Bài 18. Hai loại điện tích

1
Giáo viên: Trần Ngọc Nghĩa
CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ !
Chúc các em học tốt.
2

1) Có thể làm nhiễm điện nhiều vật bằng cách nào ?
2) Dùng mảnh vải khô để cọ xát, thì có thể làm cho vật nào dưới đây mang điện tích.
Một ống bằng gỗ Một ống bằng giấy
Một ống bằng nhựa Cả A và B
A
A
B
D
C
KIỂM TRA BÀI CŨ
3
Một bạn cho rằng một vật nhiễm điện thì có khả năng hút vật khác. Vậy nếu hai vật đều bị nhiễm điện đặt gần nhau thì chúng sẻ.. ?
Nam:
Hút nhau
Dũng:
Đẩy nhau
3) Theo em bạn nào đúng?
4
BÀI 18 - HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
TIẾT 20
5
Thí nghiệm 1: ( Gi?i thi?u d/c TN hỡnh 18.1 v� 18.2 SGK).
1. Kẹp hai mảnh nilông vào thanh nhựa rồi nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? ( hút nhau, đẩy nhau hay bình thường).
2. Trải hai mảnh nilông xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng nhiều lần. Cầm thanh nhựa để nhấc lên. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
?
?
Nội dung 1 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
6
Thí nghiệm 1: ( hỡnh 18.2 SGK).
3. Dùng hai mảnh vải khô cọ xát một đầu hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một thanh lên một giá nhọn. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh nhựa lại gần nhau. Quan sát chúng như thế nào ? (hút nhau hay đẩy nhau).
(Tiến hành thí nghiệm, lần lượt ghi các kết quả thí nghiệm vào bảng phụ).
Hai đầu đã được cọ xát
?

Nội dung 1 : HAI LOẠI ĐIỆN TÍCH
7
B?ng k?t qu? thớ nghi?m 1.
Không có hiện tượng gì xảy ra (không hút, không đẩy)
Cả hai không bị nhiễm điện
Chúng đẩy nhau
Nhiễm điện giống nhau ( mang điện tích cùng loại)
Chúng đẩy nhau
Nhiễm điện giống nhau (mang điện tích cùng loại)
* Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích . . . . . . . loại và khi được đặt gần nhau thì chúng . . . . . . Nhau.
cùng
đẩy
khác
hút
(1)
(2)
8
Thí nghiệm 2: (hỡnh 18.3 SGK).
* Quan sát hiện tượng xãy ra với mỗi trường hợp sau:
- không cọ xát
- Chỉ cọ xát chỉ một thanh
- Cọ xát cả hai thanh
?

(Thảo luận, lần lượt ghi các kết quả thí nghiệm vào bảng TN 2).
9
Bảng kết quả thí nghiệm 2.
Không có hiện tượng gì (không hút, không đẩy)
Cả hai không nhiễm điện
Hút nhau
( yếu)
Chỉ một thanh bị nhiễm điện

Hút nhau
( mạnh )
Cả hai bị nhiễm điện
(mang điện tích khác loại)
* Nhận xét: Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng. . . . . nhau do chúng mang điện tích . . . . . . loại.
cùng
hút
khác
đẩy
(1)
(2)
10
Thí nghiệm 1: (hỡnh 18.1 v� hỡnh 18.2 SGK).
* Nhận xét : Hai vật giống nhau, được cọ xát như nhau thì mang điện tích cùng loại và khi được đặt gần nhau thì chúng đẩy nhau.
Thí nghiệm 2: (hỡnh 18.3 SGK)
* Nhận xét: Thanh nhựa sẫm màu và thanh thủy tinh khi được cọ xát thì chúng hút nhau do chúng mang điện tích khác loại.
+ Các vật mang điện tích khác loại thì hút nhau.
Kết luận: Có hai loại điện tích.
+ Các vật mang điện tích cùng loại thì đẩy nhau
*Quy ước:
- Điện tích của thanh thuỷ tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+ )
- Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khô là điện tích âm (- )
11
C1.

