Bài 18. Ông đồ

Môn Ngữ Văn-Lớp 8
Tiết :
Vũ đình liên
Kiểm tra bài cũ :
Nêu những điều em biết về thể thơ Đường luật ?
Trả lời :
Thể thơ có từ thời nhà Đường của Trung Quốc.Gồm nhiều thể loại : Thất ngôn bát cú,Thất ngôn tứ tuyệt, ngũ ngôn, cổ phong.Có những yêu cầu về niêm luật chặt chẽ .
Môn Ngữ Văn-Lớp 8
Tiết :
Vũ đình liên
1. Tác giả :
Vũ
Đình
Liên
-Sinh ra ở Hà Nội, trong một gia đình làm
Thợ kim hoàn ở phố Hàng Bạc .Đỗ tú tài. Đi
dạy học ở trường tư. Viết báo .Năm 1954,
dạy ở trường Đại học sư phạm.
-ít tác phẩm . Nhưng mỗi tác phẩm là một kiệt
tác.Thuộc thế hệ đầu của các nhà thơ trong
phong trào Thơ Mới.
2. Tác phẩm :
-Là một bài thơ nổi tiếng của Vũ Đình Liên
3. Thể loại :
Thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật
I. Đọc - Tìm hiểu chung:


1. Hai khổ thơ đầu :
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay




Không khí ngày tết phấn khởi , tươi vui.
Thời kỳ vàng son của con người tài hoa.

2.Khổ thơ thứ 3-4:
Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu
-Nhân hoá,điệp từ.
-Sự thay đổi đột ngột,báo
hiệu một xu thế đáng buồn.
Ông đồ vẫn ngồi đó
Qua đường không ai hay
Lá vàng rơi trên giấy
Ngoài trời mưa bụi bay
Liên hệ câu thơ Hồ Chủ Tịch :

" Thanh minh lất phất mưa phùn
Tù nhân nghe thấm nỗi buồn xót xa"
So sánh hình ảnh của hai khổ thơ
thứ 3 và 4 ?
Khổ thơ 3: Có hình ảnh ông đồ ,
Giấy đỏ , mực tàu ,nghiên mực
Khổ thơ 4: Chỉ còn lại hình ảnh ông đồ với lá vàng tàn tạ, với bụi mưa lạnh lẽo .
Hình ảnh lạc lõng , trơ trọi
của con người già nua ,tội
nghiệp.
3.Khổ thơ cuối:
Năm nay hoa đào nở
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ?
Liên hệ câu thơ Đường :

"Nhân diện đào hoa tương ánh hồng
Nhân diện bất tri hà xứ khứ
Đào hoa y cựu tiếu đông phong"
Năm ngoái , ngày này trong cửa này
Gương mặt người đẹp và hoa đào
tương phản ,ánh lên màu hồng
(Năm nay)người đẹp đi đâu mất
(Chỉ còn) hoa đào vẫn cười với gió
đông như cũ.
-Kiểu kết cấu đầu cuối tương ứng . (Khổ thơ đầu và cuối có hình ảnh lặp).
-Cảnh còn mà người mất,
gợi một niềm tiếc nuối
không nguôi về một nét
đẹp văn hoá dân tộc một
đi không trở lại.
-Niềm thương xót với thân phận ông đồ- một lớp người trong xã hội xưa .
Bài tập : Vì sao nói " Ông đồ là cái phên giậu
cuối cùng của Nho học"?
Bài thơ Ông đồ đánh dấu một xu thế lịch sử
xã hội. Đó là sự kết thúc của việc dùng chữ Nho
trong hành chính cũng như trong văn chương,thi
cử. Sự chấm dứt của lối khoa cử cũ .Như vậy , ông
đồ cũng không còn được trọng dụng và không có chỗ đứng trong xã hội nữa.
III. Tổng kết
-Bài thơ Đường luật ,niêm luật chặt chẽ nhưng giọng
điệu tự nhiên , không gò ép.
Kết cấu độc đáo : kiểu đầu cuối tương ứng .
-Bài thơ thấm thía một nỗi niềm nhớ tiếc một nét đẹp
văn hoá dân tộc một đi không trở lại.Thấm đượm niềm
xót xa về thân phận ông đồ khi chữ Nho không được
trọng dụng nữa.
Hướng dẫn về nhà :

-Học thuộc bài thơ.
-Tìm hiểu về con người và văn thơ Vũ Đình Liên .