Bài 18. Nhớ rừng

Bài dạy
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!
Ngữ văn 8
NGữ VĂN 8
Bài 18
Nhớ rừng
(Tiết 2)
Thế Lữ
Gậm một khối căm hờn ttrong cũi sắt
Ta nằm dài, trông ngày tháng dần qua,
Khinh lũ người kia ngạo mạn, ngẩn ngơ,
Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm
Nay sa cơ, bị nhục nhằn tù hãm,
Để làm trò lạ mắt, thứ đồ chơI,
Chịu ngang bầy cùng bọn gấu dở hơI,
Với cặp báo chuồng bên vô tư lự.
Đoạn 1:
Con hổ nghĩ về thân phận hiện tại của mình
Mạch cảm xúc của bài thơ
Đoạn 2 + 3:
Nỗi nhớ rừng của con hổ
Ta sống mãi trong tình thương nỗi nhớ,
Thủa tung hoành, hống hách những ngày xưa.
Nhớ cảnh sơn lâm, bóng cả, cây già,
Với tiếng gió gào ngàn, với giọng nguồn hét núi,
Với khi thét khúc trường ca dữ dội
Ta bước chân lên, dõng dạc, đường hoàng,
Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng,
Vờn bóng âm thầm, lá gai, cỏ sắc.
Trong hang tối, mắt thần khi đã quắc
Là khiến cho mọi vật đều im hơi.
Ta biết ta chúa tể muôn của loài
Giữa chốn thảo hoa, không tên không tuổi.
Con hổ nhớ chốn đại ngàn
Mạch cảm xúc của bài thơ
Đoạn 2 + 3:
Nỗi nhớ rừng của con hổ
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối,
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu?
Con hổ nhớ những kỉ niệm.
Mạch cảm xúc của bài thơ
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi,
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u.
Đoạn 4:
Con hổ nghĩ về cảnh vườn bách thú.
Mạch cảm xúc của bài thơ
Mạch cảm xúc của bài thơ
Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ!
Là nơi giống hùm thiêng ta ngự trị,
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa
Nơi ta không còn được thấy bao giờ!
Có biết chăng trong những ngày ngao ngán
Ta đang theo giấc mộng ngàn to lớn
Để hồn ta phảng phất được gần ngươi
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
Đoạn 5:
Lời nhắn gửi của con hổ tới rừng già.
II. Đọc - Hiểu văn bản
1. Con hổ nghĩ về thân phận hiện tại của mình
2. Nỗi nhớ rừng của con hổ:
a, Con hổ nhớ chốn đại ngàn:
b, Con hổ nhớ những kỉ niệm:
I. Đọc - Tiếp xúc văn bản
Nhớ về quá khứ, con hổ nhớ những kỉ niệm gắn với những thời gian nào?
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối,
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu?
Nỗi nhớ da diết, thường trực về mọi khoảnh khắc thời gian trong quá khứ.
… những đêm vàng bên bờ suối,
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Con h? như một thi sĩ say sưa cảm nhận cái đẹp
…những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?
Con h? như một nhà hiền triết, trầm tư, kiêu hãnh ngắm giang sơn của mình
… những bình minh cây xanh nắng gội
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Con h? như một bậc đế vương được mọi vật xung quanh chiều chuộng.
… những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
Con h? như một bạo chúa, một vị chúa tể có sức mạnh vô biên.
Trong bốn bức tranh ấy, con thích nhất bức tranh nào? Vì sao?
Những từ ngữ, hình ảnh, cấu trúc câu được sử dụng trong đoạn có gì đặc biệt? Tác dụng?
Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối,
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang san ta đổi mới?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật?
- Than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu?
Điệp từ: "ta", điệp ngữ: "Nào đâu", "Đâu những"
Câu hỏi tu từ: .
=> Nhấn mạnh, tô đậm nỗi nhớ tiếc khôn nguôi của con hổ đối với những kỉ niệm không bao giờ trở lại nữa.

- Than ôi! thời oanh liệt nay còn đâu?
Tiếng than u uất khép lại hoài niệm huy hoàng, đưa con hổ trở về thực tại đau đớn.
3. Con hổ nghĩ về cảnh vườn bách thú:
Nay ta ôm niềm uất hận ngàn thâu
Ghét những cảnh không đời nào thay đổi,
Những cảnh sửa sang, tầm thường, giả dối:
Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng;
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém;
Dăm vừng lá hiền lành không bí hiểm
Cũng học đòi bắt chước vẻ hoang vu
Của chốn ngàn năm cao cả, âm u.
Trở về thực tại, con hổ có tâm trạng như thế nào?
- Cảnh vườn bách thú: nhân tạo, đơn điệu, bé nhỏ.
- Giọng điệu mỉa mai, giễu cợt (giễu nhại)
Vì sao con hổ có tâm trạng như vậy?
Nghệ thuật tương phản, đối lập
Đoạn 2 - 3
Đoạn 4
Con hổ sống trong tự do tuyệt đối, là chúa tể muôn loài.
Được sống trong khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, kì vĩ, luôn biến đổi.
Con hổ sống trong cũi sắt, bị giam cầm, mất tự do.
Sống trong khung cảnh bé nhỏ, tù túng, tẻ nhạt.
=> uất hận, chán ghét thực tại tầm thường. giả dối; khao khát vươn tới những điều cao cả kì vĩ, phi thường
=> Đặc điểm của cái tôi lãng mạn trong thơ Mới
4. Lời nhắn gửi của con hổ tới rừng già:
Bài thơ kết thúc bằng lời nhắn gửi thống thiết của con hổ tới rừng thiêng. Lời nhắn gửi ấy là gì?
Hỡi oai linh, cảnh nước non hùng vĩ!
Là nơi giống hùm thiêng ta ngự trị,
Nơi thênh thang ta vùng vẫy ngày xưa
Nơi ta không còn được thấy bao giờ!
Có biết chăng trong những ngày ngao ngán
Ta đang theo giấc mộng ngàn to lớn
Để hồn ta phảng phất được gần ngươi
- Hỡi cảnh rừng ghê gớm của ta ơi!
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Cách lập ý của bài thơ có gì đặc biệt? Cho biết tác dụng của cách lập ý ấy?
Hãy cho biết những nét đặc sắc về nghệ thuật đã tạo nên sức hấp dẫn của bài thơ.
- Sự đan xen giữa hiện tại và quá khứ.
Ngôn ngữ và nhạc điệu phong phú, giàu sức biểu cảm.
Hình tượng thơ gợi nhiều ý nghĩa.
Thảo Luận Nhóm
Trong lời đề tựa, Thế Lữ đã viết: Bài thơ là lời con hổ trong vườn bách thú.
Theo con, phải chăng bài thơ này chỉ là lời của con hổ? Vì sao?
2. Nội dung:
2. Nội dung:
- Bài thơ diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường, tù túng và niềm khao khát tự do mãnh liệt của tác giả, của một lớp người trong những năm 30 của thế kỉ trước.
- Bài thơ đã khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước thuở ấy.
- Học thuộc lòng và tập đọc diễn cảm bài thơ.
Phân tích bài thơ theo mạch cảm Xúc của nhân vật trữ tình
Chuẩn bị bài: Quê hương
Dặn dò
Xin chân thành cảm ơn

Chào tạm biệt!

Hẹn gặp lại