Bài 18. Ông đồ

Trường THCS Tề Lỗ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô
về dự chuyên đề cụm
Ngữ văn 8

-

Hình ảnh ông đồ và nghề viết chữ Nho



Tiết 65
Vũ Đình Liên
Ông đồ
- Vũ Đình Liên (1913-1996) Quê ở Hải Dương nhưng chủ yếu sống ở Hà Nội .
- L� nh� th� líp ��u ti�n cđa phong tr�o th� míi
- Th� �ng mang nỈng niỊm ho�i cỉ v� l�ng th��ng ng��i
2/ Tác phẩm :
Sáng tác 1936 là bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ giàu lòng
thương cảm của tác giả và có vị trí xứng đáng trong phong trào Thơ mới
1/ Tác giả
I. Đọc và tìm hiểu chú thích :


3/ Từ khó :
Người dạy học chữ nho xưa.
Dụng cụ làm bằng chất liệu cứng có lòng trũng để mài và đựng mực tàu.
Ông đồ
Nghiên:
Ông đồ
Vũ Đình Liên
II/ tìm hiểu văn bản





Tiết 65 �ng ��


( Vũ Đình Liên )
II/ T×m hiÓu v¨n b¶n

1/ Thể thơ và phương thức biểu đạt
5 ch÷ .
Tù sù kÕt hîp miªu t¶ vµ biÓu c¶m.
2/ B� cơc:
- Chia l�m ba ph�n :
+ Hai kh? d?u : Khi �ng �� ��ỵc m�i ng��i trong v�ng
+ Hai kh? ti?p : Khi �ng �� b� g�t ra ngo�i lỊ x� h�i
+ Kh? tho cu?i : N�i l�ng cđa t�c gi�












3/ Ph©n tÝch
a/ Hai khỉ th� ��u
Mỗi năm hoa đào nở Bao nhiêu người thuê viết
Lại thấy ông đồ già Tấm tắc ngợi khen tài
Bày mực tàu giấy đỏ "Hoa tay thảo những nét
Bên phố đông người qua. Như phượng múa rồng bay".

+ Xuất hiện :
- Thời gian: Hoa ủaứo nở - Tết đến , xuân về
Cùng : mực tàu giấy đỏ
Địa điểm: Bên heứ phoỏ ủoõng ngửụứi
-Công việc: viết thuê và bán câu đối cho mọi người trang trí nhà cửa trong ngày tết
+Sử dụng từ "mỗi, lại"- Hình ảnh đã trở thành thân quen không thể thiếu trong mối dịp tết đến xuân về
+ Mọi người đến thuê ông viết rất đông "bao nhiêu", họ khâm phục khen ngợi tài viết chữ dẹp "Tấm tắc ngợi khen tài".
+Nghệ thuật: So sánh->Nét chữ mang vẻ đẹp phóng khoáng, bay bổng và có hồn
=> ¤ng ®å xuÊt hiÖn trong khung c¶nh t­¬i vui, rùc rì, ®­îc mäi ng­êi quý mÕn vµ träng väng



"L� v�ng r�i" v�n gỵi s� t�n t� bu�n b�-��y l� r�i tr�n gi�y th�m �Ĩ vi�t c�u ��i cđa �ng ��, ch� l� " m�a bơi bay" nh�ng sao �m ��m l�nh l�o m� bu�t gi� . C�u th� t� c�nh nh�ng ch�nh l� n�i l�ng , m�ỵn c�nh �Ĩ t� t�nh-mi�u t� ngo�i c�nh nh�ng k� th�c l� t�m c�nh. C� thĨ n�i ��y l� c�u th� �Ỉc s�c nh�t cđa b�i th�
=> ¤ng ®å xuÊt hiÖn trong khung c¶nh thª l­¬ng tµn t¹ vµ bÞ g¹t ra ngoµi lÒ x· héi
Giống : -Thời gian: Tết đến, xuân về.
-Địa điểm: Bên hè phố cùng mực tàu giấy đỏ.
Khác: Ơ khổ 1,2 ông đồ được mọi người trọng vọng
ở khổ 3, 4 khách vắng dần đến nỗi giấy đỏ buồn không thắm, nghiên sầu
- NT: nh©n ho¸, c©u hái tu tõ => «ng ®å ®· bÞ dßng ng­êi quªn l·ng, nçi buån Êy thÊm c¶ vµo vËt v« tri, v« gi¸c
b. Hai khổ thơ tiếp
"Ông đồ vẫn ngồi đấy qua đường không ai hay" mọi người thờ ơ trước sự có mặt của ông trên phố ->Ông âm thầm lạc lõng giữa phố phường
"Lá vàng", "mưa bụi``: Diễn tả sự tàn phai, rơi rụng, héo úa và thể hiện sự cô đơn sầu muộn của một người một thời.
Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu ?
Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọng trong nghiên sầu...
Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mưa bụi bay.







c. Khỉ cu�i :
Hoa đào vẫn nở


Không thấy ông đồ xưa .

- Câu hỏi tu từ -> thể hiện niềm nuèi tiếc của tác giả trước “ Cảnh cũ, người đâu”. Tác giả nuèi tiếc giá trị tinh thần của dân tộc đang bị mai một lãng quên.


Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ?
Kết cấu đầu cuối tương ứng, chặt chẽ làm rõ chủ đề
Cảnh còn người không thấy ông đồ đã hoàn toàn chìm vào dĩ vãng .
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua.
"Những người muôn năm cũ hồn ở đâu bây giờ ?" là lời tự vấn là nỗi niềm nuối tiếc khắc khoải của nhà thơ trong việc vắng bóng ông đồ xưa tác giả xót xa nghĩ tới những người " muôn năm cũ" không bao giờ còn thấy nữa - câu hỏi không có trả lời gieo vào lòng người đọc những cảm thương, tiếc nuối không nguôi. Một tình cảm nhân đạo đáng quý, một nén hương hoài niệm đáng trân trọng cho một lớp người - một nét văn hóa của dân tộc
Chữ tâm
CHỮ NHẪN
CHỮ ĐỨC
CHỮ PHÚC












III. Tổng kết


1/ Nghệ thuật :
Thể thơ ngị ngôn ,ng�n ng� gi�n d� h�m xĩc, gi�ng �iƯu tr�m l�ng, ng�m ng�i, th��ng c�m kết cấu đầu cuối tương ứng phù hợp với việc diễn tả tâm tư tình cảm .
2/ Nội dung :
Qua b�i th� t�c gi� �� thĨ hiƯn t�nh c�nh ��ng th��ng cđa �ng ��, qua �� to�t l�n niỊm th��ng c�m ch�n th�nh ��i víi líp ng��i �ang t�n t� v� n�i ti�c nhí c�nh cị ng��i x�a.

Hướng dẫn về nhà
Bài tập :
Bài thơ có bao nhiêu câu nghi vấn? Những câu nghi vấn đó có vai trò, chức năng gì?
Gợi ý :
? Những câu nghi vấn này dùng để hỏi không?
Học kĩ bài và thơ "Ông đồ
"soạn bài:
" Hai chữ nước nhà " theo câu hỏi SGK

Xin chân thành cảm ơn các thầy cô. Chúc thầy cô và các em mạnh khỏe !

Hẹn gặp lại chuyên đề kỳ sau