Bài 18. Ông đồ

Trong một thời gian dài suốt mấy trăm năm, nền Hán học và chữ Nho chiếm một vị thế quan trọng trong đời sống văn hóa Việt Nam.
Lớp học chữ Nho.
ĐỀ CƯƠNG BÀI GIẢNG
TÌM HIỂU CHUNG
Tác giả, tác phẩm
Đọc và tìm hiểu chú thích
Bố cục
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Hình ảnh ông đồ trong hoài niệm nhà thơ
Tâm trạng nhà thơ
III. TỔNG KẾT
IV. CỦNG CỐ
V. DẶN DÒ
Nêu những hiểu biết của em về tác giả Vũ Đình Liên và bài thơ ông đồ?
1/ TÁC GIẢ, TÁC PHẨM
I/ TÌM HIỂU CHUNG
(1913 – 1996)

Mỗi năm hoa đào nở
Lại thấy ông đồ già
Bày mực tàu giấy đỏ
Bên phố đông người qua.

Bao nhiêu người thuê viết
Tấm tắc ngợi khen tài
“ Hoa tay thảo những nét
Như phượng múa rồng bay ”.

Nhưng mỗi năm mỗi vắng
Người thuê viết nay đâu
Giấy đỏ buồn không thắm;
Mực đọng trong nghiên sầu...


Ông đồ vẫn ngồi đấy,
Qua đường không ai hay,
Lá vàng rơi trên giấy;
Ngoài giời mưa bụi bay.

Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ?
Ông đồ : Những người làm nghề dạy học chữ nho xưa. Nhà nho xưa nếu không đỗ đạt làm quan thường làm nghề dạy học, gọi là ông đồ ( thầy đồ ).
“Thảo”: viết tháu, viết nhanh nhưng vẫn đẹp ( “Thảo” còn dùng với nghĩa danh từ,
là một trong bốn kiểu viết chữ Hán tượng hình)
Bài thơ có thể chia làm mấy phần, nội dung chính của từng phần ?
3/ BỐ CỤC:
-Phần 1 (Khổ 1- 4): Hình ảnh ông đồ trong hoài niệm nhà thơ (Thời Nho học hưng thịnh; thời nho học suy tàn)


- Phần 2 (Khổ 5): Tâm trạng nhà thơ
Chia làm 2 phần.
DỰ ÁN CỦA NHÓM HOÀI NIỆM 1
DỰ ÁN CỦA NHÓM HOÀI NIỆM 2
DỰ ÁN CỦA NHÓM NỖI LÒNG
Bài thơ ông đồ đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào?
- Thể thơ ngũ ngôn phù hợp với lối kể chuyện và diễn tả tâm tình.
- Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, tương phản, bút pháp tả cảnh ngụ tình
- Ngôn ngữ, hình ảnh trong sáng, bình dị nhưng hàm súc giàu sức gợi.
Bài thơ thể hiện sâu sắc tình cảnh đáng thương của ông đồ và niềm cảm thương, nuối tiếc của tác giả đối với một lớp người, một nét văn hoá truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
III. TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật
2. Nội dung
Qua những biện pháp nghệ thuật đó tác giả làm nổi bật lên nội dung gì ?
Ông đồ thời nay!
Hướng dẫn về nhà
* Học bài:
+ Học thuộc bài thơ, học phần ghi nhớ sgk trang 10
+ Học kỹ khổ thơ 3- 4.
+ Viết đoạn văn cảm nhận BT2.
Ôn tập tốt để thi học kì
Chuẩn bị bài: “Hoạt động ngữ văn: Làm thơ 7 chữ”
(Đọc sgk; sưu tầm thơ 7 chữ; Tập sáng tác thơ 7 chữ về chủ đề:tình cảm gia đình, thầy cô, quê hương…)