Bài 18. Nhớ rừng

KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ TỚI DỰ
GIỜ NGỮ VĂN LỚP 8A3
Người thực hiện: Hoàng Văn Tuấn.
Kiểm tra bài cũ









Tiết 73 : NHỚ RỪNG (Thế Lữ)
Một vài nét về thơ mới và phong trào thơ mới
Hai chữ "thơ mới" dùng để gọi tên một thể thơ : thơ tự do. Trong thơ mới chủ yếu là thơ bảy chữ, lục bát , tám chữ, không còn bị ràng buộc bởi những quy tắc nghiệt ngã của thi pháp cổ điển.
Theo Từ điển văn học, đây là phong trào thơ có tính chất lãng mạn trong văn học hợp pháp Việt Nam giai đoạn 1930 - 1945. Nó mở đầu bằng cuộc tranh luận về thơ mới - thơ cũ diễn ra sôi nổi, gay gắt trên báo chí và trên nhiều diễn đàn từ Bắc vào Nam. Thơ mới toàn thắng không phải vì lý lẽ mà chủ yếu vì những sáng tác giàu sức truyền cảm của : Lưu Trọng Lư, Huy Thông, Vũ Đình Liên, Nguyễn Nhược Pháp ... nhất là Thế Lữ.
Lư Lưu Trọng : Tiếng thu, ...
Hàn Mặc Tử: Đây thôn Vĩ Dạ,Mùa xuân chín...
Nam Trân: Đẹp và Thơ - Cô gái Kim Luông...
Chế Lan Viên: Thu...
Phạm Huy Thông: Tiếng địch sông Ô...
Vũ Đình Liên: Ông đồ...
Nguyễn Nhược Pháp: Chùa Hương...
Tế Hanh: Quê hương...
Nguyễn Bính: Mưa xuân...
Đoàn Phú Tứ: Màu thời gian...
Thâm Tâm: Tống biệt hành...
Vũ Hoàng Chương: Say đi em...
T.T.Kh.: Hai sắc hoa Tigôn...
NHÀ THƠ TẾ HANH
NHÀ THƠ NAM TRÂN
NHÀ THƠ CHẾ LAN VIÊN
NHÀ THƠ LƯU TRỌNG LƯ
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN.
*Tác giả -Tác phẩm

Hãy nêu những nét cơ bản về tác giả Thế Lữ và bài thơ Nhớ rừng?









Tiết 73 : NHỚ RỪNG (Thế Lữ)
Một vài nét về tác giả Thế Lữ
Tên khai sinh là Nguyễn Thứ Lễ, quê ở Bắc Ninh.
Là nhà thơ tiêu biểu nhất của phong trào thơ mới (1932 - 1945) buổi đầu.
"Thế Lữ không bàn về thơ mới, không bênh vực thơ mới, không bút chiến, không diễn thuyết. Thế Lữ chỉ lặng lẽ, chỉ điềm nhiên bước những bước vững vàng mà trong khoảnh khắc cả hàng ngũ thơ xưa phải tan vỡ. Bởi vì không có gì khiến người ta tin ở thơ mới hơn là đọc những bài thơ mới hay" (Hoài Thanh)
* Tác giả, tác phẩm :









Tiết 73 : NHỚ RỪNG (Thế Lữ)
Ngoài sáng tác thơ, Thế Lữ còn viết truyện (truyện trinh thám, truyện kinh dị, truyện đường rừng lãng mạn...) sau dĩ ơng chuy?n h?n sang ho?t d?ng s�n kh?u...k?ch nĩi.
Tác phẩm chính : Mấy vần thơ (thơ, 1935), Vàng và máu (truyện, 1934), Bên đường Thiên lôi (truyện, 1936), Lê Phong phóng viên (truyện, 1937) ...Tuy nhiên Nhớ rừng là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất của Thế Lữ và là tác phẩm góp phần mở đường cho sự thắng lợi của thơ mới.
Một vài nét về tác giả Thế Lữ
*. Tác giả, tác phẩm :
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN.
*Tác giả -Tác phẩm

Hãy nêu những nét cơ bản về tác giả Thế Lữ và bài thơ Nhớ rừng?
- Nguyễn Thứ Lễ (1907-1989) - Bắc Ninh.
Nhà thơ tiêu biểu của Thơ mới
- Bài thơ “Nhớ rừng” trong tập thơ đầu tay “Mấy vần thơ” (1935)
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN

Hướng dẫn đọc:
Đoạn 1+ 4 giọng buồn bực bội, u uất; có những từ kéo dài, hoặc dằn giọng, một vài từ mỉa mai, khinh bỉ…

Đoạn 2 + 3 + 5 giọng hào hứng, thiết tha,, trầm bổng, mạnh mẽ, hùng tráng nhưng nuối tiếc, kết thúc bằng câu than thở đầy nuối tiếc.
* Tác giả - Tác Phẩm
* Đọc
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm.
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi,
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự.

Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ
Thuở tung hoành hống hách những ngày xưa.
Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già,
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi,
Với khi thét khúc trường ca dữ dội,
Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng,
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng,
Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc.
Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc,
Là khiến cho mọi vật đều im hơi.
Ta biết ta chúa tể của muôn loài,
Giữa chốn thảo hoa không tên, không tuổi.

Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu?

Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu,
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối thẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm,
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u.

Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ!
Là nơi giống hùm thiêng ta ngự trị,
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa,
Nơi ta không còn được thấy bao giờ!
Có biết chăng trong những ngày ngao ngán,
Ta đương theo giấc mộng ngàn to lớn
Để hồn ta phảng phất được gần ngươi,
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!!!
NHỚ RỪNG
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Tác giả - Tác Phẩm
* Đọc
* T? khú

Sắp xếp các từ ở cột A cho phù hợp với cách giải nghĩa ở cột B
A
B
Ngạo mạn
Oai linh
Sa cơ
Oanh liệt
Uất hận
Căm giận, uất ức dồn nén trong lòng
Kiêu ngạo, coi thường người khác
Sức mạnh linh thiêng
Lâm vào cảnh không may phải thất bại
Lừng lẫy, vang dội
* Tác giả -Tác phẩm
* Cấu trúc văn bản:
So với một số bài thơ đã học về thể thơ có gì khác?
+ Thể thơ : Thơ 8 chữ, tự do.
+ Bố cục : 3 phần
Khổ 1 + 4: Tâm trạng của con hổ trong cũi
sắt vườn bách thú.
Khổ 2 + 3: Nhớ tiếc quá khứ oai hùng nơi
rừng thẳm.
- Khổ cuối : Nỗi khao khát “Giấc mộng ngàn”
* Đọc
* T? khú
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
- Đoạn 5 : Lời nhắn gửi tha thiết về
núi rừng
- Đoạn 4 : cảnh vườn bách thú tầm
thường, giả dối qua mắt nhìn của
con hổ
- Đoạn 2 - 3 : niềm thương nhớ quá
khứ oanh liệt với cảnh núi rừng
hùng vĩ.
Bài thơ được chia thành 5 đoạn :
- Đoạn 1 : tâm trạng uất hận, ngao
ngán của con hổ trong cảnh tù hãm
Thể thơ 8 chữ là thể thơ mỗi dòng
8 chữ, có cách ngắt nhịp rất đa dạng.
Bài thơ 8 chữ có thể gồm nhiều
đoạn dài ( số câu không hạn định),
có thể được chia thành các khổ
( Thường mỗi khổ 4 dòng và
có nhiều cách gieo vần nhưng phổ
biến nhất là vần chân
( được gieo liên tiếp hoặc gián tiếp)
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm.
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi,
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơi,
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự.
- Hoàn cảnh: bị cầm tù trong cũi sắt.
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
Hoàn cảnh của Hổ lúc này?
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong
cũi sắt vườn bách thú
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,

Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua
* Hoàn cảnh: bị cầm tù trong cũi sắt.
Câu 1- 5 thanh trắc
Câu 2 – 7 thanh bằng
 Dồn nén, uất ức
Buông xuôi,
mất hết sinh khí
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Đọc
* Tác giả -Tác
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* T? khú
* Đọc
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Đọc
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* T? khú
* Đọc
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
Em có nhận xét gì về việc sử dụng các thanh bằng, trắc trong 2 câu thơ?
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,

Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua,

Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,

Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm.

Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,

Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi,

Chịu ngang bầy với bọn gấu dở hơi,

Với cặp báo chuồng bên vô tư lự.
* Hoàn cảnh: bị cầm tù trong cũi sắt.
Hổ thấy những nỗi khổ nào khi ở trong cũi sắt?
+ Mất tự do
+ Biến thành trò chơi
+ Ở chung với bọn gấu,
cặp báo thấp hèn
Không may, sa cơ
Bị hạ nhục
Bất bình
* Nỗi khổ
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm.
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi,
Chịu ngang bầy với bọn gấu dở hơi,
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự.
* Hoàn cảnh: bị cầm tù trong cũi sắt.
Tìm và cho biết tác dụng của các từ xưng hô trong khổ thơ?
* Đại từ xưng hô “Ta” – “lũ người” “bọn”
Hổ là vị chúa tể “Ta”. Trong mắt vị chúa
tể ấy thì mọi vật xung quanh đều quá
bé nhỏ, tầm thường
* Nỗi khổ
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
-Các động từ: Gậm, nằm dài, ..
-Các hình ảnh : Khối căm hờn, cũi sắt
Hình tượng con hổ được khắc họa trong hoàn cảnh bị giam cầm trong vườn bách thú.
Thể hiện rõ nét nỗi căm uất, tâm trạng ngao ngán của vị chúa tể rừng xanh, không có cách gì thoát ra được, đành buông xuôi, bất lực,
-Đại từ xưng hô : Ta …
Giọng điệu
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Gậm một khối căm hờn trong cũi sắt,
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm.
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơi,
Chịu ngang bầy với bọn gấu dở hơi,
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự.
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
=> Hình tượng con hổ được khắc họa trong hoàn cảnh bị giam cầm trong vườn bách thú.
Thể hiện rõ nét nỗi căm uất, tâm trạng ngao ngán của vị chúa tể rừng xanh, không có cách gì thoát ra được, đành buông xuôi, bất lực,
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu,
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi,
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm,
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u.
* T? khú
* Cấu trúc văn bản:
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* Đọc
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu,
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi,
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm,
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u.
 Phép liệt kê.
Cảnh vườn bách thú hiện
lên qua những hình ảnh nào?
Cho biết tác giả đã sử dụng BPNTgì
ở đoạn thơ này?
Dải nước đen - giả suối
Mô gò - thấp kém.
Dăm vừng lá ... không bí hiểm
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng cây trồng.
Cảnh tượng ấy mang tính
chất gì?
 Cảnh giả tạo, nhân tạo, nhỏ bé, vô hồn
* Cấu trúc văn bản:
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
* T? khú
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu,
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi,
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm,
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u.
 Cảnh giả tạo, nhân tạo nhỏ bé, vô hồn
Nhận xét của em về
nhịp thơ, giọng thơ?
-Cách ngắt nhịp ngắn, dồn dập, kéo dài.
-Giọng giễu nhại.
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
* Tác giả - Tác phẩm
* Đọc- Tóm tắt văn bản
* Từ khó
* Cấu trúc văn bản
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1. Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu,
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi,
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành, không bí hiểm,
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u.
-Phép liệt kê.
-Cách ngắt nhịp ngắn, dồn dập, kéo dài.
-Giọng giễu nhại.
=>Thái độ chán chường, khinh ghét cao độ đối với cảnh vườn bách thú của con hổ.
=> Chỏn ghột cuộc sống thực tại t?m thu?ng,tự tỳng, mất tự do.
=> Niềm khao khát tự do.
Tâm trạng này của con hổ giống với tâm trạng nào của người dân Việt Nam mất nước thời bấy giờ?
Vậy hai khổ thơ (1 và 4) cho em thấy điều gì?
Những nghệ thuật đó muốn thể hiện thái độ gì, phản ứng nào của Hổ?
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẢN
* Tác giả - Tác phẩm
* Đọc- Tóm tắt văn bản
* Từ khó
* Cấu trúc văn bản
*Khổ 1 và 4:
Thể hiện rõ nét nỗi căm uất, tâm trạng ngao ngán, buông xuôi bất lực,
chán chường, khinh ghét cao độ đối với cảnh vườn bách thú của con hổ.
Nỗi căm hận cuộc sống thực tại mất tự do.
=> Niềm khao khát tự do, chỏn ghột th?c t?i t?m thu?ng, gi? d?i.
. *Nh÷ng thµnh c«ng về nghệ thuật cña hai khæ th¬ 1 vµ 4:
- Sử dụng búp pháp lãng mạn với nhiều biện pháp nghệ thuật
- Sử dụng từ ngữ gợi hình giàu sức biểu cảm.
- Xây dựng hình tượng nghệ thuật có nhiều tầng ý nghĩa
=> T¹o thuËn lîi trong viÖc nãi lªn t©m sù, c¶m høng l·ng m¹n cña nhµ th¬.
=>Hình tượng con hổ được khắc họa trong hoàn cảnh bị giam cầm trong vườn bách thú.
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1.Tâm trạng của con hổ trong cũi sắt vườn bách thú
* Cấu trúc văn bản:
* T? khú
* Đọc
* Tác giả -Tác phẩm
I. ĐỌC – TIẾP XÚC VĂN BẲN
=>Hình tượng con hổ được khắc họa trong hoàn cảnh bị giam cầm trong vườn bách thú.
Thể hiện rõ nét nỗi căm uất, tâm trạng ngao ngán,
buông xuôi bất lực, chán chường, khinh ghét cao độ
đối với cảnh vườn bách thú của con hổ. Nỗi căm hận
cuộc sống thực tại mất tự do.
Niềm khao khát tự do, chỏn ghột th?c t?i t?m thu?ng,
gi? d?i.
Dặn dò
- Học thuộc lòng, nắm chắc nội dung và nghệ thuật 2 khổ thơ vừa học của bài thơ. Soạn kĩ tiết 74
Chúc các thầy cô giáo mạnh khoẻ
Chúc các em chăm ngoan, học giỏi
Người thực hiện: HOÀNG TUẤN
TRƯỜNG THCS PHÌ NHỪ