Bài 18. Trai sông

BÀI MỚI
Chương
4
Ngành thân mềm
ở nước ta, ngành thân mềm rất đa dạng, phong phú như: trai, sò, ốc, hến, ngao, mực... Và phân bố ở khắp các môi trường: biển, sông, ao, hồ, trên cạn.
Trai sông
Tiết 19 - Bài 18: Trai Sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
Hình dạng vỏ
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
1
2
3
4
5
V? v� co th? trai
Cấu tạo vỏ
Lớp xà cừ
Lớp đá vôi
Lớp sừng
Qua quan sát hình trên ta thấy trai sông có mấy mảnh vỏ?
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
Hình dạng vỏ
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
V? v� co th? trai
Cấu tạo vỏ
Lớp xà cừ
Lớp đá vôi
Lớp sừng
Qua quan sát hình trên ta thấy trai sông có mấy mảnh vỏ?
Vỏ trai có 2 mảnh
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
Hình dạng vỏ
Đầu vỏ
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
V? v� co th? trai
Lớp xà cừ
Lớp đá vôi
Lớp sừng
Hai mảnh vỏ g?n lại được v?i nhau nh? bộ phận nào?
Bản lề ở phía lưng
Cấu tạo vỏ
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
Đặc biệt dây chằng bản lề có tính đàn hồi cùng với 2 cơ khép vỏ làm nhiệm vụ đóng mở vỏ
Vậy muốn mở vỏ trai quan sát phải làm như thế nào?
Trai chết thì vỏ mở, Tại sao?
-Cắt 2 cơ khép vỏ (Cơ khép vỏ trước và sau).
- Vì:Trai chết thì dây chằng không còn tính đàn hồi nữa. Do đó vỏ mở ra.

Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
Lớp xà cừ
Lớp đá vôi
Lớp sừng
V? trai có mấy lớp ?
Cấu tạo vỏ

Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
Lớp xà cừ
Lớp đá vôi
Lớp sừng
Cấu tạo vỏ
Vì:Lớp sừng bằng chất hữu cơ bị ma sát nên khi cháy có mùi khét.
Vỏ trai có lớp sừng bọc ngoài, lớp đá vôi ở giữa
và lớp xà cừ óng ánh ở trong cùng.
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
- Vỏ trai gồm 2 mảnh gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng, đầu vỏ hơi tròn, đuôi hơi nhọn.
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
Cơ thể trai gồm có những bộ phận nào? vị trí từng bộ phận ?
Cấu tạo cơ thể trai

Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
Cấu tạo cơ thể trai
Lưu ý ở áo trai:
Mặt ngoài áo tiết ra lớp vỏ đá vôi.
Mặt trong áo làm thành khoang áo, có ống hút và ống thoát.
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
- Cấu tạo cơ thể:
+ Ngoài: áo trai tạo thành khoang áo, có ống hút và ống thoát nước.
+ Giữa: tấm mang.
+ Trong: thân trai, Chân hình lưởi rìu.
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
2. Co th? trai:
1. Vỏ trai:
II. Di chuyển :
Quan sát hình kết hợp thông tin em hãy cho biết:
Trai di chuyển nhanh hay chậm?
Trai di chuyển chậm chạp (20-30cm/giờ)
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
II. Di chuyển :
2. Co th? trai:
Quan sát hình kết hợp thông tin em hãy cho biết:
Trai di chuyển bằng cách nào?
Trai di chuyển bằng cách chân thò ra rồi thụt vào kết hợp đóng mở vỏ giúp trai di chuyển
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
II. Di chuyển :
Quan sát hình kết hợp thông tin em hãy cho biết:
Với đặc điểm cấu tạo và cách di chuyển như thế.Vậy trai có thể tự vệ bằng cách nào ?
Thu mình vào trong và khép 2 mảnh vỏ lại.
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
II. Di chuyển :
Chân trai hình lưỡi rìu thò ra thụt vào, kết hợp đóng mở vỏ để di chuyển.
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
II. Di chuyển :
III. Dinh dưỡng:
Quan sát hình bên và đọc lại thông tin di chuyển và dinh dưỡng để trả lời 2 câu hỏi SGK trang 64:( 1phut)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
II. Di chuyển :
III. Dinh dưỡng:
1/ Nước qua ống hút, đem thức ăn đến miệng và oxi đến mang của trai.
2/ Kiểu dinh dưỡng ở trai như thế gọi là dinh dưỡng thụ động.
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
II. Di chuyển :
III. Dinh dưỡng:
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
- Thức ăn là ĐVNS và vụn hữu cơ.
- Ôxi trao đổi qua mang.
- Kiểu dinh dưỡng thụ động.
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
II. Di chuyển :
III. Dinh dưỡng:
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
IV. Sinh sản:
Trai là động vật phân tính hay lưỡng tính?
-Trai là động vật phân tính.
Dựa vào thông tin hãy thảo luận trả lời 2 câu hỏi SGK trang 64:( 1phut)
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
III. Dinh dưỡng:
IV. Sinh sản:
II. Di chuyển :
1/ Giai đoạn trứng và ấu trùng phát triển trong mang của trai mẹ để bảo vệ trứng và ấu trùng khỏi bị động vật khác ăn mất. Hơn nữa ở đây rất giàu dưỡng khí và thức ăn.
2/ Giai đoạn trưởng thành trai ít di chuyển. Vì thế ấu trùng có tập tính bám vào mang và da cá để di chuyển đến nơi xa. Đây là 1 hình thức thích nghi phát tán nòi giống.
Chương 4 Ngành Thân Mềm. Tiết 19 - Bài 18: Trai sông
1. Vỏ trai:
2. Co th? trai:
II. Di chuyển :
I. HÌNH DẠNG, CẤU TẠO:
IV. Sinh sản:
-Trai phân tính.
- Trứng phát triển qua giai đoạn ấu trùng.
III. Dinh dưỡng:
2/ Những câu dưới đây là đúng hay sai ?
a. Trai xếp vào ngành thân mềm vì có thân mềm không phân đốt ………..
b. Cơ thể trai gồm 3 phần: đầu, thân, và chân trai……….
c. Trai di chuyển nhờ chân rìu……..
d. Trai lấy thức ăn nhờ cơ chế lọc từ nước hút vào………
e. Cơ thể trai có đối xứng 2 bên ……….
s
Đ
Đ
Đ
s
Về nhà học bài, đọc trước bài 20 và chuẩn bị mẫu vật H 20.1,2,4,5.