Bài 18. Nhôm

Kiểm tra bài cũ
2- Dãy kim loại nào sau đây được sắp xếp theo chiều tăng dần mức độ hoạt động hóa học? (2ñ)
A- K, Mg, Cu, Zn B- Zn, K, Mg, Fe
C- Fe, Cu, K, Mg D- Cu, Fe, Mg, K
1- Neâu yù nghóa cuûa daõy hoaït ñoäng hoùa hoïc cuûa kim loaïi ? (8ñ)
1- YÙ nghóa daõy hoaït ñoäng hoùa hoïc cuûa kim loaïi:
- Möùc ñoä hoaït ñoäng hoùa hoïc cuûa kim loaïi giaûm daàn töø traùi qua phaûi.(2ñ)
- Kim loaïi ñöùng tröôùc Mg phaûn öùng vôùi nöôùc ôû ñieàu kieän thöôøng taïo thaønh kieàm vaø giaûi phoùng khí H2 . (2ñ)
- Kim loaïi ñöùng tröôùc H phaûn öùng vôùi moät soá dung dòch axit (HCl, H2SO4 loaõng,…) giaûi phoùng khí H2. (2ñ)
- Kim loaïi ñöùng tröôùc ( tröø Na, K,…) ñaåy kim loaïi ñöùng sau ra khoûi dung dòch muoái. (2ñ)
Bài 18:
NHÔM
Kí hiệu hóa học: Al
Nguyên tử khối: 27
I- Tính chất vật lý:
- Nhôm là kim lo?i m�u tr?ng b?c, cĩ �nh kim, nhẹ, d?o, d?n nhi?t v� di?n t?t, nĩng ch?y ? nhi?t d? 660oC.
Tieát 24
Bài 18:
NHÔM
II- Tính chất hóa học:
? Nêu tính chất hóa học của kim loại?
- Kim loại + khí oxi  Oxit bazơ
- Kim loại + phi kim  Muối
- Kim loại + dd axit  Muối + H2
- Kim loại + dd muối  Muối + Kim loại
1- Nhôm có nhöõng tính chất hoùa hoïc của kim loại không?
a/ Phaûn öùng cuûa nhoâm vôùi phi kim
* Phản ứng của nhôm với oxi
Bài 18:
NHÔM
* Tiến hành làm thí nghiệm:
Rắc bột nhôm trên ngọn lửa đèn cồn. Quan sát hiện tượng và viết PTHH?
Hiện tượng: Nhôm cháy sáng tạo thành chất rắn màu trắng(nhôm oxit).
PTHH: 4Al + 3O2  2Al2O3
to
Bài 18:
NHÔM
to
? Viết PTHH khi cho nhôm tác dụng với clo?
Rút ra kết luận gì về tính chất hóa học của Al tác dụng với phi kim?
* Phản ứng của nhôm với phi kim khác:
Bài 18:
NHÔM
II- Tính chất hóa học:
Tiến hành thí nghiệm:
Cho Al vào dd HCl(ống nghiệm 1) và cho Al vào dd H2SO4 đặc(ống nghiệm 2).
Quan sát hiện tượng xảy ra và viết PTHH (nếu có). Rút ra kết kết luận gì?
Có bọt khí xuất hiện ở ống nghiệm 1, còn ống nghiệm 2 không có hiện tượng.
PTHH: 2Al + 6HCl  AlCl3 + 3H2
Nhôm tác dụng với dd HCl giải phóng khí H2. Nhôm không tác dụng với dd H2SO4 đặc, nguội.
Bài 18:
NHÔM
II- Tính chất hóa học:
b- Phaûn öùng cuûa nhoâm với dd axit (HCl, H2SO4 loãng…): tạo thành muối nhôm và giải phóng H2.
Ví dụ: 2Al + 6HCl  2AlCl3 + 3H2 
* Lưu ý: Nhôm không tác dụng với H2SO4 đặc, nguội và HNO3 đặc, nguội.
Bài 18:
NHÔM
II- Tính chất hóa học:
? Nhôm đứng ở vị trí nào trong dãy hoạt động hóa học của kim loại?
