Bài 18. Câu nghi vấn

Tiết 75 : CÂU NGHI VẤN
I. Đặc điểm hình thức và chức năng chính :
Vẻ nghi ngại hiên ra sắc mặt, con bé hóm hỉnh hỏi mẹ một cách thiết tha :
-Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm không ?
Chị Dậu khẽ gạt nước mắt :
-Không đau con ạ !
-Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai ? Hay là u thương chúng con đói quá ?
a.Trong đoạn trích trên, câu nào là câu nghi vấn ? Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn ?
b.Câu nghi vấn trong đoạn trích trên dùng để làm gì ?
Các câu nghi vấn :
-Sáng ngày người ta đánh u có đau lắm không ?
-Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai ?Hay là u thương chúng con đói quá ?
+Đặc điểm hình thức :
.Có những từ nghi vấn :ai, gì, nào...hoặc có từ” hay”
.Cuối câu có dấu chấm hỏi (?)
có
không
sao
Hay
+Chức năng chính :dùng để hỏi
٭Ghi nhớ :
( Sgk / 11)
. Câu nghi vấn là câu :
- Có những từ nghi vấn (ai, gì nào, sao, tại sao, đâu, bao giờ, bao nhiêu, à, ư, hả, chứ, (có)... không, (đã)...chưa,...) hoặc có từ hay (nối các vế có quan hệ lựa chọn).
- Có chức năng chính là dùng để hỏi.
. Khi viết, câu nghi vấn kết thúc bằng dấu chấm hỏi.
Tiết 75 : CÂU NGHI VẤN
I. Đặc điểm hình thức và chức năng chính :
II. Luyện tập: :
1. Xác định các câu nghi vấn trong những đoạn trích sau. Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn ?
Rồi hắn chỉ luôn vào mặt chị Dậu :
- Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không ? Đấy !Chị hãy nói với ông cai, để ông ấy ra đình kêu với quan cho ! Chứ ông lí tôi thì không có quyền dám cho chị khất một giờ nào nữa !
c) Văn là gì ? Văn là vẻ đẹp. Chương là gì ? Chương là vẻ sáng. Nhời (lời) của người ta rực rỡ bóng bẩy, tựa như có vẻ đẹp vẻ sáng, cho nên gọi là văn chương.
(Ngô Tất Tố)
(Phan Kế Bính)
phải không
gì
gì
Tiết 75 : CÂU NGHI VẤN
I. Đặc điểm hình thức và chức năng chính :
II. Luyện tập: :
2.- Căn cứ vào đâu để xác định các câu sau là câu nghi vấn ?
- Trong các câu này, có thể thay từ “hay” bằng từ “hoặc” được không ? Vì sao ?
a) Mình đọc hay tôi đọc ?
b) Em được thì cho anh xin
Hay là em để làm tin trong nhà ?
c) Hay tại sự sung sướng bỗng được ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc ?
hay
Hay
Hay
Tiết 75 : CÂU NGHI VẤN
I. Đặc điểm hình thức và chức năng chính :
II. Luyện tập: :
3. Có thể đặt dấu chấm hỏi ở cuối những câu sau được không ? Vì sao ?
a) Nay chúng ta đừng làm gì nữa, thử xem lão Miệng có sống được không.
b) Bây giờ thì tôi hiểu tại sao lão không muốn bán con chó vàng của lão.
d) Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy thế.
Không thể đặt dấu chấm hỏi vào cuối những câu trên vì chúng không phải là những câu nghi vấn.
Tiết 75 : CÂU NGHI VẤN
I. Đặc điểm hình thức và chức năng chính :
II. Luyện tập: :
3. Phân biệt hình thức và ý nghĩa của hai câu sau :
a) Anh có khoẻ không ?
b) Anh đã khoẻ chưa ?