Bài 18. Hai loại điện tích

-
-
-
-
-
-
Tiết 20 HAI LO?I DI?N T�CH
Biên soạn: Nguyễn Văn Yên - Nguy?n Th? Thỏi
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1) Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách nào ?

Câu 2) Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng gì ?

* Như chúng ta biết một vật bị nhiễm điện (mang điện tích) có khả năng hút các vật khác. Nếu hai vật đều bị nhiễm điện đặt gần nhau thì chúng hút nhau hay đẩy nhau ?
Trả lời:
Câu 1) Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách cọ xát.

Câu 2) Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có khả năng hút các vật khác.

Tiết 20: Hai loại điện tích
-
-
-
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK).
1. Kẹp hai mảnh nilông vào thanh nhựa rồi nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau, đẩy nhau hay bình thường).
2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng nhiều lần. Cầm thanh nhựa để nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
? Hút, đẩy hay BT
? Hút nhau hay đẩy nhau.
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK).
3. Dùng hai mảnh vải khô cọ xát một đầu hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một thanh lên một giá nhọn. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh nhựa lại gần nhau. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).


Quan sát chúng như thế nào ?
(hút nhau hay đẩy nhau).
Miếng dạ cọ sát vào thanh thuỷ tinh
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK).
1. Kẹp hai mảnh nilông vào thanh nhựa rồi nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau, đẩy nhau hay bình thường).
2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng nhiều lần. Cầm thanh nhựa để nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
? Hút, đẩy hay BT
3. Dùng hai mảnh vải khô cọ xát một đầu hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một thanh lên một giá nhọn. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh nhựa lại gần nhau. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).

Chưa cọ sát
Sau khi cọ sát
? Hút, đẩy hay BT
Sau khi cọ sát
(Tiến hành thí nghiệm, lần lượt ghi các kết quả thí nghiệm vào bảng phụ).
? Hút, đẩy hay BT
Thí nghiệm 1.1: .
Thí nghiệm 1.2: .
Thí nghiệm 1.3: .
Bình thường không hút không đẩy

Chúng đẩy nhau

Chúng đẩy nhau
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK)
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
B?ng k?t qu? thớ nghi?m 1.
Không có hiện tượng gì xảy ra (không hút, không đẩy)
Cả hai không bị nhiễm điện
Chúng đẩy nhau
Nhiễm điện giống nhau
Chúng đẩy nhau
Nhiễm điện giống nhau
(mang điện tích cùng loại)
(mang điện tích cùng loại)
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK).
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
* Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích . . . . . . . . . loại và khi được đặt gần nhau thì chúng . . . . . . Nhau.
cùng
đẩy
khác
hút
(1)
(2)
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK).
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
* Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau.
Thí nghiệm 2: (hỡnh 18.3 SGK).
* Đưa đầu thanh thủy tinh đã được cọ xát bằng mảnh lụa lại gần đầu thanh nhựa sẫm màu đã được cọ xát. Quan xát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).

Thanh nhựa
Quan sát chúng hút nhau hay đẩy nhau?.
Thí nghiệm 2

Chúng hút nhau
Bảng kết quả thí nghiệm 2.
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK)
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
* Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau.
Thí nghiệm 2: (hỡnh 18.3 SGK).
Không có hiện tượng gì (không hút, không đẩy)
Cả hai không nhiễm điện
Hút nhau
Cả hai bị nhiễm điện.
(mang điện tích khác loại)
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK).
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
Thí nghiệm 2: (hỡnh 18.3 SGK)
* Nhận xét: Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng. . . . . nhau do chúng mang điện tích . . . . . . loại.
cùng
hút
khác
đẩy
(1)
(2)
Kết luận: Có hai loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau.
* Quy ước : - Điện tích của thuỷ tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+).
- Điện tích của thanh nhựa sẩm màu khi cọ xát vào vải khô là điện tích âm (-).
C1 Đặt thanh nhựa sẫm mầu lên trục quay sau khi đã được cọ xát bằng mảnh vải khô. Đưa mảnh vải lại gần đầu thanh nhựa được cọ xát thì chúng hút nhau. Biết rằng mảnh vải cũng bị nhiễm điện, hỏi mảnh vải mang điện tích dương hay điện tích âm? Tại sao?
Mảnh vải mang điện tích dương.
Vì rằng hai vật nhiễm điện hút nhau thì mang điện tích khác loại.
Thanh nhựa sẫm mầu khi được cọ xát bằng mảnh vải mang điện tích âm, còn mảnh vải mang điện tích dương.


-
II. So lu?c v? c?u t?o nguyờn t?
Hạt nhân
-
-
-
Êlectrôn
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
1. Ở tâm mỗi nguyên tử có một hạt nhân mang điện tích dương.
2. Xunh quanh hạt nhân có các êlectrôn mang điện tích âm chuyển động tạo thành lớp vỏ nguyên tử.
3. Tổng điện tích âm của các êlectrôn có trị số tuyệt đối bằng điện tích dương của hạt nhân. Do đó, bình thường nguyên tử trung hòa về điện.
4. Êlectrôn có thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật khác.
Mô hình đơn giản của nguyên tử
+ +
+
C2.? Tru?c khi c? xỏt, trong m?i v?t d?u cú di?n tớch duong v� di?n tớch õm. Cỏc di?n tớch duong t?n t?i ? h?t nhõn nguyờn t?, cũn cỏc di?n tớch õm t?n t?i ? cỏc ờlectrụn chuy?n d?ng xung quanh h?t nhõn.
C3. Trước khi cọ sát các vật không hút các vụn giấy nhỏ vì rằng các vật đó chưa nhiễm điện, các điện tích dương và điện tích âm trung hòa lẫn nhau.
C3. T?i sao tru?c khi c? xỏt, cỏc v?t khụng hỳt cỏc v?n gi?y nh? ?
C2. Tru?c khi c? xỏt, cú ph?i trong m?i v?t d?u cú di?n tớch duong v� di?n tớch õm hay khụng? N?u cú thỡ cỏc di?n tớch n�y t?n t?i ? nh?ng lo?i h?t n�o c?u t?o nờn v?t ?
Tiết 20 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
I. Hai loại điện tích.
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử
III. Vận dụng
C4. Sau khi cọ xát, vật nào trong hình nhận thêm êlectrôn, vật nào mất bớt êlectrôn? Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm?
C4 Sau khi cọ xát, mảnh vải nhiễm điện dương, thước nhựa nhiễm điện âm.
Thước nhựa nhiễm điện âm do nhận thêm electrôn.
Mảnh vải nhiễm điện âm do mất bớt electrôn.
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
+
+
+
-
Mảnh vải
Thước nhựa
Trước khi cọ xát
Sau khi cọ xát
-
-
-
Trước khi cọ xát
Sau khi cọ xát
Chúng ta hãy quan sát trước và sau cọ xát 1
-
-
-
-
-
-
Trước khi cọ xát
Sau khi cọ xát
Chúng ta hãy quan sát trước và sau cọ xát 2
Bài 18.2. Trong mỗi hình 18.2 (a, b, c, d), các mũi tên đã cho chỉ lực tác dụng (hút hoặc đẩy) giữa hai vật mang điện tích. Hãy ghi dấu điện tích chưa cho biết của vật thứ hai.
E
F
c)
G
H
d)
Hướng dẫn về nhà:
Học bài v� ph?n ghi nh?.
Làm bài 18.1, 18.3, 18.4 (Sách bài tập/19)
Xem trước bài 19 "Dòng điện nguồn điện"
Bài học kết thúc tại đây.
Cảm ơn các em chú ý theo dõi!