Bài 18. Nhớ rừng

Trân Trọng Kính Chào
Quý Thầy Cô Giáo Và Các Em Học Sinh!
Tiết 73, 74
Nhớ Rừng
Thế Lữ
I. Giới thiệu chung
1. Tác giả
Thế Lữ (1907-1989)
Tên thật: Nguyễn Thứ Lễ; quê: Bắc Ninh
Nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào Thơ mới; là một trong những thành viên tích cực của Tự lực văn đoàn.
Hồn thơ dồi dào, đầy lãng mạn; góp phần quan trọng vào việc
đổi mới thơ ca và đem lại chiến thắng cho Thơ mới.
Viết truyện trinh thám, truyện kinh dị...
Là người có công đầu xây dựng ngành kịch nói Việt Nam.
* Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT(2003)
1954
1988
"Độ ấy, Thơ mới vừa ra đời. Thế Lữ như vừng sao
đột hiện ánh sáng chói khắp cả trời thơ Việt Nam"
(Thi nhân Việt Nam - Hoài Thanh, Hoài Chân)
Thơ mới là phong trào thơ được khởi xướng
từ những trí thức Tây học đầu thế kỉ XX
nhằm thay đổi hình thức và nội dung thơ ca
truyền thống.Thế Lữ không chỉ là người cắm
ngọn cờ chiến thắng cho thơ mới mà còn là
nhà thơ tiêu biểu nhất cho phong trào
Thơ mới chặng đầu.
2. Taực phaồm.
"Nhớ rừng"là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất
của Thế Lữ và là tác phẩm góp phần mở đường
cho sự thắng lợi của Thơ mới.
Ta nằm dài trông ngày tháng dần qua...
Nhớ rừng
Thế Lữ
"Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm dài trông ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm.
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt thứ đồ chơi,
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi,
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự."
- Tư thế: nằm dài
- Tâm trạng:
+ gậm một khối căm hờn
+ khinh - kẻ giam cầm
=>Cách dùng từ độc đáo, sáng tạo. Nỗi căm hờn uất hận, ngao ngán cảnh tù đày.
1. Tâm trạng con hổ trong vườn bách thú
Ta nằm dài trông ngày tháng dần qua...
Nhớ rừng
Thế Lữ
Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ
Thủa tung hoành hống hách những ngày xưa.
Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già,
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi,
Với khi thét khúc trường ca dữ dội,
Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng,
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng,
Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc.
Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc,
Là khiến cho mọi vật đều im hơi.
Ta biết ta chúa tể cả muôn loài,
Giữa chốn thảo hoa không tên, không tuổi.
2. Nỗi nhớ tiếc quá khứ.
Nhớ rừng
Thế Lữ
Cảnh đại ngàn hùng vĩ vương quốc của Chúa sơn lâm
Nghệ thuật
Động từ mạnh, từ ngữ khoáng đạt nhằm diễn tả cảnh rừng đại ngàn hùng vĩ với bao nhiêu sự say mê, tự hào.
Nhớ rừng
Thế Lữ
Thủa tung hoành hống hách những ngày xưa
Khi thét khúc trường ca dữ dội, lượn tấm thân như sóng cuộn. mắt thần khi đã quắc
Nghệ thuật
Động từ mạnh, giàu tính tượng hình gợi cảm giác hoang dã khẳng định uy quyền tuyệt đối của vị chúa tể ngự trị trong vương quốc của mình.
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
Nhớ rừng
Thế Lữ
Bức tranh tứ bình đầy quyền uy nhưng cũng vô cùng lãng mạn
Nhớ rừng
Thế Lữ
"Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu,
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi,
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm,
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u."
Cảnh vườn bách thú:
Thái độ:
Chán ghét, khinh miệt những cảnh
tầm thường, giả dối, học đòi, bắt chước.
không thay đổi, tầm thường, giả dối, học đòi, bắt chước .
chán ghét, khinh miệt.
Nhớ rừng
Thế Lữ
Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ!
Là nơi giống hầm thiêng ta ngự trị,
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa,
Nơi ta không còn được thấy bao giờ!
Có biết chăng trong những ngày ngao ngán
Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn
Để hồn ta phảng phất được gần ngươi!
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
Nghệ thuật
Một loạt câu cảm thán, câu cầu khiến(đặc biệt là câu thơ cuối cùng) diễn tả nỗi đau đớn, tuyệt vọng của chúa sơn lâm trong giấc mộng ngàn. Điểm đặc sắc cần chú ý là việc thể hiện cái Tôi-cá nhân vô cùng mãnh liệt.
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
3. Hiện tại và lời nhắn gửi của con hổ.

- Hiện tại: ôm niềm uất hận ngàn thâu
Ghét cảnh giả dối tầm thường.
-Lời nhắn gửi sắt son thủy chung với
nguồn cội.
Nhớ rừng
Thế Lữ
Nghệ thuật
Cả bài thơ tràn đầy cảm hứng lãng mạn. Hình ảnh thơ giàu chất tạo hình, đầy ấn tượng; ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú, giàu sức biểu cảm, thể hiện "đắt" ý thơ, khiến cho bài thơ có tính nhạc, âm điệu dồi dào. Đó chính là những đặc trưng tiêu biểu của Thơ mới.
Tác giả đã sử dụng một biểu tượng rất thích hợp để thể hiện chủ đề bài thơ. Hình ảnh chúa sơn lâm cùng với cảnh ở vườn bách thú là hình ảnh ẩn dụ, biểu tượng cho cuộc sống tù túng, ngột ngạt của xã hội đương thời.
Nội dung
Hướng dẫn tự học
Tìm hiểu thêm các giá trị của bài thơ. Chú ý đến các nét đặc sắc nghệ thuật và nội dung ý nghĩa của tác phẩm.
Học thuộc lòng bài thơ và tập đọc diễn cảm.
Soạn bài "Quê hương" của Tế Hanh.
Bài học kết thúc
chúc các em học giỏi!