Bài 18. Nhôm

TRƯỜNG THCS TÂN THÀNH
Giáo viên: Nguyễn Thành Trương
Bài giảNG HóA HọC 9
Bài 18:
NHÔM
Kí hiệu hóa học:
Nguyên tử khối :
Hóa trị :
Al
27
III
Nêu tính chất vật lí của nhôm?
I. Tính chất vật lí:
- Nhôm là kim loại màu trắng bạc, có ánh kim.
- Nhẹ (D = 2,7g/cm3).
- Dẫn điện, dẫn nhiệt tốt, nóng chảy ở 6600C.
- Nhôm có tính dẻo.
II/ Tính chất hoá học
1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ?
Phản ứng của nhôm với phi kim
? Phản ứng của nhôm với oxi
? Thí nghiệm
Tiến hành thí nghiệm
Rắc bột nhôm trên ngọn lửa đèn cồn.
I/ Tính chất vật lí
II/ Tính chất hoá học
1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ?
Phản ứng của nhôm với phi kim
? Phản ứng của nhôm với oxi
? Thí nghiệm
? Hiện tượng : Nhôm cháy sáng tạo thành chất rắn màu trắng.
? Nhận xét : Al cháy trong oxi tạo thành Al2O3

Tiến hành thí nghiệm
Rắc bột nhôm trên ngọn lửa đèn cồn quan sát và nêu hiện tượng thí nghiệm.
Qua thí nghiệm em có nhận xét gì ?
Em hãy viết PTHH xảy ra trong thí nghiệm
4Al (r) + 3O2 (k)
t0
2Al2O3 (r)
(trắng)
(trắng)
(không màu)
Hãy liên hệ với các đồ dùng bằng nhôm ở gia đình em và cho biết ở điều kiện thường nhôm có phản ứng với ôxi trong không khí không?
II/ Tính chất hoá học
1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ?
Phản ứng của nhôm với phi kim
? Phản ứng của nhôm với oxi
? Phản ứng của nhôm với phi kim khác

II/ Tính chất hoá học
1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ?
Phản ứng của nhôm với phi kim
? Phản ứng của nhôm với oxi
? Phản ứng của nhôm với phi kim khác
2Al (r ) + 3Cl2 (k) ? 2AlCl3 (r)
2Al+ 3S ? Al2S3
?Nhôm phản ứng với oxi tạo thành oxit và phản ứng với nhiều phi kim khác như S, Cl2 . . . tạo thành muối.

Em hãy viết PTHH của phản ứng Al với S, Cl?
to
to
Em có kết luận gì về phản ứng của nhôm với phi kim ?
II/ Tính chất hoá học
1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ?
Phản ứng của nhôm với phi kim
b. Phản ứng của nhôm với dung dịch axit
2Al (r)+6HCl (dd)?2AlCl3 (dd)+3H2 (k)
? Nhôm phản ứng với một số dung dịch axit như HCl, H2SO4 loãng . . . giải phóng khí H2


