Bài 18. Câu nghi vấn

Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Đọc đoạn trích sau và xác định câu nghi vấn:
Vẻ nghi ngại hiện ra sắc mặt, con bé hóm hỉnh hỏi mẹ một cách thiết tha:
- Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm không ?
Chị Dậu khẽ gạt nước mắt:
Không đau con ạ!
Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai ?
Hay là u thương chúng con đói quá ?
?
?
?
không
làm sao
Hay
Chức năng chính: Dùng để hỏi
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
Rồi hắn chỉ luôn vào mặt chị Dậu:
- Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không? Đấy! Chị hãy nói với ông cai, để ông ấy ra đình kêu với quan cho! Chứ ông lí tôi thì không có quyền dám cho chị khất một giờ nào nữa!
BT1/11 Xác định câu nghi vấn trong những đoạn trích sau. Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?
Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không?
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
b. Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế?
Đó là vì cuộc đời là một cuộc đấu tranh bất tận, mà tài nghệ của mỗi cá nhân tuy là quan trọng, nhưng thật ra chỉ là giọt nước bé nhỏ giữa đại dương bao la.
BT1/11 Xác định câu nghi vấn trong những đoạn trích sau. Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?
Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế?
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
c. Văn là gì? Văn là vẻ đẹp. Chương là gì? Chương là vẻ sáng. Nhời ( lời) của người ta rực rỡ bóng bẩy, tựa như có vẻ đẹp vẻ sáng nên gọi là văn chương.
BT1/11 Xác định câu nghi vấn trong những đoạn trích sau. Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?
Văn là gì? Chương là gì?
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
d. Tôi cất tiếng gọi Dế Choắt. Nghe tiếng thưa, tôi hỏi:
-Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không?
-Đùa trò gì? Em đương lên cơn hen đây! Hừ hừ...
-Đùa chơi một tí.
-Hừ…hừ…cái gì thế?
-Con mụ Cốc kia kìa!
Dế Choắt ra cửa, hé mắt nhìn chị Cốc. Rồi hỏi tôi:
-Chị Cốc béo xù đứng trước của nhà ta đấy hả?
-Ừ.
BT1/11 Xác định câu nghi vấn trong những đoạn trích sau. Những đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu nghi vấn?
-Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không?
-Đùa trò gì?
-Hừ…hừ…cái gì thế?
-Chị Cốc béo xù đứng trước của nhà ta đấy hả?


Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
Nhóm 1: BT 2,3 sgk/12-13
Nhóm 2: BT 4 sgk/12-13
Nhóm 3: BT5 sgk/12-13
Nhóm 4: BT6 sgk/12-13
Thảo luận ( 4 nhóm-4 phút)
II. LUYỆN TẬP
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
Mình đọc hay tôi đọc?
Em được thì cho anh xin
Hay là em để làm tin trong nhà
c. Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thưở còn sung túc?
Câu hỏi:
-Căn cứ vào đâu để xác định những câu này là câu nghi vấn?
-Trong các câu đó, có thể thay từ hay bằng từ hoặc được không? Vì sao?
BT 2: Xét các câu sau và trả lời câu hỏi:
II. LUYỆN TẬP
- Căn cứ vào từ hay ta biết được đó là những câu nghi vấn.
- Không thay từ hay bằng từ hoặc được vì nếu thay câu sẽ trở nên sai ngữ pháp hoặc biến thành một câu khác thuộc kiểu câu trần thuật và có ý nghĩa khác hẳn.
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
Nay chúng ta đừng làm gì nữa, thử xem lão miệng có sống được không.
Bây giờ thì tôi hiểu tại sao lão không muốn bán con chó vàng của lão.
c. Cây nào cũng đẹp, cây nào cũng quý, nhưng thân thuộc nhất vẫn là tre nứa.
d. Biển nhiều khi rất đẹp, ai cũng thấy thế.
BT 3: Có thể đặt dấu chấm hỏi ở cuối những câu nghi vấn này được không? Vì sao?
II. LUYỆN TẬP
Không thể đặt dấu chấm hỏi sau các câu vì cả b?n câu đều không phải là câu nghi vấn.
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
BT 4: Phân biệt hình thức và ý nghĩa của hai câu sau:
Anh đã khỏe chưa?
Anh có khỏe không?
II. LUYỆN TẬP
Khác nhau về hình thức:
Sử dụng cặp từ: có.không
Sử dụng cặp từ: đã.chưa
Khác nhau về ý nghĩa:
Hỏi thăm sức khoẻ vào thời điểm hiện tại, không biết trước đó tình trạng sức khoẻ của người được hỏi như thế nào.
b) Hỏi thăm sức khoẻ vào thời điểm hiện tại, nhưng người được hỏi đã biết trước đó đã có tình trạng sức khoẻ không tốt.
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
BT 5: Hãy cho biết sự khác nhau về hình thức và ý nghĩa của hai câu sau:
Bao giờ anh đi hà Nội?
Anh đi Hà Nội bao giờ?
II. LUYỆN TẬP
Bao giờ anh đi Hà Nội?
Bao giờ đứng ở đầu câu: hỏi về thời điểm của hành động sẽ diễn ra trong tương lai.
b) Anh đi Hà Nội bao giờ?
- Bao giờ đứng ở cuối câu: hỏi về thời điểm của hành động đã diến ra trong quá khứ.
Tiết 75-TV CÂU NGHI VẤN
I- ĐẶC ĐIỂM HÌNH
THỨC
VÀ CHỨC NĂNG CHÍNH
Ghi nhớ ( sgk/11)
BT 6: Hãy cho biết hai câu nghi vấn sau đúng hay sai. Vì sao?
Chiếc xe này bao nhiêu ki- lô -gam mà nặng thế?
Chiếc xe này giá bao nhiêu mà rẻ thế?
II. LUYỆN TẬP
Chiếc xe máy này bao nhiêu ki-lô-gam mà nặng thế?
Cõu n�y dỳng vỡ chua bi?t chớnh xỏc chi?c xe n?ng bao nhiờu nhung ta cú th? doỏn du?c v?t dú n?ng hay nh? .
b) Chiếc xe máy này giá bao nhiêu mà rẻ thế?
Câu này sai vì chưa biết giá bao nhiêu thì không thể nói món hàng đắt hay rẻ.

Câu nghi vấn có chức năng chính là gì ?
Đe dọa.
Bộc lộ cảm xúc.
Hỏi.
Cầu khiến.
Câu hỏi.

Dựa vào dấu hiệu nào để nhận diện câu nghi vấn ?
Dựa vào chức năng của nó.
Có từ nghi vấn.
Có từ nghi vấn và dấu chấm hỏi cuối câu
Có dấu chấm hỏi cuối câu.
Câu hỏi.
2. Trong giao tiếp, đôi khi ta dùng những câu nghi vấn như: Anh có khỏe không? Bạn đang đọc sách à?... Những câu nghi vấn này có dùng để hỏi không?
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
*ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC NÀY
HỌC THUỘC GHI NHỚ SGK- XEM KĨ CÁC BÀI TẬP ĐÃ LÀM.
*ĐỐI VỚI BÀI HỌC Ở TIẾT HỌC SAU
Soạn bài: Câu nghi vấn tt
- Đọc kĩ bài, trả lời các câu hỏi SGK.
- Định hướng làm các bài tập- Tìm ví dụ các câu nghi vấn trong những văn bản đã học mà không dùng để hỏi.