Bài 18. Hai loại điện tích

1
PHÒNG GD - ĐT DUY XUYÊN * TRƯỜNG THCS NGUYỄN THÀNH HÃN*
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ CÙNG CÁC EM HỌC SINH
KIỂM TRA BÀI CŨ
1) Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách nào ? Vật bị nhiễm điện (vật mang điện tích) có các khả năng gì?
2) Dùng mảnh vải khô để cọ xát, thì có thể làm cho vật nào dưới đây mang điện tích.
A. Một ống bằng gỗ B. Một ống bằng giấy
C. Một ống bằng nhựa D. Một ống bằng thép
1. Kẹp hai mảnh nilông vào thanh nhựa rồi nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau, đẩy nhau hay bình thường).
?
2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng nhiều lần. Cầm thanh nhựa để nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
?
3. Dùng hai mảnh vải khô cọ xát một đầu hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một thanh lên một giá nhọn. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh nhựa lại gần nhau. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
?

?

3. Dùng hai mảnh vải khô cọ xát một đầu hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một thanh lên một giá nhọn. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh nhựa lại gần nhau. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
* Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích . . . . . . . . . loại và khi được đặt gần nhau thì chúng . . . . . . nhau.
cùng
đẩy
khác
hút
(1)
(2)
* Đưa đầu thanh thủy tinh đã được cọ xát bằng mảnh lụa lại gần đầu thanh nhựa sẫm màu đã được cọ xát. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
?

* Nhận xét: Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng. . . . . nhau do chúng mang điện tích . . . . . . loại.
cùng
hút
khác
đẩy
(1)
(2)
Kết luận : Có hai loại điện tích. Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau, mang điện tích khác loại thì hút nhau.
* Quy ước : - Điện tích của thuỷ tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+).
- Điện tích của thanh nhựa sẩm màu khi cọ xát vào vải khô là điện tích âm (-).
C1.
Mảnh vải mang điện tích dương. Do thanh nhựa mang điện tích âm, mà nó hút mảnh vải nên mảnh vải mang điện tích dương.
Mảnh vải mang điện tích dương hay âm ? Tại sao ?
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử.
+
Hạt nhân
-
-
-
Êlectrôn
1. Ở tâm mỗi nguyên tử có một hạt nhân mang điện tích dương.
2. Xung quanh hạt nhân có các êlectrôn mang điện tích âm chuyển động tạo thành lớp vỏ nguyên tử.
3. Tổng điện tích âm của các êlectrôn có trị số tuyệt đối bằng điện tích dương của hạt nhân. Do đó, bình thường nguyên tử trung hòa về điện.
4. Êlectrôn có thể dịch chuyển từ nguyên tử nầy sang nguyên tử khác, từ vật nầy sang vật khác.
Mô hình đơn giản của nguyên tử
Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện dương và các êlectrôn mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân.
* Sắp xếp thứ tự sau thành nội dung đúng về cấu tạo nguyên tử
A. Nguyên tử gồm hạt nhân
B. và các êlectrôn mang điện âm
C. chuyển động quanh hạt nhân
D. mang điện dương
III. Vận dụng.
C2. Trước khi cọ xát, có phải trong mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm hay không ? Nếu có thì các điện tích này tồn tại ở những loại hạt nào cấu tạo nên vật ?
C3. Tại sao trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ ?
C2. Trước khi cọ xát các vật đều có điện tích dương tồn tại ở hạt nhân và điện tích âm tồn tại ở các êlectrôn cấu tạo nên vật.
C3. Vì trước khi cọ xát nguyên tử trung hòa về điện (chưa có nhiễm điện), nên không hút các vụn giấy nhỏ.
III. Vận dụng
C4. Sau khi cọ xát, vật nào trong hình nhận thêm êlectrôn, vật nào mất bớt êlectrôn? Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm?
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
-
-
-
Trước khi cọ xát
Sau khi cọ xát
Sau khi cọ xát : - Thước nhựa nhận thêm êlectrôn  nhiễm điện âm.
- Mảnh vải mất bớt êlectrôn  nhiễm điện dương.
Mảnh vải
Thước nhựa
* Vậy : Một vật nhiễm điện âm nếu . . . . . . . . . . . . . . . . , nhiễm điện dương nếu . . . . . . . . . . . . . . . .
nhận thêm êlectrôn
mất bớt êlectrôn
* Câu hỏi củng cố :
Chọn câu trả lời em cho là đầy đủ nhất khi nói về kết luận hai loại điện tích :
Có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm.
Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau.
Các vật nhiễm điện khác loại thì hút nhau.
Cả A, B, C đều đúng.
A
B
C
D
 Có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm. Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau.
2. Nguyên tử gồm các hạt nào và chúng mang điện như thế nào ?
 Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện dương và các êlectrôn mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân.
 Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn, nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn.
3. Khi nào là vật nhiễm điện âm và vật nhiễm điện dương ?
* Ghi nhớ
Dặn dò
- Học thuộc phần ghi nhớ ở SGK
- Làm các bài tập 18.1 đến 18.13 trong sách Bài tập