Bài 18. Khởi ngữ

Nhiệt liệt chào mừng các
thầy cô giáo về dự giờ Ngữ Văn
Giáo viên: Trịnh Thị Kim Liên
Học sinh Lớp 9
Trường tHCS Thống Nhất
H: HÖ thèng l¹i kiÕn thøc tiÕng ViÖt ®· häc ë häc k× I?
Kiểm tra bài cũ:
Các phương châm hội thoại, cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp, sự phát triển của từ vựng, thuật ngư, trau dồi vốn từ, tổng kết từ vựng...
Ví dụ:
QuyÓn s¸ch nµy, t«i chØ thÊy b¸n ë ®©y.

CN
VN
Ng÷ v¨n - Bµi 18 - TiÕt 94
khëi ng÷
1/ Bµi tËp
Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ
ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động.

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b. Giàu, tôi cũng giàu råi.
(Nguyễn Công Hoan)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta

có thể tin ở ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp.

(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt)
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu
* Phân tích ngữ liệu
Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ
ngác, lạ lùng. Còn anh, anh / không gìm nổi xúc động.
C V

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b. Giàu, tôi cũng giàu råi.
(Nguyễn Công Hoan)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta

có thể tin ở ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp.

(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt)
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu
* Phân tích ngữ liệu
Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ
ngác, lạ lùng. Còn anh, anh / không gìm nổi xúc động.
C V

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b. Giàu, tôi / cũng giàu råi.
C V (Nguyễn Công Hoan)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta /

có thể tin ở ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp.

(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt)
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu
* Phân tích ngữ liệu
Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ
ngác, lạ lùng. Còn anh, anh / không ghìm nổi xúc động.
C V

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b. Giàu, tôi / cũng giàu råi.
C V (Nguyễn Công Hoan)
c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta /
C
có thể tin ở ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp.
V
(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt)
I. Đặc điểm và công dụng của khởi ngữ trong câu
Dấu hiệu nhận biết

* Trước khởi ngữ có quan hệ từ
để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.
* Có thể thêm các quan hệ từ: về, với, đối với, còn vào trước khởi ngữ.
* Có thể thêm trợ từ " thì" vào sau khởi ngữ.
*Ghi nhớ

* Khởi ngữ là thành phần câu đứng trước chủ ngữ
để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.
* Trước khởi ngữ thường có thể thêm các quan hệ từ: về, với, đối với...
Bài tập nhanh
Xác định khởi ngữ trong các câu sau:
Quyển sách này, tôi đọc rồi.
Đối với các bạn, Nam rất tận tình giúp đỡ.
c. Còn bạn, bạn đã học bài xong chưa?
d, Nhà, bà ấy có hàng dãy.
II. LuyÖn tËp
Bài tập 1 - Tìm khởi ngữ trong các đoạn trích sau:
a) Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức
(Kim Lân, Làng)
b) – Vâng ! Ông giáo dạy phải ! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.
(Nam Cao, Lão Hạc)
(c) Một mình thì anh bạn trên trạm đỉnh Phan-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
d) Làm khí tượng, ở được trên cao thế mới là lý tưởng chứ.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
e) Đối với cháu, thật là đột ngột […]
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Bài tập 2
Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ “thì”)
Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.

b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.
Làm bài, anh ấy cẩn thận lắm

b) Hiểu thì tôi hiểu rồi, nhưng giải thì tôi chưa giải được
Bài tập 3
a.ĐÆt c©u cã khëi ngữ:

1. T«i thì t«i kh«ng ®i ®­îc ®©u.
2. Hình nh­ trong ý mô, mô nghÜ: “Chóng mµy ë nhµ tao thì những thø cña chóng mµy còng nh­ cña tao”.
3. Th­ nµy, t«i viÕt h«m qua.
4. Bµn nµy, t«i ®· dïng nã nhiÒu lÇn råi.
Bài tập 3
b. H·y viÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã sö dông c©u cã khëi ng÷. G¹ch d­íi thµnh phÇn khëi ng÷ ®ã
Trong lớp tôi bạn Hoa rất thích học môn văn và cũng say mê môn toán. Đối với môn văn, Hoa có khả năng cảm thụ sâu sắc và viết văn rất tốt. Những bài viết của Hoa khi cô giáo đọc lên ai cũng thích nghe giọng văn mượt mà và sâu sắc. Có được điều đó là cả một sự ố gắng nỗ lực của Hoa. Nói về môn toán, Hoa học bằng cả một niềm đam mê. Ngoài những bài toán trong sách giáo khoa, Hoa còn sưu tầm những bài toán khó trong sách tham khảo, dày công giải hết. Vì vậy điểm môn toán của Hoa lúc nào cũng cao nhất lớp..
H: Phân biệt khởi ngữ và trạng ngữ:
Khởi ngữ: Là thành phần câu đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu. Trước khởi ngữ thường có thêm các quan hệ từ "còn", " về", " đối với" Trạng ngữ: Thêm vào câu để xác định thời gian, nơi chốn, nguyên nhân, phương tiện, cách thức diễn ra sự việc nêu trong câu. Trạng ngữ có thể đứng ở đầu câu, cuối câu hay giữa câu. Làm cho nội dung của câu được đầy đủ, chính xác, nối kết các câu, các đoạn với nhau, góp phần làm cho bài văn mạch lạc.
Dặn dò
Hoàn thiện bài tập 3
Tìm trong các văn bản đã học các câu văn, thơ có chứa thành phần khởi ngữ.
Xin trân trọng cám ơn và kính chúc các thầy cô giáo mạnh khỏe !