Bài 18. Nhớ rừng

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả: (1907 - 1989)
- Tên thật: Nguyễn Thứ Lễ
- Quê: Bắc Ninh
- Sáng tác thơ, truyện, kịch
- Tác phẩm chính: Mấy vần thơ (1935), Vàng và máu (1934), .
2. Tác phẩm:
- Tác phẩm mở đầu cho sự thắng lợi của Thơ mới.
3. Đọc - Tìm hiểu chú thích:
Sắp xếp các từ ở cột A cho phù hợp với cách giải nghĩa ở cột B
A
B
Ngạo mạn
Oai linh
Sa cơ
Oanh liệt
Uất hận
Căm giận, uất ức dồn nén trong lòng
Kiêu ngạo, coi thường người khác
Sức mạnh linh thiêng
Lâm vào cảnh không may phải thất bại
Lừng lẫy, vang dội
4. Phương thức biểu đạt:
Biểu cảm gián tiếp
5. Bố cục:
3 phần
- Đoạn 1: Tình cảnh con hổ
- Đoạn 2+3: Nỗi nhớ thời oanh liệt
- Đoạn 4+5: Niềm uất hận khôn nguôi

II. Tìm hiểu chi tiết:
1. Tình cảnh con hổ:
- Khổ vì bị tù hãm
- Nhục vì bị biến thành trò chơi
- Bất bình vì phải ở chung với loài thú thấp hèn.
- Nghệ thuật:
+ Động từ: gậm
+Danh từ: khối căm hờn
=> Tâm trạng: Căm hờn, uất ức
- Hành động: nằm dài => buông xuôi, bất lực, chán ngán, coi khinh.
2. Nỗi nhớ thời oanh liệt:
Hình ảnh hổ:
+ thét khúc trường ca dữ dội
+ bước chân dõng dạc
+ lượn tấm thân
+ vờn bóng
+ mắt thần đã quắc
+ Từ ngữ gợi hình
=> Ngang tàng, lẫm liệt, oai phong giữa núi rừng uy nghiêm, hùng vĩ
- Cảnh Sơn lâm:
+ Bóng cả, cây già, gió gào ngàn, giọng nguồn hét núi
+ Điệp từ với, biện pháp liệt kê cùng các động từ mạnh
=> Sức sống mãnh liệt của núi rừng bí ẩn
Tâm trạng nhớ tiếc
Tự do
Thời oanh liệt
CáI cao cả
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Bộ tranh tứ bình:
đêm vàng bên bờ suối
những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
chiều lênh láng máu sau rừng

bình minh cây xanh nắng gội

NHớ
Sự hoài niệm về quá khứ
Điệp từ: Đâu
Câu hỏi tu từ
Câu cảm thán
=>Tiếng than đầy đau đớn, u uất
3. Nỗi uất hận khôn nguôi:
Cảnh vườn thú:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng
Dải nước đen giả suối
Mô gò thấp kém
Vừng lá không bí hiểm
=> Cảnh tầm thường, giả dối, tẻ nhạt, vô vị.
- Tâm trạng: căm ghét, uất hận
=> Khao khát cuộc sống tự do, luôn mong nhớ về chốn núi rừng oai linh, hùng vĩ.
Nhớ rừng của Thế Lữ mượn lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú để diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng và niềm khao khát tự do mãnh liệt bằng những vần thơ tràn đầy cảm xúc làng mạn. Bài thơ đã khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của ngươig dân mất nước thưở ấy.
III. Tổng kết
1
2
3
4
5
6
M ấ y v ầ n t h ơ
M ộ n g
N h ớ t I ế c
T h ế l ữ
B I ể u c ả m
C o n h ổ
Nhân vật chính trong bài thơ Nhớ rừng?
Phương thức biểu đạt của bài thơ Nhớ rừng?
Tên tác giả bài thơ Nhớ rừng?
Tâm trạng của con hổ khi nhớ về quá khứ?
Trước thực tại tù túng con hổ làm thế nào để trở về quá khứ?
Bài thơ Nhớ rừng được trích trong tập thơ nào?
Đáp án
Thơ mới
Gọi là Thơ mới để phân biệt với thơ cũ - chỉ thơ Đường luật là chủ yếu - là ở số tiếng, số câu, vần, nhịp... trong bài rất tự do, phóng khoáng, không bị gò bó bởi niêm, luật mà chỉ theo dòng cảm xúc của người viết
Hướng
dẫn
học
ở
nhà
- Học thuộc lòng bài thơ
- Học thuộc ghi nhớ
- Phân tích bài thơ
- Soạn bài: Câu nghi vấn