Bài 18. Ông đồ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự giờ...
Chúc thầy cô và các em mạnh khỏe !
Người thực hiện:


GV trường THCS Trần Phú
Năm học 2009 - 2010
Nguyễn Thiên Lý
Ngữ văn 8
Kiểm tra bài cũ:
Em hãy nêu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ: "Muốn làm thằng cuội"?
Thịt
Mỡ
Dưa
Hành
Câu
đối
đỏ
Cây
Nêu
Tràng
Pháo
Bánh
Trưng
xanh
Bài 17 - Tiết 65
Vũ Đình Liên
Ông Đồ
I. Đọc - Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
- Vũ Đình Liên (1913-1996) là 1 trong những nhà thơ lớp đầu tiên của phong trào thơ mới.
- Thơ ông mang nặng lòng thương người và niềm hoài cổ.
2. Tác phẩm:
- Đây là bài thơ tiêu biểu nhất, đưa ông vào vị trí xứng đáng trong phong trào Thơ mới.
- Bài thơ được in trong tập: "Thi nhân Việt Nam"
- Ông đồ:
- Nghiên:
4. Thể thơ
Thơ ngũ ngôn.
3. Đọc - Giải nghĩa từ khó:
- Tấm tắc
- Luôn miệng nói ra những tiếng tỏ ý khen ngợi khâm phục
5. Phương thức biểu đạt
Những phương thức biểu đạt nào được sử dụng trong bài thơ?
Miêu tả và biểu cảm
6. Bố cục:
Gồm 3 phần:
Phần 1: Hai khổ thơ đầu:
Hình ảnh Ông đồ thời đắc ý.
Phần 2: Hai khổ thơ tiếp theo:
Hình ảnh Ông đồ thời tàn
Phần 3: Khổ thơ cuối:
Tâm tư của nhà thơ.
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
1. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý:
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua .
Hình ảnh Ông đồ ngồi viết chữ nho được nhà thơ tái hiện qua những từ ngữ, hình ảnh nào?
Tài năng của Ông đồ được tác giả thể hiện như thế nào?
Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
"Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay".
Tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật gì?
- Nghệ thuật so sánh
Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung?
- Tạo nên một bức tranh đẹp về mùa xuân. Hình ảnh ông đồ được mọi người trân trọng ngưỡng mộ.
Thảo luận nhóm:
Ông đồ có vị trí như thế nào trong đời sống văn hoá tinh thần của dân tộc? Vị trí ấy cho ta thấy nét đẹp nào trong đời sống tinh thần người Việt?
- Nét đẹp văn hóa cổ truyền của người Việt: chơi chữ, chơi câu đối ngày Tết => Ông đồ là người không thể thiếu trong đời sống văn hóa, tinh thần người Việt, ông mang niềm vui đến cho mọi nhà mỗi khi tết đến xuân về.
Hình ảnh ông đồ được tác giả gợi tả như thế nào?
Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nghiên sầu.
1. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý:
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
2. Hình ảnh ông đồ thời tàn:
Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mưa bụi bay.
Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
- Nghệ thuật nhân hoá, mượn cảnh ngụ tình
Những biện pháp nghệ thuật ấy, có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung?
- Hình ảnh ông đồ tàn tạ trong sự quên lãng của mọi người.
- Nỗi buồn ấy đã thấm vào cả những vật vô tri vô giác, thấm vào không gian, cảnh vật./.
Hãy chỉ ra sự khác nhau của hình ảnh ông đồ ở hai khổ thơ này với hai khổ thơ trước?
Hai khổ thơ đầu:
Hình ảnh ông đồ thời đắc ý được mọi người trân trọng ngưỡng mộ.
1. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý:
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
2. Hình ảnh ông đồ thời tàn:
Hai khổ thơ tiếp:
Hình ảnh ông đồ tàn tạ trong sự quên lãng của mọi người
Sự khác nhau này gợi cho người đọc cảm xúc gì về tình cảnh của ông đồ?
- Người đọc cảm thương và nhớ tiếc hình ảnh ông đồ xưa.
1. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý:
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
2. Hình ảnh ông đồ thời tàn:
Cách mở đầu và kết thúc bài thơ có gì đặc biệt?
Mở đầu
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
1. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý:
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
2. Hình ảnh ông đồ thời tàn:
3. Tâm tư của nhà thơ:
Kết thúc
Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa
Kết cấu đầu cuối tương ứng
- Khổ thơ đầu hình ảnh ông đồ xuất hiện như một quy luật
- Khổ thơ cuối hình ảnh ông đồ hoàn toàn vắng bóng
1. Hình ảnh ông đồ thời đắc ý:
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
2. Hình ảnh ông đồ thời tàn:
3. Tâm tư của nhà thơ:
Hai câu thơ cuối tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật ấy?
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?
Câu hỏi tu từ là lời tự vấn là nỗi niềm cảm thương tiếc nuối những giá trị tinh thần tốt đẹp của dân tộc bị lãng quên
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Thể thơ ngũ ngôn, giọng thơ trầm lắng ngậm ngùi phù hợp với việc diễn tả tâm tư, cảm xúc.
- Kết cấu bài thơ giản dị mà chặt chẽ.
- Ngôn ngữ bình dị hàm súc, sử dụng nghệ thuật so sánh, nhân hoá, mượn cảnh ngụ tình giàu sức gợi cảm.
Em hãy khái quát những giá trị nghệ thuật đặc sắc của bài thơ?
Em hãy nêu giá trị nội dung của bài thơ?
1. Nội dung:
- Bài thơ thể hiện tình cảnh đáng thương của ông đồ.
- Thể hiện niềm cảm thương chân thành trước một lớp người đang tàn tạ và nỗi tiếc nhớ cảnh cũ người xưa của nhà thơ.
Năm nay đào lại nở Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ Hồn ở đâu bây giờ.
Câu 1: Theo em dòng thơ nào thể hiện rõ nhất tình cảnh đáng thương của ông đồ?
Nhưng mỗi năm mỗi vắng Người thuê viết nay đâu.
A
Ông đồ vẫn ngồi đấy Qua đường không ai hay.
B
C
D
Quay lại
IV/ Luyện tập
ý A và B
Tiếc nuối về sự tàn phai của một nét đẹp văn hóa truyền thống.
Câu 2: Đáp án nào nói đúng nhất tình cảm của tác giả ở khổ thơ cuối ?
Cảm thương và ngậm ngùi trước cảnh cũ người xưa.
A
Quay lại
Ân hận vì đã thờ ơ với tình cảnh đáng thương của ông đồ.
B
C
D
IV/ Luyện tập
IV/ Luyện tập
Câu 3: Ngày nay nét đẹp văn hoá của người Việt được thể hiện như thế nào trong dịp tết cổ truyền?
Câu 4: Học sinh có trách nhiệm gì trong việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc?
Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và học thuộc lòng bài thơ.
- Soạn bài: "Hai chữ nước nhà"
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh đã tạo điều kiện để tôi thực hiện giờ dạy này.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô đã đến dự.
Back