Bài 18. Hai loại điện tích

Bài 18: HAI LỌAI ĐIỆN TÍCH
I. Hai lọai điện tích:
* Thí nghiệm 1:
1. Kẹp hai mảnh nilông vào thân bút chì rồi nhấc lên.Quan sát xem chúng có hút hay đẩy nhau không.
2. Trải hai mảnh nilông này xuống mặt bàn, dùng miếng len cọ xát chúng nhiều lần. Cầm thân bút chì để nhấc lên, quan sát xem chúng hút nhau hay đẩy nhau.

3. Dùng mảnh vải khô cọ xát hai thanh nhựa sẫm màu giống nhau. Đặt một trong hai thanh này lên một trục nhọn để có thể quay dễ dàng. Đưa các đầu đã được cọ xát của hai thanh lại gần nhau. Quan sát xem chúng hút nhau hay đẩy nhau.

* Thí nghiệm 2:
Đặt thanh nhựa sẫm màu được cọ xát bằng mảnh vải khô vào trục quay. Đưa đầu thanh thủy tinh đã được cọ xát bằng mảnh lụa lại gần đầu đã được cọ xát của thanh nhựa sẫm màu. Quan sát xem chúng đẩy hay hút nhau.
Người ta quy ước gọi:
+ Điện tích của thanh thủy tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+).
+ Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khô là điện tích âm (-).

C1: Đặt thanh nhựa sẫm màu lên trục quay sau khi đã được cọ xát bằng mảnh vải khô. Đưa mảnh vải này lại gần đầu thanh nhựa được cọ xát thì chúng hút nhau. Biết rằng mảnh vải cũng bị nhiễm điện, hỏi mảnh vải mang điện tích dương hay điện tích âm. Vì sao?
Người ta quy ước gọi:
+ Điện tích của thanh thủy tinh khi cọ xát vào lụa là điện tích dương (+).
+ Điện tích của thanh nhựa sẫm màu khi cọ xát vào vải khô là điện tích âm (-).

Trả lời: Mảnh vải mang điện tích dương. Vì rằng hai vật bị nhiễm điện hút nhau thì mang điện tích khác lọai. Thanh nhựa sẫm màu khi được cọ xát bằng mảnh vải mang điện tích âm, vậy mảnh vải phải mang điện tích dương.
II. Sơ lược về cấu tạo nguyên tử:
1. Ở tâm mỗi nguyên tử có một hạt nhân mang điện tích dương.
2. Xung quanh hạt nhân có các electron mang điện tích âm chuyển động tạo thành lớp vỏ của nguyên tử.
3. Tổng điện tích âm của các electron có trị số tuyệt đối bằng điện tích dương của hạt nhân. Do đó bình thường nguyên tử trung hòa về điện.
4. Electron có thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác, từ vật này sang vật khác.
+
+ +

-
-
-
+
+ +

-
-
-
-
-
Một vật nhiễm điện dương nếu mất bớt electron.
Một vật nhiễm điện âm nếu nhận thêm electron.
+
+ + +
+
-
-
-
+
+ +

-
-
-
-
-
-
-
III. Vận dụng:
C2: Trước khi cọ xát, có phải trong mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm hay không? Nếu có thì các điện tích này tồn tại ở những loại hạt nào cấu tạo nên vật?

Trả lời: Trước khi cọ xát, trong mỗi vật đều có điện tích dương và điện tích âm. Các điện tích dương tồn tại ở hạt nhân của nguyên tử, còn các điện tích âm tồn tại ở các electron chuyển động xung quanh hạt nhân.
C3: Tại sao trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ?
Trả lời: Trước khi cọ xát, các vật không hút các vụn giấy nhỏ, vì các vật đó chưa bị nhiễm điện, các điện tích dương và âm trung hòa lẫn nhau.

C4: Sau khi bị cọ xát, vật nào trong hình 18.5 b nhận thêm elaectron, vật nào mất bớt electron? Vật nào nhiễm điện dương, vật nào nhiễm điện âm?
Mảnh vải
Thước nhựa




a)Trước khi cọ xát b) Sau khi cọ xát
Trả lời:
Vật nhận thêm electron: thước nhựa.
Vật mất bớt electron: mảnh vải.
Vật nhiễm điện dương: mảnh vải.
Vật nhiễm điện âm: thước nhựa.
* Ghi nhớ:
Có hai lọai điện tích là điện tích dương (+) và điện tích âm (-). Các vật nhiễm điện cùng lọai thì đẩy nhau, khác loại thì hút nhau.
Nguyên tử gồm hạt nhân mang điện tích dương và các electron mang điện tích âm chuyển động quanh hạt nhân.
Một vật nhiễm điện âm khi nhận thêm electron, nhiễm điện dương khi mất bớt electron.