?
+
Mảnh vải mang điện tích dương hay âm ?
Tại sao ?
Mảnh vải mang điện tích dương.
Vì hai vật nhiễm điện mà hút nhau thì chúng mang điện tích khác nhau. Theo quy ước, thanh nhựa mang điện tích âm khi cọ xát với mảnh vải. Vì vậy mảnh vải phải mang điện tích dương.
* Quy ước:
- Điện tích của thanh thuỷ tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+ )
- Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khô là điện tích âm (- )
12
+ +
+
Hạt nhân
-
-
-
Êlectrôn
- Ở tâm mỗi nguyên tử có một hạt nhân mang điện tích dương.
- Xung quanh hạt nhân có các êlectrôn mang điện tích âm chuyển động tạo thành lớp vỏ nguyên tử.
- Tổng điện tích âm của các êlectrôn có trị số tuyệt đối bằng điện tích dương của hạt nhân. Do đó, bình thường nguyên tử trung hòa về điện.
- Êlectrôn có thể dịch chuyển từ nguyên tử nầy sang nguyên tử khác, từ vật nầy sang vật khác.
Mô hình đơn giản của nguyên tử
Nội dung 2 : SƠ LƯỢC VỀ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ
 Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện dương và các êlectrôn mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân.
13
C2. Tru?c khi c? xỏt, cú ph?i trong m?i v?t d?u cú di?n tớch duong v� di?n tớch õm hay khụng ? N?u cú thỡ cỏc di?n tớch n�y t?n t?i ? nh?ng lo?i h?t n�o c?u t?o nờn v?t ?
C3. T?i sao tru?c khi c? xỏt, cỏc v?t khụng hỳt cỏc v?n gi?y nh? ?
? Tru?c khi c? xỏt m?i v?t d?u cú di?n tớch duong v� di?n tớch õm.
Cỏc di?n tớch duong t?n t?i ? h?t nhõn c?a nguyờn t?, cũn cỏc di?n tớch õm t?n t?i ? cỏc ờlectrụn chuy?n d?ng xung quanh h?t nhõn.
Trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ là vì các vật đó chưa bị nhiễm điện, các điện tích dương và điện tích âm ở nguyên tử của vật đó trung hòa lẫn nhau.
Nội dung 3 : VẬN DỤNG
14
C4. Sau khi cọ xát, vật nào trong hình nhận thêm êlectrôn, vật nào mất bớt êlectrôn?
Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm?
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
+
-
-
-
-
Trước khi cọ xát
Sau khi cọ xát
Sau khi cọ xát: - Thước nhựa nhận thêm êlectrôn  nhiễm điện âm.
- Mảnh vải mất bớt êlectrôn  nhiễm điện dương.
Mảnh vải
Thước nhựa
* Vậy : Một vật nhiễm điện âm nếu . . . . . . . . . . . . . , nhiễm điện dương nếu . . . . . . . . . . . . . . . .
nhận thêm êlectrôn
mất bớt êlectrôn
15
Nam ?
Dũng ?
À! Tùy theo việc nhiễm điện của các vật mà khi đưa các vật lại gần nhau, chúng có thể đẩy nhau
( nếu nhiễm điện cùng loại )
hay hút nhau ( nếu nhiễm điện khác loại ) .
Một bạn cho rằng một vật nhiễm điện thì có khả năng hút vật khác. Vậy nếu hai vật đều bị nhiễm điện đặt gần nhau thì chúng sẻ.. ?
16
Câu hỏi
Chọn câu trả lời em cho là đầy đủ nhất khi nói về kết luận hai loại điện tích :
Có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm.
Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau.
Các vật nhiễm điện khác loại thì hút nhau.
Cả A, B, C đều đúng.
A
B
C
D
 Có hai loại điện tích là điện tích dương và điện tích âm. Các vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau.
2. Nguyên tử gồm các hạt nào và chúng mang điện như thế nào ?
 Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện dương và các êlectrôn mang điện âm chuyển động quanh hạt nhân.
 Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm êlectrôn, nhiễm điện dương nếu mất bớt êlectrôn.
3. Khi nào là vật nhiễm điện âm và vật nhiễm điện dương ?
* Ghi nhớ
17
Đây là hiện tượng gì trong tự nhiên?
1
2
3
18
Câu 18.4* ( SBT)
Trong một lần thí nghiệm, Hải đưa một chiếc lược nhựa lại gần một mảnh ni lông thì thấy lược nhựa hút mảnh ni lông. Hải cho rằng lược nhựa và mảnh ni lông nhiễm điện khác loại. Nhưng Sơn lại cho rằng chỉ cần một trong hai vật nhiễm điện thì chúng vẫn hút nhau.
Theo em, bạn nào đúng ? Bạn nào sai ?
Làm cách nào để kiểm tra điều này ?

Hương dẫn: - Có thể cả Hải và Sơn đều có thể đúng, có thể sai
- Kiểm tra:
Đưa hai vật lại các vụn giấy nhỏ nhẹ (hoặc vụn xốp nhỏ), nếu cả hai cùng hút thì Hải đúng còn Sơn sai.
Ngược lại, chỉ một trong hai vật hút vụn giấy thì Sơn đúng còn Hải sai.
( HS đề xuất cách kiểm tra khác).
19
Kết thúc bài
20
21
Bạn học bài chưa tốt
Lần sau cố gắng hơn nhiêù!
Sai rồi
22
Bạn chưa chọn đầy đủ nội dung kết luận
Cố gắng lần sau nhé!
Sai rồi
23
24