Nhôm đứng sau Mg và trước Zn trong dãy hoạt động hóa học của kim loại.
? Nhôm tác dụng được với dd muối của những kim loại nào?
Nhôm tác dụng được với dd muối của kim loại đứng sau nó trong dãy hoạt động hóa học của kim loại.
? Viết PTHH giữa Al với dd CuSO4
Bài 18:
NHÔM
II- Tính chất hóa học:
c- Phaûn öùng cuûa nhoâm với dd muối của kim loại yếu hơn nhôm tạo thành muối nhôm và kim loại mới.
Ví dụ: 2Al + 3CuSO4  Al2(SO4)3 + 3Cu
Bài 18:
NHÔM
II- Tính chất hóa học:
? Nhôm có tính chất hóa học nào khác?
TN: Cho vài mảnh nhôm vào dd NaOH. Quan sát hiện tượng, rút ra kết luận.
- Có khí thoát ra, nhôm tan dần. Vậy nhôm tác dụng với dd kiềm.
? Có nên dùng xô, chậu, nồi nhôm để đựng vôi, nước vôi hoặc vữa xây dựng không? Giải thích.
Bài 18:
NHÔM
II- Tính chất hóa học:
2- Nhôm có tính chất hóa học nào khác?
Nhôm tác dụng với dd kiềm.
Bài 18:
NHÔM
III- Ứng dụng:
- Nhôm được sử dụng làm đồ dùng gia đình, vật liệu xây dựng, dây dẫn điện, trong công nghiệp chế tạo máy bay, ôtô…
(SGK)
Bài 18:
NHÔM
IV- Sản xuất:
?Nêu nguyên liệu và phương pháp sản xuất nhôm trong công nghiệp? Viết PTHH.
Nhôm được sản xuất bằng phương pháp điện phân nóng chảy cuûa nhoâm oxit (Al2O3) và criolit.
PTHH: 2Al2O3 4Al + 3O2
Hình: 2.14. Sơ đồ bể điện phân nhôm oxit nóng chảy
Bài 18:
NHÔM
IV- Sản xuất:
Câu hỏi thảo luận:
Bài tập 2/ SGK trang 58.
Thả một mảnh nhôm vào các ống nghiệm chứa các dung dịch như sau:
MgSO4 b) CuCl2 c) AgNO3 d) HCl
Cho biết hiện tượng xảy ra. Giải thích và viết phương trình hóa học.
Nhóm 1 câu a, nhóm 2 câu b.
Nhóm 3 câu c, nhóm 4 câu d.
a. Thả một mảnh nhôm vào ống nghiệm chứa dung dịch MgSO4 không có hiện tượng xảy ra. Vì Al đứng sau Mg trong dãy hoạt động hóa học.
b. Có chất rắn màu đỏ bám vào mảnh nhôm, màu xanh lam của dung dịch CuCl2 nhạt dần, nhôm tan dần.
Vì Al đứng trước Cu nên Al đẩy Cu ra khỏi dung dịch CuCl2.
2Al + 3 CuCl2 ? 2AlCl3 + 3Cu
c. Có chất rắn màu xám bám vào mảnh nhôm. Vì Al đứng trước Ag nên Al đẩy Ag ra khỏi dung dịch AgNO3.
Al + 3AgNO3 ? Al (NO3)3 + 3Ag
d. Có nhiều bọt khí thoát ra. Vì Al đứng trước H nên Al đẩy được H ra khỏi dung dịch HCl.
2Al + 6HCl ? 2AlCl3 + 3H2 ?
Củng cố
1- Nhôm không tác dụng với dung dịch chứa:
A- MgSO4; B- CuCl2
C- AgNO3; D- HCl
2- Có dd muối AlCl3 lẫn tạp chất CuCl2. Có thể dùng chất nào sau đây để làm sạch muối AlCl3.
A- AgNO3; B- HCl;
C- Al; D- Mg;
- Bài tập về nhà: 1, 3, 4, 5, 6 trang 58 SGK
- Xem tröôùc baøi 19: “Saét”