Bài 18. Ông đồ

Vũ Đình Liên với bài thơ ông đồ
"Cái di tích tiều tuỵ của một th?i tàn"

Tiết 64: Ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc - tìm hiểu chú thích:
1/ Đọc.
2/ Chú thích.
a) Tác giả :
- Vũ Đình Liên (1913-1996), quê gốc ở Hải Dương, sống chủ yếu ở Hà Nội, là một trong những nhà thơ tiêu biểu trong phong trào thơ mới. Thơ ông thường mang nặng lòng thương người và niền hoài cổ.
b) Tác phẩm :
- Ông đồ là một trong những bài thơ tiểu biểu trong phong trào thơ mới ( 1930-1945)
- Thể thơ: Ngũ ngôn
- Từ khó (SGK)

Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
1/ Đọc.
2/ Chú thích.
3) Cấu trúc văn bản:











ÔNG Đồ

Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ bên
Bên phố đông người qua.

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
"Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay".

Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọn trong nghiên sầu.

Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài trời mưa bụi bay.
Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bay giờ?

TiÕt 64: «ng ®å
- Vò §×nh Liªn-
I. §äc, t×m hiÓu chó thÝch
1/ §äc.
2/ Chó thÝch.
3) CÊu tróc v¨n b¶n:


- §o¹n 1: khæ 1, 2: H×nh ¶nh «ng ®å thêi x­a .
- §o¹n 2: khæ 3, 4: H×nh ¶nh «ng ®å ngµy nay.
- §o¹n 3: khæ 5: Th¸i ®é cña t¸c gi¶



Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh ông đồ ngày xưa:
*. Khổ thơ 1:
- Thời gian: hoa đào nở , tết đến, xuân về
- Hoạt động:"Bày mực tàu giấy đỏ", viết chữ, bán chữ.
- Không gian: Bên phố đông người qua.
- Các từ: "mỗi năm. lại thấy": diễn tả Quy luật đều đặn của thời gian và con người (ông đồ)
- NT: Tự sự kết hợp miêu tả đã gợi ra một cảnh tượng hài hoà giữa con người với thiên nhiên.



Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Hình ảnh ông đồ ngày xưa:
*. Khổ thơ 2:
Bao nhiêu người thuê viết,
Tấm tắc ngợi khen tài
-> Thái độ của mọi người: Quý trọng ông đồ, quý trọng một nếp sống văn hoá đẹp của dân tộc.
Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay.
- NT: So sánh để ca ngợi tài năng, nét chữ của ông đồ.
Cuộc sống có niềm vui và hạnh phúc vì được lao động, sáng tạo, được làm đẹp cho đời.

Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh ông đồ ngày xưa:
2/ Hình ảnh ông đồ thời nay
*. Khổ thơ 3:
Mỗi năn mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
- Ông đồ vẫn xuất hiện với mục tàu, giấy đỏ
- Thái độ mọi người: Thờ ơ, lạnh nhạt dần
- NT: Câu hỏi tu từ vang lên đã diễn tả nỗi thất vọng, sầu tủi của ông đồ
Giấy đỏ buồn không thắm
Mực đọng trong nhgiên sầu.
- NT: phép nhân hoá : cực tả nỗi buồn, nỗi cô đơn, lạc lõng của ông đồ khi vắng khách, khi lỡ vận.

Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh ông đồ ngày xưa:
2/ Hình ảnh ông đồ thời nay
*. Khổ thơ 4:
Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay,
- Ông đồ vẫn xuất hiện vẫn ngồi đấy. Nhưng lại không ai hay.
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài trời mưa bụi bay.
- NT: tả cảnh ngụ tình kết hợp với cách gieo vần đã gợi ra cảnh tượng thê lương, tiều tụy đáng thương của ông đồ.
-> Ông đồ đã bị lãng quên, thành xưa cũ cùng với nền văn hoá Nho học

Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản:
1/ Hình ảnh ông đồ ngày xưa:
2/ Hình ảnh ông đồ thời nay
3/ Thái độ của tác giả: ( khổ thơ cuối)
- Thiên nhiên vẫn tồn tại đẹp đẽ và bất biến, nhưng ông đồ thì không còn, đã trở thành xưa cũ.
=>NT: câu hỏi tu từ có sức ngân vang để thể hiện niềm xót thương, nuối tiếc cho những nhà nho danh giá, cho những giá trị văn hoá bị lãng quên.



Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-
I. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản:
III. Tổng Kết:
1. Nghệ thuật:
- Thể thơ ngũ ngôn, ngôn từ giản dị, cô đọng và gợi cảm.
- Giọng thơ trầm lắng, kết hợp tinh tế với các biên pháp nghệ thuật.
2. Nội dung:
-Thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của "ông đồ".
- Niềm cảm thương chân thành của nhà thơ cho "ông đồ" và một giá trị văn hoá của dân tộc đã bị lãng quên.
IV. Luyện tập:
Đọc diễn cảm bài thơ:
Tiết 64: ông đồ
- Vũ Đình Liên-

I. Đọc, tìm hiểu chú thích
II. Đọc - hiểu văn bản:
III. Tổng Kết:
IV. Luyện tập:
* Củng cố: Nắm được nôi dung và nghệ thuật của bài thơ
* Hướng dẫn học ở nhà:
Học thuộc lòng bài thơ
Phân tích được hình ảnh ông đồ trong bài thơ
+ Hình ảnh ông đồ thời xưa (khổ thơ 1,2)
+ Hình ảnh ông đồ thời nay ( khổ thơ 3.4)
Thái độ của tác giả
The village School Teacher
By Vu Dinh Lien
Year after year when beach blossoms bloomed
An elderly learned man was seen
Displaying his ink well and red papers
On the roadside where people were walking by.

Many hired him to write parallel poems.
His calligraphic style was audibly praised
" To be of a genius with pen strokes
Like phoenix dancing and dragon flying."

Then, fewer and fewer customers showed up.
Where were all the patrons ?
Red papers faded with sorrow;
Ink caked in sunken well ...

He was still sitting there,
Unnoticed by passers-by.
Yellow leaves dropped on red papers
And rain drops fluttered in the gloomy sky.
This year peach blossoms bloom again.,
But, the old man is no longer there.,
Where are you now,
Those venerated souls of yesterday ?

Lão tú tài

Mỗi niên hoa đào khai
Tổng kiến lão tú tài
Truy nghĩên hồng tiên bãi
Thông cù nhân vãng lai.

Đa thiểu thị tự dẩ
Trách trách kiến chu kỳ
Xảo phút nhất huy tựu
Như phụng vũ long phi.

Lãnh lạc liên phục liên
Cô khách hà mang nhiên?
Hồng tiên bi sắc thâm
Tuy nghiễn sầu mặc kiên.

Tú tại do tại ty
Quá lộ hữu thuỳ tri
Tiên thượng hoàng diệp lạc
Thiên biến tế vũ phi.
Kim niên đào hựu tân
Bất kiến hựu thời thân
Trù tướng không hàng vọng
Cổ hồn hà quy vân

Lý Việt Dũng

Thuỷ chung
Vũ Đình Liên
Năm nay đào lại nở
Chật đường chợ hàng hoa
Từ đáy sâu quá khứ
Ông đồ lại hiện ra

Sáng nay trời sứm tạnh
Nắng nằm trên giấy hồng
Một đám người ngồi cạnh
Có nhà tgơ ngồi cùng
..
Xuân Giáp Dần - 1974