Bài 18. Khởi ngữ

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo
đến dự giờ và thăm lớp!
* Xác định thành phần câu trong những câu sau đây:
a/ Sáng nay, em đi học.
b/ Ngoài sân, các bạn đang nô đùa.
C
V
C
V
KHỞI NGỮ
TIẾNG VIỆT
TIẾT 93
GV: TRẦN THỊ PHÁT
a/ Còn anh, anh không
ghìm nổi xúc động.
b/ Giàu, tôi cũng giàu rồi.
c/ Về các thể văn trong
lĩnh vực văn nghệ, chúng
ta có thể tin ở tiếng ta
không sợ nó thiếu giàu và
đẹp.
Tiết 93
KHỞI NGỮ
C
V
C
V
C
V
Nhận xét:
- Đứng trước chủ ngữ.
- Nêu lên đề tài của câu chứa nó.
- Có thể có các quan hệ từ đứng trước nó:
Còn,
về,
…
Em hiểu thế nào là khởi ngữ?
- Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.
- Trước khởi ngữ thường có thể thêm các quan hệ từ về, đối với,…
Đọc các câu sau:
a/ Thông minh, Nam là thông minh nhất.
b/ Quyển sách này, tôi đọc nó rồi.
c/ Kiện ở huyện này, bất quá mình tốt lễ, quan trên mới xử cho được.
Câu hỏi:
- Xác định khởi ngữ trong các câu trên.
- Em có nhân xét gì về khởi ngữ so với phần câu còn lại?
Lưu ý:
- Yếu tố khởi ngữ được lặp lại y nguyên ở phần câu còn lại.
- Yếu tố khởi ngữ có thể được lặp lại bằng một từ thay thế.
Quan hệ trực tiếp với phần câu còn lại.
- Yếu tố khởi ngữ không được lặp lại.
Quan hệ gián tiếp với phần câu còn lại.
II. Luyện tập:
Bài tập 1: Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau đây :
a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi
nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức
(Kim Lân, Làng)
b) Vâng ! Ông giáo dạy phải ! Đối với chúng mình thì thế là sung
sướng.
(Nam Cao, Lão Hạc)
c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan-Xi-Păng ba nghìn
một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
d) Làm khí tượng, ở được trên cao thế mới là lý tưởng chứ.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
e) Đối với cháu, thật là đột ngột […]
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)


Cách xác định khởi ngữ trong câu :
- Dựa vào vị trí, đặc điểm, công dụng của thành phần khởi ngữ .
- Nếu cần cho kết hợp với 1 số quan hệ từ kiểm chứng : về, đối với, còn, mà…..
Bài tập 2:
Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển
phần in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ
“thì”)
a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.
b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được
Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm.
Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải thì tôi chưa giải được.
Cách chuyển :Vị ngữ -> khởi ngữ
Bằng cách đổi vị trí vị ngữ lên trước chủ ngữ + “thì” -> để nhấn mạnh ý nói.
Câu hỏi:
Trình bày hiểu biết của em về khởi ngữ.
- Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.
- Trước khởi ngữ thường có thể thêm các quan hệ từ về, đối với,…
Hướng dẫn học sinh tự học:
1/ Bài cũ:
- Học khái niệm
- Viết đoạn văn (5- 6 dòng) có khởi ngữ. Hoặc sưu tầm những câu thơ, câu ca dao có khởi ngữ.
2/ Bài mới:
Chuẩn bị bài: Các thành phần biệt lập.
- Thế nào là thành phần biệt lập?
- Đặt câu có thành phần biệt lập.
Xin kính chào!