 m?nh C- 3 m?nh
2- V? trai du?c g?n v?i nhau b?ng :
A- Dõy ch?ng B- B?n l? C- Thõn
3- Trai m? dúng v? nh? :
A- Dõy ch?ng cú tớnh d�n h?i B- B?n l? cú tớnh d�n h?i
C- Thõn di?u khi?n
Đầu vỏ
Bản lề
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng
1
2
4
3
5
Đỉnh vỏ
1. Vỏ trai
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
chương 4: ngành thân mềm
tiết 19: trai sông
Quan sát và ghi nhớ H18.1/62 rồi chú thích cho hình bên
+ Vỏ trai có cấu tao gồm những lớp nào?
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
Mài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét, vì sao?
Vì phía ngoài là lớp sừng có thành phần giống tổ chức sừng ở động vật khác nên khi mài nóng cháy có mùi khét.
chương 4: ngành thân mềm
tiết 19: trai sông
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
Để mở vỏ trai quan sát bên trong cơ thể, phải làm gì?
Phải luồn lưỡi dao vào qua khe vỏ cắt cơ khép vỏ trước và cơ khép vỏ sau.
Trai chết thì vỏ mở, tại sao?
Dây chằng bản lề trai có tính đàn hồi cao. Nên khi trai chết thì cơ khép vỏ chết làm vỏ tự mở ra.
Quan sát và ghi nhớ H18.3/63 rồi chú thích cho hình bên
11
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
tấm miệng
CHỔ BÁM C¬ khÐp vá sau
áo trai
chân
ống thoát
mang
ống hút
lỗ miệng
cơ khép vỏ trứơc
thân
vỏ
Em hãy nghiên cứu ? phần I2 /sgk 63. Nêu vai trò của mặt trong , mặt ngoài áo trai ?
- Dưới vỏ là áo trai, mặt ngoài sinh ra lớp vỏ đá vôi.
- Mặt trong áo tạo thành khoang áo, là môi trường hoạt động dinh dưỡng của trai .
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
Quan sát H18.4 và thông tin sgk/63. Em hãy giải thích cơ chế di chuyển của trai?
Trai thò chân về hướng muốn đi tới, sau đó co chân cùng với việc khép vỏ,tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rãnh phía sau ,làm trai tiến về phía trước.
2. Cơ thể trai
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
1. Vỏ trai.
II. Di chuyển
III. Dinh dưỡng
Em hãy nghiên cứu ? phần III /63 và thực hiện ?/64 vào VBT
Dòng nước vào
ô xi
Vụn hữu cơ và ĐVNS
Mang
Miệng
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
II. Di chuyển
Trai sông dinh dưỡng kiểu thụ động
IV. Sinh sản
Nghiên cứu ? phần IV/64 tìm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số trong sơ đồ sau?
III. Dinh dưỡng
Tiết 19 TRAI SÔNG
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO :
II. Di chuyển
Tinh trùng
Trai con
(ở bùn)
ấu trùng
(? mang trai m?)
Trai cái
Nghiên cứu ? phần IV /64 và thảo luận nhóm để thực hiện
Bài tập 2: Em hóy khoanh trũn v�o ch? cỏi tru?c cõu tr? l?i dỳng trong cỏc tru?ng h?p sau:
1-Giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang trai mẹ để:
A- Bảo vệ trứng và ấu trùng . B-Có nhiều oxy.
C- Có nhiều thức ăn. D- Cả A,B và C.
2. Giai đoạn ấu trùng bám vào da và mang cá có ý nghĩa:
A- Giúp Trai phát tán nòi giống rộng rãi. B- Giúp Trai có nhiều thức ăn. C- Giúp Trai nhanh lớn.
trò chơi ô số
1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Vỏ trai cứng có tác dụng :
Giúp trai vận chuyển trong nu?c.
b. Giúp trai đào hang.
c. Bảo vệ trai.
d. Giúp trai lấy thức ăn.