Tiến hành thí nghiệm
Cho dây Al vào ống nghiệm đựng dd HCl, quan sát và nêu hiện tượng thí nghiệm.
Qua thí nghiệm em có kết luận gì ?
Em hãy viết PTHH xảy ra trong thí nghiệm
Chú ý
Nhôm không tác dụng với H2SO4 đặc, nguội và HNO3 đặc, nguội
II/ Tính chất hoá học
1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ?
a. Phản ứng của Al với phi kim
b. Phản ứng của nhôm với dd axit
c. Phản ứng của Al với dd muối
? Thí nghiệm
? Hiện tượng : Có chất rắn màu đỏ bám ngoài dây Al, nhôm tan dần, màu xanh lam của dd CuCl2 nhạt dần.
? Nhận xét : Al đẩy Cu ra khỏi dd CuCl2
2Al(r) +3CuCl2(dd)?2AlCl3 (dd)+3Cu(r)
Nhôm phản ứng được với nhiều dd muối của những kim loại hoạt động hoá học yếu hơn tạo ra muối nhôm và kim loại mới.
Các nhóm tiến hành thí nghiệm
Cho một mẩu Al vào dd CuCl2, quan sát và nêu hiện tượng thí nghiệm.
Qua thí nghiệm em có nhận xét gì ?
Em hãy viết PTHH xảy ra trong thí nghiệm
Nhôm còn phản ứng được với các dd muối khác không?
Qua các thí nghiệm trên em hãy cho biết kết quả kiểm tra dự đoán bằng các thí nghiệm đã chứng tỏ điếu gì?
Nhôm có những tính chất hóa học của kim loại nói chung.
II/ Tính chất hoá học
1. Nhôm có tính chất hoá học của kim loại không ?
2. Nhôm có tính chất hoá học nào khác ?
Thí nghiệm
Hiện tượng : có khí không màu thoát ra, Al tan dần
? Nhận xét : Nhôm có phản ứng với dung dịch kiềm
Các nhóm tiến hành thí nghiệm
Cho dây Al vào ống nghiệm đựng dung dịch NaOH , quan sát và nêu hiện tượng thí nghiệm
Qua thí nghiệm em có nhận xét gì ?
Có nên dùng chậu nhôm, xoong nhôm để đựng nước vôi không?
Nh«m cã tÝnh chÊt hãa häc cña kim lo¹i. Ngoµi ra nh«m cßn ph¶n øng víi kiÒm.
I/ Tính chất vật lí
II/ Tính chất hoá học
III/ ứng dụng
? Trong đời sống : đồ dùng gia đình, dây dẫn điện, vật liệu xây dựng . . .
? Trong công nghiệp : Đuyra (hợp kim của Al với Cu và một số nguyên tố khác như : Mn, Fe, Si) nhẹ và bền được dùng trong công nghiệp chế tạo máy bay, ô tô, tàu vũ trụ..
Hãy nêu các ứng dụng của nhôm trong đời sống và sản xuất mà em biết?
IV/ Sản xuất nhôm
? Nguyên liệu : quặng bôxit có thành phần chủ yếu là Al2O3
? Phương pháp sản xuất : điện phân hỗn hợp nóng chảy của Al2O3 và criolit trong bể điện phân, thu được nhôm và oxi
Nguyên liệu để sản xuất Al là gì ?
2Al2O3
4Al +3O2
điện phân nóng chảy
criolit
H2SO4 đặc, nguội
MgSO4
c) NaOH
Bài tập 1: Kim loại Al tác dụng được với dd nào sau đây?
d) HNO3 ®Æc,nguéi
AgNO3
HCl
Mg
Bài tập 2(4 sgk-t58): Có dd muối AlCl3 lẫn tạp chất là CuCl2. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối nhôm?
Al
Hoạt động nhóm trong 2 phút.
e) Zn
Bài tập 3 (58 - SGK)
Thành phần hoá học chính của đất sét là : Al2O3. 2SiO2. 2H2O. Hãy tính phần trăm khối lượng của nhôm trong hợp chất trên.
Giải:
MAl2O3.2SiO2.2 H2O = 102 + 120 + 36 = 258
MAl = 27.2 = 54
Vậy % Al = . 100% =20,93%

54
258



1. Nhôm tác dụng được với dd kiềm giải phóng khí H2.
Quá trinh phản ứng gồm 2 giai đoạn:
2Al+6H2O?2Al(OH)3(r)+3H2(k)
Al(OH)3+NaOH?NaAlO2+2H2O
Từ 2 PTHH trên ta rút ra
2Al + 2NaOH + 2H2O ?
2NaAlO2 +3H2(k)
Có thể dùng CO, C, H2 để khử Al2O3 được không?
Mở rộng
2. Không thể dùng C, H2, CO để khử Al2O3.
Ghi nhớ
Al
Nhẹ, dẻo, bền, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt
Có tính chất của kim loại(tác dụng với phi kim, dd muối, axit)và tác dụng với dd kiềm
Có nhiều ứng dụng trong đời sống và trong công nghiệp

Học các nội dung trong bài học.
Bài tập về nhà : 2, 3, 6 (58 - SGK)
Nghiên cứu trước bài
Sắt
Kết thúc bài học
Dặn dò