Bài 18. Bàn về đọc sách

Tiết 91,92

“Người trò chuyện” đó là ai ? “ Người trò chuyện” ấy có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh Yên Sơn cao 2600m?
kiểm tra bài cũ
Trong truyện ngắn “ Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long , khi trò chuyện với cô kĩ sư, nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng đã nói: “ Và cô cũng thấy đấy, lúc nào tôi cũng có người trò chuyện”.
Tiết 91,92: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH

I.TÌM HiỂU CHUNG VĂN BẢN:
1.Tác giả:
Chu Quang Tiềm(18/10/1897-06/03/1986); tự là Mạnh Thực, quê ở Đông Thành,tỉnh An Huy,Trung Quốc.
là nhà mĩ học và lí luận văn học nổi tiếng Trung Quốc ;đỗ tiến sĩ tại đại học Stabourg Đức; Giáo sư Đại học Bắc Kinh.

2.tác phẩm:
Thi luận(1943),Đàm tu dưỡng(1946) & nhiều tác phẩm khác.
*Bàn về đọc sách: trích Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách,Bắc Kinh,1995.
3. ĐỌC- GiẢI NGHĨA TỪ KHÓ:











Bàn về đọc sách không phải lần đầu,bài viết này là kết quả của quá trình tích lũy kinh nghiệm ,dày công suy nghĩ ,là những lời bàn tâm huyết của người đi trước muốn truyền lại cho các thế hệ sau.
Nêu vài nét hiểu biết về tác giả?
Nêu hiểu biết về tác phẩm
Tiết 91,92: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
I.TÌM HiỂU CHUNG VĂN BẢN
1.Tác giả
2.Tác phẩm
3.Đọc-Giải nghĩa từ khó

4.Phương thức biểu đạt:
Nghị luận
( lập luận giải thích một vấn đề xã hội)
5.Bố cục : ba phần
Phần 1: (‘’ Học vấn …phát hiện thế giới mới’’): Khẳng định tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách(LĐ1) .
Phần 2: ( ‘’Lịch sử…tự tiêu hao lực lượng’’):
Nêu các khó khăn ,các thiên hướng sai lạc
dễ mắc phải của việc đọc sách trong tình hình hiện nay(LĐ2) .
Phần 3:(phần còn lại): Bàn về phương pháp
đọc sách (cách lựa chọn sách cần đọc &
cách đọc như thế nào cho hiệu quả)->LĐ3.


