Bài 18. Câu nghi vấn

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ HỘI GIẢNG
TRƯỜNG THCS TÂN HÒA
GIÁO VIÊN: KIỀU THỊ MINH
Năm học 2013 - 2014
TIẾT:75
TUẦN:20
CÂU NGHI VẤN
I. ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC VÀ CHỨC NĂNG:
CÂU NGHI VẤN
Ví dụ:
TIẾT:75
TUẦN:20
Vẻ nghi ngại hiện ra sắc mặt, con bé hóm hỉnh hỏi mẹ một cách thiết tha:
- Sáng nay người ta đấm u có đau lắm không?
Chị Dậu khẽ gạt nước mắt:
- Không đau con ạ!
Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai? Hay là u thương chúng con đói quá?
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Hình thức:
+ Có các từ nghi vấn: (có)...không, (đã).chưa; (làm) sao, gì, nào, .; hay (nối các vế có quan hệ lựa chọn).
- Chức năng chính: Dùng để hỏi.
+ Khi viết, cuối câu có dấu chấm hỏi.
*GHI NHỚ/SGK/11
-Câu nghi vấn là câu:
+Có những từ nghi vấn (ai, gì, nào, sao, tại sao, đâu,
bao giờ, bao nhiêu, à, ư, hả, chứ,( có)…không,(đã)…
chưa,…) Hoặc có từ hay (nối các vế có quan hệ lựa
chọn).
-Có chức năng chính là dùng để hỏi.
+Khi viết, câu nghi vấn kết thúc bằng dấu chấm hỏi.
II. LUYỆN TẬP:
Bài 1:Xác định câu nghi vấn trong những đoạn trích sau.
Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?
a.Rồi hắn chỉ luôn vào mặt chị Dậu:
-Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không ?
Đấy! Chị hãy
nói với ông cai, để ông ấy ra đình kêu với quan cho! Chứ
ông lí tôi thì không có quyền dám cho chị khất một giờ nào
nữa!
Ngô Tất Tố, Tắt đèn
II. LUYỆN TẬP:
Bài 1 :Xác định câu nghi vấn trong những đoạn trích sau.
Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?
b) Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế ?
Đó là vì
cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất tận, mà tài nghệ của mỗi
cá nhân tuy là quan trọng nhưng thật ra chỉ là những giọt
Nước bé nhỏ giữa đại dương bao la.
Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế
II. LUYỆN TẬP:
Bài 2: Xét các câu sau và trả lời câu hỏi:
a.Mình đọc hay tôi đọc ?
(Nam Cao, Đôi mắt)
b. Em được thì cho anh xin
Hay là em để làm tin trong nhà ?
Ca dao
c.Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp
cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như
thuở còn sung túc ?
Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu
II. LUYỆN TẬP:
Bài 3: Có thể đặt dấu chấm hỏi ở cuối những câu sau được
Không?Vì sao?
Nay chúng ta đừng làm gì nữa, thử xem lão Miệng có
sống được không.
b. Bây giờ thì tôi hiểu tại sao lão không muốn bán con chó
vàng của lão.
c. Cây nào cũng đẹp, cây nào cũng quý, nhưng thân thuộc
nhất vẫn là tre nứa.
d. Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy thế.
*Vì các từ có, không, ở câu a,b có chức năng làm bổ ngữ
trong câu.
*Ở câu c, d các từ nào, ai chỉ là những từ phiếm định.
II. LUYỆN TẬP:
Bài 4 :Phân biệt hình thức và ý nghĩa của 2 câu sau:
a. Anh có khỏe không?
b. Anh đã khỏe chưa?
Xác định câu trả lời thích hợp đối với từng câu.Đặt một số
Cặp câu khác và phân tích để chứng tỏ sự khác nhau giữa
Câu nghi vấn theo mô hình có…không với câu nghi vấn
theo mô hình đã…chưa
a.-Hình thức: Dùng cặp từ: có…không
- Ý nghĩa: Thời điểm hiện tại, không biết trước đó
thế nào.
b. –Hình thức: Dùng cặp từ: đã…chưa
Ý nghiã:Thời điểm hiện tại.Nhưng biết rõ trước đó tình
trạng sức khỏe không tốt.
Bài 5 : Ghép các nhóm từ sau thành các câu nghi vấn :
Bao giờ
anh đi
Hà Nội
?
bao giờ
Anh đi
Hà Nội
?
* Khác nhau về hình thức :
Vị trí từ nghi vấn khác nhau.
* Khác nhau về ý nghĩa :
Câu a : hỏi về thời điểm của một hành động sẽ diễn ra trong tương lai.
Câu b : hỏi về thời điểm của một hành động đã diễn ra trong quá khứ.
- Cách đây một tháng rồi.
- Ngày mai.
Bài 6: Cho biết hai câu nghi vấn sau đây đúng hay sai.Vì sao?
Đúng - Người hỏi tiếp xúc với sự vật.
b. Sai - Người hỏi chưa biết chính xá giá của xe.
a.Chiếc xe này bao nhiêu ki-lô-gam mà nặng thế?
b.Chiếc xe này giá bao nhiêu mà rẻ thế?
* Đối với bài học ở tiết này:
- Học ghi nhớ SGK .Tìm các văn bản đã học có chứa các câu nghi vấn, phân tích tác dụng.
-Viết một đoạn văn ngắn với chủ đề bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp có sử dụng câu nghi vấn.
*Đối với bài học ở tiết tt :
- Chuẩn bị : “ Câu nghi vấn” ( TT )
+Nghiên cứu các ví dụ để tìm các chức năng khác của câu nghi vấn.
Hướng dẫn học T?P:
Tiết học kết thúc.
Chân thành Cám ơn
các thầy cô
và các em học sinh!