Bài 18. Khởi ngữ

Khởi ngữ
I, Khái niệm
1. Ví dụ
- Ví dụ 1, 2 SGK trang 7,8.
- Ví dụ: Các từ ngữ in đậm dưới đây nhấn mạnh cho thành phần nào của câu:
a, Về các thể văn chương trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở tiếng ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp
b, Chú thì chú chỉ tiếc vài ba trang giấy.
d, Học thì nó học được nhưng phải cái lười.
c, Thẻ của nó, người ta giữ. Hình của nó, người ta chụp rồi.
( Nam Cao)
( Nam Cao)
Khởi ngữ là thành phần phụ, đứng trước nòng cốt câu
được dùng để nêu một đối tượng, một nội dung với
tư cách là đề tài của câu nói ( do đó có người gọi là
đề ngữ). Trước khởi ngữ có thể có quan hệ từ về, đối
với.
Ghi nhớ
II, Các loại khởi ngữ và cấu tạo của khởi ngữ
1. Các loại khởi ngữ
Khởi ngữ nhấn mạnh cho toàn nòng cốt câu.
Khởi ngữ nhấn mạnh cho riêng một
thành phần câu:
Chủ ngữ
Vị ngữ
Bổ ngữ
.
2. Cấu tạo của khởi ngữ
Khởi ngữ thường được cấu tạo bằng một từ hay cụm từ
III, Luyện tập
Bài tập 1:
Bài tập 2:
Hãy viết một đoạn văn ngắn (khoảng 3
-5 câu) trong đó có sử dụng khởi ngữ.
Hãy tìm khởi ngữ trong các câu sau đây
và chỉ ra đó là loại khởi ngữ nào, cấu
tạo như thế nào?
Cái ý kiến này nảy ra, chính họ cũng không ngờ. ( Nguyên Hồng)
Ăn thì tôi ăn được nhưng ngủ thì kém lắm.
3. Câu nói thật thà ấy, bà lão dùng giọng đùa mà nói. ( Nam Cao)
Trăng trên sông, trên đồng, trên làng quê, tôi đã thấy nhiều. Duy trăng trên biển lúc mới mọc thì đây là lần đầu tiên tôi mới thấy. (Trần Hoài Dương)
Tôi với anh, ta còn có nhiều việc phải làm ngay bây giờ hơn là ngồi không mà than thở.
Bé thì nhờ mẹ, nhờ cha; nhớn thì nhờ vợ; già thì nhờ con. Uí chao ôi là nam nhi!( Vũ Trọng Phụng).
Cái ý kiến này nảy ra - Khởi ngữ nhấn mạnh cho bổ ngữ.
Cấu tạo: Cụm từ chính phụ.
Ăn - khởi ngữ nhấn mạnh cho vị ngữ. Cấu tạo: động từ
Câu nói thật thà ấy- khởi ngữ nhấn mạnh cho thành phần bổ ngữ. Cấu tạo: cụm từ chính phụ.
Khởi ngữ nhấn mạnh cho thành phần bổ ngữ. Trăng trên sông, trên đồng, trên làng quê. Trăng trên biển lúc mới mọc- cấu tạo là cụm từ chính phụ.
Tôi với anh- khởi ngữ nhấn mạnh cho thành phần chủ ngữ. Cấu tạo: cụm từ đẳng lập.
Bé/nhớn/già- khởi ngữ nhấn mạnh cho toàn nòng cốt câu. Cấu tạo: tính từ.
Các em hãy nắm vững lí thuyết và làm các bài tập còn lại trong SGK!