Bài 18. Khởi ngữ

Nhiệt liệt chào mừng
Các thầy cô giáo về dự tiết học
Môn Ngữ Văn
Lớp: 9
Đào Thị Tân
Bài cũ
Em hãy xác định các thành phần ngữ pháp trong hai câu sau:
Vì chưng bác mẹ tôi nghèo
Cho nên tôi phảI đâm bèo thái khoai
Vì chưng bác mẹ tôi nghèo

Cho nên tôi phải đâm bèo thái khoai
Ngữ văn : bài 18
Tiết 93: Khởi ngữ
Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu:
Chú ý vào các ví dụ sau:
Nghe gọi, con bé gịt mình, tròn mắt nhìn. nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không gìm nổi xúc động
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc Lược Ngà)
b. Giàu, tôI củng giàu rồi
( Nguyễn Công Hoan, Bước Đường Cùng)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở chúng ta
( Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt)
Chú ý vào những câu in nghiêng trên em hảy xác định các thành phần chủ ngữ và vị ngữ, (ghi các thành phần chủ ngữ và vị ngữ vào bảng nhóm của mình)
Đáp án:
a. Nghe gọi, con bé gịt mình, tròn mắt nhìn. nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không gìm nổi xúc động
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc Lược Ngà)
b. Giàu, tôi củng giàu rồi
CN VN ( Nguyễn Công Hoan, Bước Đường Cùng)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta
có thể tin ở tiếng ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp
( Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt)
CN
VN
CN VN
a. Nghe gọi, con bé gịt mình, tròn mắt nhìn. nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không gìm nổi xúc động
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc Lược Ngà)
b. Giàu, tôi củng giàu rồi
( Nguyễn Công Hoan, Bước Đường Cùng)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở chúng ta
( Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt)
Câu hỏi 2: Chú ý vào các từ được gạch chân trong các ví dụ trên và đồng thời chọn phương án đúng nhất
vị trí của những từ được gạch chân đó được sắp xếp như thế nào
A. Là những từ được đứng trước chủ ngữ
B. Là những từ được đứng trước vị ngữ
C. Là những từ được đứng trước quan hệ từ
Đ
S
S
a. Nghe gọi, con bé gịt mình, tròn mắt nhìn. nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không gìm nổi xúc động
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc Lược Ngà)
b. Giàu, tôi củng giàu rồi
( Nguyễn Công Hoan, Bước Đường Cùng)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở chúng ta
( Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt)
Câu hỏi 3: Những từ gạch chân trên theo em nó có quan hệ gì với thành phần vị ngữ trong câu không? và cho biết nó làm nhiệm vụ gì
Đáp án: Không có quan hệ với vị ngữ; mà chỉ nêu lên đề tài ở trong câu
a. Nghe gọi, con bé gịt mình, tròn mắt nhìn. nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không gìm nổi xúc động
( Nguyễn Quang Sáng, Chiếc Lược Ngà)
b. Giàu, tôi củng giàu rồi
( Nguyễn Công Hoan, Bước Đường Cùng)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở chúng ta
( Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt)
Câu hỏi 4: Hãy chọn phương án đúng
Đứng trước những từ được gạch chân đó người ta có thể thêm:
Thêm quan hệ từ: Về; đối với; còn
Thêm chủ ngữ trước đó
Thêm vị ngữ trước đó
Thêm bộ ngữ trước đó
Đ
s
s
s
Như vậy qua các câu hỏi trên ta thấy: Những từ được gạch chân
- Có vị trí là đứng trước chủ ngữ
- Không có quan hệ với vị ngữ
- Nêu lên đề tài ở trong câu
- Trước đó người ta có thể thêm quan hệ từ
Những từ như vậy người ta gọi là Khởi ngữ
? Vậy em cho biết khởi ngữ là gì?
Ghi nhớ:
Khởi ngũ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu
Trước khởi ngữ thường có thể thêm quan hệ từ về đối với
Bài tập nhanh
Ghi đáp án đúng vào bảng nhóm của mình
ý nào sau đây nhận xét không đúng về khởi ngữ:
Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ
Khởi ngữ nêu lên đề tài được nói đến trong câu
Có thể thêm một số quan hệ từ trước khởi ngữ
Khởi ngữ là thành phần không thể thiếu được trong câu
Đ
Đ
Đ
s
Luyện tập
Câu hỏi 1: Tìm khởi ngữ trong câu sau:
a.Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều nàyd ông khổ tâm hết sức
Đáp án:
Khởi ngữ là: Điều này
Câu hỏi 2: Tìm khởi ngữ trong câu sau:
Vâng ! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng
Đáp án:
Khởi ngữ: Đối với chúng mình
Câu hỏi 3: Tìm khởi ngữ trong câu sau:
Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan - Xi - Păng
Ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu
Đáp án:
Khởi ngữ: Một mình
Câu hỏi 4: Tìm khởi ngữ trong câu sau:
Làm khí tưởng ở được cao thế mới là lý tưởng chứ
Đáp án:
Khởi ngữ: Làm khí tưởng
Câu hỏi 5: Tìm khởi ngữ trong câu sau:
Đáp án:
Khởi ngữ: Đối với cháu
Đối với cháu thật là đột ngột [.....]
Bài tập 2: Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ thì):

Anh ấy làm bài cẩn thận lắm
Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được
Đáp án:
A.Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm
B. Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được