Bài 18. Ông đồ

Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Quảng Trạch
Trường THCS Quảng Lộc






Giáo viên thực hiện: Phan Thị Liệu
Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ
Cây nêu, tràng pháo bánh chưng xanh.
MỘT NÉT VĂN HOÁ CỦA NGƯỜI VIỆT NAM
Tiết 66: Ông Đồ
(Vũ Đình Liên)
Mục tiêu cần đạt:

- Cảm nhận được tình cảm tàn tạ của ông Đồ, qua đó thấy được niềm cảm thương và nỗi tiếc nhớ ngậm ngùi của tác giả đối với cảnh cũ người xưa, gắn liền với nét đẹp văn hóa cổ truyền.
- Thấy được sức truyền cảm nghệ thuật đặc sắc của bài thơ.
Đọc- Tìm hiểu khái quát
1. Tác giả
- Quê gốc ở Hải Dương nhưng sống ở Hà Nội. Ông là nhà thơ, nhà nghiên cứu, nhà dịch thuật, nhà giáo
- Ông thuộc thế hệ đầu của các nhà thơ trong phong trào “thơ mới”
- Hồn thơ nhân hậu, giàu tình thương người và mang niềm hoài cổ.
Ông Đồ:
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già

Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua.
Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
“Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay”.

Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu?
Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọng trong nghiên sầu…
Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy ;
Ngoài giời mưa bụi bay

Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ?

I.Đọc- tìm hiểu khái quát
Tác giả
2. Tác phẩm:
Trong một thời gian dài suốt mấy trăm năm, nền Hán học và chữ Nho chiếm một vị thế quan trọng trong đời sống văn hóa Việt Nam.
Học trò học chữ Nho.
Học trò học chữ Nho.
Chế độ khoa cử phong kiến dùng chữ Nho
Cảnh trường thi năm 1895
Các nhà nho là nhân vật trung tâm của đời sống văn hóa dân tộc, được xã hội tôn vinh.
Ông đồ là người Nho học nhưng không đỗ đạt, sống thanh bần bằng nghề dạy học
Theo phong tục, khi Tết đến, người ta sắm câu đối hoặc một đôi chữ nho viết trên giấy đỏ dán lên vách, lên cột vừa để trang hoàng nhà cửa ngày Tết, vừa gửi gắm lời cầu chúc tốt lành.
Ông đồ được thiên hạ tìm đến và ông có dịp trổ tài.
Chữ của ông được mọi người trân trọng, thưởng thức.
Ở thành phố, khi giáp Tết xuất hiện những ông đồ bày mực tàu giấy đỏ bên hè phố, viết chữ nho, câu đối bán.
Nhưng rồi chế độ thi cử chữ Hán bị bãi bỏ (1915), chữ nho bị rẻ rúng.
Trẻ con không còn đi học chữ nho của các ông đồ nữa mà học chữ quốc ngữ hoặc chữ Pháp.
I.Đọc- tìm hiểu khái quát
1. Tác giả
2. Tác phẩm:


* a. Thể thơ: Năm chữ
b. Phương thức biểu đạt :
Biểu cảm kết hợp với tự sự và miêu tả.
c. Bố cục: 2 cách chia.
Cách 1: - 2 khổ thơ đầu: Ông đồ thời vàng son
- 2 khổ thơ tiếp: Ông đồ thời thất thế
- Khổ cuối: Ông đồ bị lãng quên
Cách 2: -Hình ảnh ông đồ trong hoài niệm của nhà thơ
- Tâm trang của nhà thơ.
II. Đọc, tìm hiểu chi tiết:
1. Hình ảnh ông Đồ trong hoài niệm của nhà thơ.
Thời vàng son:
Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua
Thời điểm: Tết đến, xuân về
Địa điểm: Bên hè phố
Sắc màu: Hoa đào, mực tàu, giấy đỏ.
Không khí: Đông vui, nhộn nhịp
Mỗi năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua.
Bao nhiêu người thuê viết Tấm tắc ngợi khen tài
“Hoa tay thảo những nét Như phượng múa rồng bay”
Ông đồ thời kì vàng son
Ông đồ là trung tâm của sự chú ý và ngưỡng mộ.
b. Thời thất thế:
Nhưng mỗi năm mỗi vắng Người thuê viết nay đâu? Giấy đỏ buồn không thắm; Mực đọng trong nghiên sầu...
Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọng trong nghiên sầu...
Giấy đỏ buồn
nghiên sầu
Ông đồ vẫn ngồi đấy, Qua đường không ai hay, Lá vàng rơi trên giấy; Ngoài giời mưa bụi bay.
Lá vàng
mưa bụi bay.
Ông đồ rơi vào tình cảnh một nghệ sĩ hết công chúng, một cô gái hết nhan sắc “Còn duyên kẻ đón người đưa
Hết duyên đi sớm về trưa một mình”.
ÔNG ĐỒ BỊ LÃNG QUÊN
Khổ 1 - 2
Ông đồ được trọng vọng
Thời kì vàng son
Khổ 3 - 4
Ông đồ bị lãng quên
Thời kì lụi tàn
TUONG PH?N
Số phận của ông đã thay đổi hoàn toàn theo thời gian: từ có đến có cũng như không. Một tình cảnh hết sức đáng thương
Thể hiện sự thương cảm
Nắm nghệ thuật và nội dung của bốn khổ thơ đầu
Tìm hiểu khổ thơ còn lại
Soạn bài: Muơ?n la`m tha`ng cuơ?i
* Đọc kĩ bài thơ
* Tìm hiểu đề tài bài thơ
* Trả lời các câu hỏi SGK



Hướng dẫn Về nhà
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô đã đến dự