Bài 18. Phép phân tích và tổng hợp

Tiết:94
PHÉP
PHÂN
TÍCH
VÀ
TỔNG
HỢP
Ngữ
Văn
9
GIÁO VIÊN: PHAN THÚY HẰNG
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
- Ở đoạn mở đầu, bài viết nêu ra một loạt dẫn chứng về cách ăn mặc để rút ra nhận xét về vấn đề gì?
* Nhận xét về vấn đề “ăn mặc chỉnh tề” cụ thể đó là sự đồng bộ, hài hòa giữa quần áo với giày, tất … trong trang phục của con người.
I. Phép lập luận phân tích và tổng hợp:
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
- Hai luận điểm chính trong văn bản là gì?
 Thứ nhất là trang phục phải phù hợp với hoàn cảnh tức là tuân thủ những “qui tắc ngầm” mang tính văn hóa xã hội.
Thứ hai là trang phục phải phù hợp với đạo đức tức là giản dị và hài hòa với môi trường sống xung quanh.
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
- Để xác lập hai luận điểm trên, tác giả đã dùng phép lập luận nào?
* Để xác lập hai luận điểm trên tác giả đã sử dụng phép lập luận phân tích.
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
-Phép phân tích được thể hiện như thế nào trong luận điểm thứ nhất?
*Câu chủ đề: Người ta nói: “Ăn cho mình, mặc cho người”, có lẽ nhiều phần đúng.
*Dẫn chứng 1:Cô gái một mình ……… móng chân móng tay.
* Dẫn chứng 2: Anh thanh niên đi ……… áo sơ mi là phẳng tắp.
*Dẫn chứng 3: Đi đám cưới ……… chân tay lấm bùn.
* Dẫn chứng 4: Đi dự đám tang ………oang oang.
Nhận xét: Sau khi phân tích ngững dẫn chứng cụ thể, tác giả đã chỉ ra một “qui tắc ngầm” chi phối cách ăn mặc của con người đó là “văn hóa xã hội”.
Luận
điểm
1
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
-Phép phân tích được thể hiện như thế nào trong luận điểm thứ hai?
*Câu chủ đề: Người xưa đã dạy: “Y phục xứng kì đức”.
*Dẫn chứng 1: Dù mặc đẹp đến đâu ……… xấu đi mà thôi.
* Dẫn chứng 2: Xưa nay, cái đẹp ……… môi trường.
* Nhận xét: Các phân tích trên làm rõ cho nhận định của tác giả là: “ Ăn mặc ra sao cũng phải phù hợp với hoàn cảnh riêng của mình và hoàn cảnh chung nơi công cộng hay toàn xã hội”.
Luận
điểm
2
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
Để chốt lại vấn đề, tác giả đã dùng phép lập luận nào? Phép lập luận này thường đứng ở vị trí nào trong văn bản?
* Để chốt lại vấn đề tác giả dùng phép lập luận tổng hợp bằng một kết luận ở cuối văn bản: “ Thế mới biết, trang phục hợp văn hóa, hợp đạo đức, hợp môi trường mới là trang phục đẹp.”
Đoạn1: Mở bài bằng cách phản đề
Đoạn 2: Luận điểm 1 (phép phân tích)
Đoạn3: Luận điểm 2 (phép phân tích)
Đoạn4: Nhận xét chung (phép tổng hợp)
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
- Nêu vai trò của phép lập luận phân tích tổng hợp?
 Phép lập luận phân tích giúp ta hiểu sâu sắc các khía cạnh khác nhau của trang phục đối với từng người, trong từng hoàn cảnh cụ thể.
 Phép lập luận tổng hợp giúp cho ta hiểu ý nghĩa văn hóa và đạo đức của cách ăn mặc, nghĩa là không thể ăn mặc một cách tùy tiện, cẩu thả như một số người lầm tưởng rằng đó là sở thích và “quyền bất khả xâm phạm” của mình.
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
I. Phép lập luận phân tích và tổng hợp:
GHI NHỚ (SGK)
II. Luyện tập:
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
I. Phép lập luận phân tích và tổng hợp:
II. Luyện tập:
Bài tập 1: Phân tích luận điểm: “ Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn”.
Thứ nhất: Học vấn là thành quả tích lũy của nhân loại được lưu giữ và truyền lại cho đời sau.
Thứ hai: Bất kỳ ai muốn phát triển học thuật cũng phải bắt đầu từ “kho tàng quí báu” được lưu giữ trong sách; nếu không mọi sự bắt đầu sẽ là con số không, thậm chí là lạc hậu, giật lùi.
Thứ ba: Đọc sách là “hưởng thụ” thành quả về tri thức và kinh nghiệm hàng nghìn năm của nhân loại, đó là tiền đề cho sự phát triển học thuật của mỗi người.
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
I. Phép lập luận phân tích và tổng hợp:
II. Luyện tập:
Bài tập 2: Phân tích lý do chọn sách để đọc.
- Phải biết chọn sách để đọc.
- chọn sách cơ bản, đích thực để đọc.
- Đọc các loại sách liên quan với nhau.
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
I. Phép lập luận phân tích và tổng hợp:
II. Luyện tập:
Bài tập 3: Phân tích tầm quan trọng của cách đọc sách.
- Không đọc thì không có điểm xuất phát cao.
- Đọc là con đường ngắn nhất để tiếp can tri thức.
- Đọc ít mà kỹ quan trọng hơn nhiều mà qua loa, không ích lợi gì.
- Đọc không chọn lọc thì không có hiệu quả.
PHÉP PHÂN TÍCH VÀ TỔNG HỢP
Tiết: 94
I. Phép lập luận phân tích và tổng hợp:
II. Luyện tập:
Bài tập 4: Vai trò của phân tích trong lập luận.
- Trong văn bản nghị luận, phân tích là thao tác bắt buộc mang tính tất yếu vì không phân tích thì không làm sáng tỏ được luận điểm và không thuyết phục được người nghe người đọc.
- Mục đích của phân tích và tổng hợp là giúp cho người nghe người đọc nhận thức đúng, hiểu đúng vấn đề nên đã có phân tích thì phải có tổng hợp và ngược lại. Nói tóm lại, phân tích và tổng hợp có mối quan hệ biện chứng tạo cái hồn cho văn bản nghị luận.
HƯỚNG


DẪN


TỰ

HỌC
1. Bài vừa học:
- Nắm kiến thức đã phân tích về văn bản. - Xem lại phần luyện tập.
HƯỚNG

DẪN

TỰ

HỌC
2. Bài sắp học
Chuẩn bị bài Luyện tập phép phân tích và tổng hợp.

- Tìm phép lập luận và cách vận dụng ở bài tập 1.
Phân tích bản chất của lối học đối phó và nêu tác hại.

- Phân tích lý do khiến mọi người phải đọc sách?

- Viết đoạn văn tổng hợp những điều đã phân tích trong bài “bàn về đọc sách”