? Nêu phương thức biểu chính của văn bản và cho biết vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?Dựa vào bố cục bài viết, hãy tóm tắt các luận điểm của tác giả khi triển khai vấn đề ấy?
Mỗi cuốn sách mở ra một chân trời kiến thức
Tiết 91,92: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
a
a
Bàn về sự cần thiết của việc đọc sách, tác giả đã đưa ra những luận
điểm nào ?
a. Đọc sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn.
b. Đọc sách rất quan trọng.
c. Đọc sách là dẫn đến tương lai.
d. Đọc sách là để nhận thức.
a
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN:
1.Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách(LĐ1)
*Tầm quan trọng:
- “Học vấn không chỉ là chuyện đọc sách, nhưng đọc
sách vẫn là một con đường quan trọng của học vấn”
=> không chỉ là chuyện cá nhân, mà là việc của toàn
nhân loại”.
- Các luận cứ:
Mỗi học vấn đều là thành quả của toàn nhân loại tích lũy,do
Sách vở ghi chép,lưu truyền lại.
Sách là kho tàng quí báu cất giữ di sản tinh thần nhân loại, là những cột mốc trên con đường tiến hóa học thuật.
Mong tiến lên …,nhất định phải lấy thành quả nhân loại
đã đạt được trong quá khứ làm điểm xuất phát.
Nếu xóa bỏ …dù có tiến lên
cũng chỉ là đi giật lùi, làm kẻ
lạc hậu
?Đọc kĩ phần 1 của văn bản, cho biết câu chủ đề(Luận điểm) nằm ở vị trí nào?
? THẢO LUẬN(2 phút)
Để phân tích luận điểm này, tác giả đã đưa ra các lí lẽ ( các luận cứ )gì?
Đọc sách là nhu cầu không thể thiếu trong xã hội hiện đại. Đó là con đường để tích lũy tri thức, kĩ năng, chuẩn bị cho sự hòa nhập cộng đồng, thích hợp với môi trường và cống hiến cho xã hội.
câu hỏi trắc nghiệm
a
a
a
a
a
Làm rõ tầm quan trọng của việc đọc sách,thực chất là để
nêu bật ý nghĩa của việc đọc sách.Vậy ý nghĩa của việc
đọc sách là gì?
*Ý nghĩa của việc đọc sách:
- Đọc sách là muốn trả món nợ đối với thành quả nhân loại trong quá khứ
là ôn lại kinh nghiệm, tư tưởng của nhân loại tích lũy mấy nghìn năm trong mấy chục năm ngắn ngủi,
là một mình hưởng thụ các kiến thức,lời dạy của biết bao người đã đã khổ công tìm kiếm, thu nhận.
Đọc sách là một con đường tích lũy nâng cao vốn tri thức, là sự chuẩn bị để có thể làm cuộc trường chinh vạn dặm trên con đường học vấn, nhằm phát hiện ra thế giới mới.
Phân tích lời bàn của tác giả ở LĐ1, con có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả?
*Cách lập luận:
 khẳng định điều này để dẫn tới điều khẳng định sau đó như một hệ quả tất yếu.
sắp xếp khéo léo để các vấn đề được đặt ra ,triển khai móc nối lôgic chặt chẽ với nhau.
(cách lập luận đặc trưng của nghị luận giải thích)


Không thể thu nhận được các thành tựu mới trên con đường phát triển học thuật nếu như không biết kế thừa thành tựu của các thời đã qua nhưng đọc sách có dễ không? Tại sao cần phải lựa chọn sách khi đọc?
* Theo em, đọc sách lạc hướng có nguy hại như thế nào ?
a. Lãng phí thời gian.
b. Lãng phí thời gian và sức lực vào những cuốn sách vô
thưởng vô phạt, bỏ lỡ mất dịp đọc những cuốn sách quan trọng,
cơ bản.
c. Không có điều kiện để đọc những cuốn sách có giá trị.
d. Đọc liếc qua tuy rất nhiều nhưng đọng lại chẳng bao nhiêu.
a
câu hỏi trắc nghiệm
Tiết 91,92: BÀN VỀ ĐỌC SÁCH
2.Bàn về cái khó của việc đọc sách(LĐ2) :
* Các khó khăn, thiên hướng sai lạc thường gặp:




















- Các luận cứ:
I. TÌM HIỂU CHUNG VĂN BẢN:
1. Tác giả.
2. Tác phẩm.
3.Đọc- Giải nghĩa từ khó
4.Phương thức biểu đạt
5.Bố cục
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN.
1.Tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách(LĐ1): 2.Bàn về cái khó của việc đọc sách(LĐ2):
“ Lịch sử càng tiến lên, di sản tinh thần nhân loại càng phong phú, sách vở tích lũy càng nhiều, thì việc đọc sách cũng ngày càng không dễ”=> sách ngày càng nhiều.
*a.Các khó khăn, thiên hướng sai lạc thường gặp:
Một là: Sách nhiều khiến người ta không chuyên sâu.

