Bài 18. Trai sông

CHƯƠNG
4
NGÀNH THÂN MỀM____
Bài 18:
TRAI SÔNG
Bài 18: TRAI SÔNG
Trình bày các đặc điểm đặc trưng của ngành thân mềm?
Có vỏ, khoang áo, thân mềm, không phân đốt
I/Hình dạng và cấu tạo :
1/ Vỏ trai :
Bài 18: TRAI SÔNG
1
3
Hãy quan sát hình và chú thích vào hình vẽ?
Đầu vỏ
4
2
3
5
1
Đỉnh vỏ
Bản lề vỏ
Đuôi vỏ
Vòng tăng trưởng vỏ
Hãy mô tả vỏ trai có đặc điểm như thế nào?
- Vỏ trai có 2 mảnh vỏ gắn với nhau nhờ bản lề ở phía lưng.
- Đầu hơi tròn, đuôi hơi nhọn
Tại sao vỏ trai có thể đóng mở được?
Nhờ hoạt động của dây chằng ở bản lề và 2 cơ khép vỏ bám chắc vào mặt trong của vỏ
Vỏ trai có mấy lớp?
Có 2 cơ khép vỏ  điều chỉnh đóng mở vỏ.
- Mỗi mảnh vỏ trai gồm 3 lớp:
+ Lớp sừng : ở ngoài cùng
+ Lớp đá vôi ở giữa
+ Lớp xà cừ óng ánh ở phía trong
?
Vỏ trai có lớp sừng bọc ngoài
Tại sao khi mài mặt
ngoài của vỏ trai
lại có mùi khét?
2. Cơ thể trai:
Cơ thể trai có cấu tạo như thế nào?
Ngoài:
+ áo trai: lớp ngoài tiết vỏ đá vôi,
lớp trong ? khoang áo.
+ Có ống hút, ống thoát nước
- Gi?a: Tấm mang.
Trong: thân trai, chân.
Phần đầu của trai tiêu giảm, chỉ còn lỗ miệng
2. Cơ thể trai:
?
Cơ khép vỏ
Bản lề
động tác đóng
động tác mở
2. Cơ thể trai:
Muốn mở vỏ trai để quan sát thì phải làm thế nào?
Luồn lưỡi dao vào khe vỏ để cắt cơ khép vỏ trước và cơ khép vỏ sau
2. Cơ thể trai:
Trai chết cơ khép vỏ chết, dây chằn bản lề trai có tính đàn hồi cao vỏ tự mở ra.
Trai chết thì mở vỏ, tại sao?
II- Di chuyển
Giải thích cơ chế giúp trai di chuyển
trong bùn theo chiều mũi tên?
Nhờ sự thò ra thụt vào của chân hỡnh lưỡi rỡu kết hợp với sự đóng mở vỏ.
 Chân trai thò ra, thụt vào kết hợp với động tác đóng mở vỏ giúp trai di chuyển.
III- Dinh dưỡng
Dòng nước qua ống hút vào khoang áo mang theo những chất gì vào miệng và mang trai?
Mang theo thức ăn và khí oxy vào miệng và mang
 - Trai lấy thức ăn và oxi nhờ hai đôi tấm miệng và hai đôi tấm mang.
III- Dinh dưỡng
- Trai lấy m?i (thường là vụn h?u cơ, động vật nguyên sinh) và ôxi chỉ nhờ vào cơ chế lọc từ nước hút vào, vậy đó là kiểu dinh dưỡng gỡ?
Thụ động
III- Dinh dưỡng
Trai hô hấp qua bộ phận nào?
Mang
?Thức an: vụn h?u cơ, động vật nguyên sinh.
Dinh dưỡng kiểu thụ động.
Hô hấp qua mang.
III- Dinh dưỡng
IV/Sinh sản
Trai là động vật phân tính hay lưỡng tính?
Quá trình sinh sản và phát triển diễn ra như thế nào?
-Trai là động vật phân tính.
Nghiên cứu thông tin sgk tỡm từ thích hợp điền vào vị trí tương ứng với các số trong sơ đồ sau?
IV/Sinh sản
Tinh trùng
Trai cái
ấu trùng
Trai con
(ở bùn)
IV/Sinh sản
-Trứng non đẻ ra được giữ trong tấm mang, tinh trùng theo dòng nước thụ tinh.
- Ấu trùng được bảo vệ trong mang trai mẹ một thời gian, sau đó ra ngoài môi trường bám vào da cá và mang cá một vài tuần rồi mới rơi xuống bùn phát triển thành trai trưởng thành.
IV/Sinh sản
Trai phát tán nhờ gì?
-Phát tán nhờ cá
Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển thành ấu trùng trong mang của trai mẹ?
- Được bảo vệ, tăng lượng ôxi
Cho biết ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang và da cá?
Ấu trùng sống trong mang và da cá được cung cấp oxi và bảo vệ.
- Học bài.
- Đọc mục em có biết.
- Sưu tầm tranh ảnhvật thật một số đại diện của ngành thân mềm.
- Nghiên cứu bài 20: Thực hành quan sát thân mềm.
Trai có thể hút lọc được khoảng 40 lít nước trong 1 ngày đêm.
- Xà cừ do lớp ngoài của áo trai tiết ra tạo thành. Nếu đúng chổ vỏ đang hình thành có hạt cát rơi vào, dần dần các lớp xà cừ mỏng tạo thành, sẽ bọc quanh hạt cát để tạo nên ngọc trai. Trai sông cũng tạo ra ngọc nhưng nhỏ và không đẹp hơn trai cánh nước ngọt và trai ngọc ở biển. Hai loài này đang nuôi cấy lấy ngọc.
Em có biết