Lớp vỏ cứng của trai được tiết ra từ :
Các tuyến bài tiết.
b. Mặt ngoài của áo trai.
c. Mặt trong của áo trai.
d. Các dây chằng nối các mảnh vỏ trai.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Lớp vỏ cứng của trai được tiết ra từ :
Các tuyến bài tiết.
b. Mặt ngoài của áo trai.
c. Mặt trong của áo trai.
d. Các dây chằng nối các mảnh vỏ trai.
Lớp vỏ cứng của trai được tiết ra từ :
Các tuyến bài tiết.
b. Mặt ngoài của áo trai.
c. Mặt trong của áo trai.
d. Các dây chằng nối các mảnh vỏ trai.
Trai hô hấp bằng :
Phổi. b. Da.
c. Các ống khí. d. Mang.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Trai sinh sản theo kiểu :
A - Vô tính kiểu mọc chồi.
B - Hữu tính & thụ tinh ngoài.
C - Hữu tính & thụ tinh trong.
D - Vô tính kiểu phân đôi.
Những câu dưới đây là đúng hay sai? Viết chữ Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống.
1. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm
không phân đốt.
2. Trai lưỡng tính.
Đ
S
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Trai di chuyển nhờ:
A-Vỏ. B- Chân rìu.
C- Thân. D- A và B.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Trai có thể hút lọc được khoảng 40 lít nước trong 1 ngày đêm.
- Xà cừ do lớp ngoài của áo trai tiết ra tạo thành. Nếu đúng ch? vỏ đang hình thành có hạt cát rơi vào, dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành, sẽ bọc quanh hạt cát để tạo nên ngọc trai. Trai sông cũng tạo ra ngọc nhưng nhỏ và không đẹp hơn trai cánh nước ngọt và trai ngọc ở biển. Hai loài này đang nuôi cấy lấy ngọc.
Em có biết
Homework
Suu t?m tranh ?nh v? m?t s? thân m?m
-Trả lời câu hỏi 1,2,3 sgk/64.
Xin Chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo
Cùng toàn thể các em học sinh
Củng cố :
Khoanh tròn vào câu đúng :
.1 Vỏ trai cứng có tác dụng :
a. Giúp trai vận chuyển trong nước. b. Giúp trai đào hang.
c. Bảo vệ trai. d. Giúp trai lấy thức ăn.
.2 Lớp vỏ cứng của trai được tiết ra từ :
a. Các tuyến bài tiết. b. Mặt ngoài của áo trai.
c. Mặt trong của áo trai. d. Các dây chằng nối các mảnh vỏ trai.
.3 Trai hô hấp bằng :
a. Phổi. b. Da. c. Các ống khí. d. Mang.
.4 Trai có cơ thể :
a. Phân tính. b. Lưỡng tính.
c. Phân tính hoặc Lưỡng tính. d. Phân tính & lưỡng tính.
.5 Trai sinh sản theo kiểu :
a. Vô tính kiểu mọc chồi. b. Hữu tính & thụ tinh ngoài.
c. Hữu tính & thụ tinh trong. d. Vô tính kiểu phân đôi.
Những câu dưới đây là đúng hay sai? Viết chữ Đ (đúng) hoặc S (sai) vào ô trống.
1. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt.
2. Cơ thể trai gồm 3 phần đầu trai, thân trai và chân trai.
3. Trai di chuyển nhờ vỏ và nhờ chân rìu.
4. Trai lấy thức ăn nhờ cơ chế lọc từ nước hút vào.
5. Trai lưỡng tính.
Đ
S
Đ
S
Đ
Củng cố :
Trai có thể hút lọc được khoảng 40 lít nước trong 1 ngày đêm.
- Xà cừ do lớp ngoài của áo trai tiết ra tạo thành. Nếu đúng chổ vỏ đang hình thành có hạt cát rơi vào, dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành, sẽ bọc quanh hạt cát để tạo nên ngọc trai. Trai sông cũng tạo ra ngọc nhưng nhỏ và không đẹp hơn trai cánh nước ngọt và trai ngọc ở biển. Hai loài này đang nuôi cấy lấy ngọc.
Em có biết