Hai là: Sách nhiều khiến người đọc lãng phí thời gian, sức lực, lạc hướng.
Các hình ảnh
so sánh:
Giống như ăn uống, ăn tươi nuốt
sống.
Như đánh trận, cần phải đánh vào
thành trì kiên cố.
? Nêu luận điểm của phần 2 & nhận xét về cách trình bày luận điểm?
? LĐ này được làm rõ bằng những luận cứ nào?
? THẢO LUẬN
Để các luận cứ này được thuyết phục, tác giả dùng biện pháp nghệ thuật gì ? Tác dụng của biện pháp nghệ thuật này ?
3.Bàn về phương pháp đọc sách(LĐ3):
a
a
Đọc kĩ sách,tài liệu cơ bản thuộc
chuyên môn, chuyên sâu .
- Các luận cứ:
Chọn cho tinh, đọc cho kỹ.
Chú ý tới mối quan hệ hữu cơ giữa
cái thường thức và cái chuyên sâu.
thành ngữ: cưỡi ngựa qua chợ, trọc
phú khoe của, chuột chui vào sừng trâu.
So sánh bằng các số liệu cụ thể.
-Cách lập luận:
lí lẽ kết hợp với cách viết giàu hình ảnh
Từ cái khó của việc đọc sách, bàn về phương pháp đọc sách(LĐ3),tác giả đã đưa ra những luận cứ nào ?
? THẢO LUẬN
Ở mỗi luận cứ ? Tác giả đã dùng cách lập luận như thế nào ?
? Nhận xét về cách trình bày, lập luận ở mỗi luận điểm?
.
* Bài viết có sức thuyết phục cao, điều đó
được tạo nên bởi những yếu tố cơ bản nào ?
*Cảm nhận về tác giả Chu Quang Tiềm:
=>-Nội dung các lời bàn thấu tình, đạt lí.
- Các ý kiến lý lẽ xác đáng của một học giả lớn,
uy tín.
- Trình bày có phân tích, có tâm tình chia sẻ.
- Cách viết giàu hình ảnh cụ thể, thú vị.
- Bố cục chặt chẽ, luận điểm và luận cứ rõ ràng
Có thể coi là văn bản nghị luận giải thích mẫu mực.
 -là người yêu quý sách.
- Có học vấn cao nhờ biết đọc sách.
- Là nhà khoa học có khả năng hướng dẫn
việc đọc sách cho mọi người.
?Từ hiểu biết văn bản “ Bàn về đọc sách”,em có cảm nhận gì về tác giả Chu Quang Tiềm?
? THẢO LUẬN
Ở mỗi luận cứ ? Tác giả đã dùng cách lập luận như thế nào ?
Ngữ văn 9 Tiết 91,92
Lời bàn và cách trình bày thấu tình, đạt lí.Các ý kiến, nhận xét xác đáng, trình bày ,phân tích cụ thể bằng giọng chuyện trò tâm tình
thân ái,mang tính chia sẻ -> tính thuyết phục cao
.
Lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh với những ví von cụ thể và
thú vị, giàu sức biểu cảm.
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung.
2. Nghệ thuật.
Sách có ý nghĩa vô cùng quan trọng trên con đường phát triển của nhân
loại bởi nó chính là kho tàng kiến thức quý báu, là di sản tinh thần mà
loài người đúc kết được trong mấy nghìn năm.
Phương pháp đọc sách đúng đắn : đọc kĩ, vừa đọc vùa suy ngẫm; đọc sách
cũng cần phải có kế hoạch và có hệ thống.
Đọc sách là một con đường quan trọng để tích lũy và nâng cao vốn tri thức.
Tác hại của việc đọc sách không đúng phương pháp.
Bố cục chặt chẽ, hợp lí,dẫn dắt tự nhiên.
? Văn bản “ Bàn về đọc sách” nêu nội dung gì ?
? Hãy nêu nghệ thuật lập luận của văn bản “ Bàn về đọc sách” của Chu Quang Tiềm ?
a
a
hướng dẫn tự học
2. Vẽ sơ đồ tư duy hệ thống luận điểm của văn bản.
3. Ôn lại văn bản nghị luận đã học.
1. Đọc kĩ văn bản và học Ghi nhớ.
hướng dẫn tự học