Bài 17. Tim và mạch máu

về dự giờ thăm lớp
các thày cô giáo
Giáo viên giảng bài: Bùi Thanh Huyền
Trường THCS Thị Trấn Yên Ninh
Bài 17: Tim và mạch máu
Mục tiêu bài học:
* Các bộ phận cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của tim
* Cấu tạo của các loại mạch
*Đặc điểm của các pha trong chu kỳ co giãn tim
Bài 17: Tim và mạch máu
I/ Cấu tạo tim
a/ Cấu tạo ngoài
Bài 17: Tim và mạch máu
I/ Cấu tạo tim
a/ Cấu tạo ngoài
Cung động mạch chủ
Động mạch vành phải
Tâm nhĩ phải
Tĩnh mạch chủ trên
Động mạch phổi
Tĩnh mạch phổi
Tâm nhĩ trái
Động mạch vành trái
Tâm thất trái
Tĩnh mạch chủ dưới
Tâm thất phải
Bài 17: Tim và mạch máu
I/ Cấu tạo tim
a/ Cấu tạo ngoài
Kết luận:
Bên ngoài có màng tim bao bọc
- Tâm thất lớn nằm ở phần đỉnh
Bài 17: Tim và mạch máu
I/ Cấu tạo tim
a/ Cấu tạo ngoài
Cung động mạch chủ
Động mạch vành phải
Tâm nhĩ phải
Tĩnh mạch chủ trên
Động mạch phổi
Tĩnh mạch phổi
Tâm nhĩ trái
Động mạch vành trái
Tâm thất trái
Tĩnh mạch chủ dưới
Tâm thất phải
b/ Cấu tạo trong
H17.1
H16.1
Nơi máu được đưa tới từ các ngăn tim
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
Thành tâm thất dày nhất
- Thành tâm nhĩ mỏng nhất
?Tim chia thành mấy ngăn? Kể tên các ngăn đó?

Tim gồm 4 ngăn:Tâm nhĩ trái, tâm thất trái, tâm nhĩ phải, tâm thất phải

-Có các van tim
?Dự đoán giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo một chiều?
Giữa tâm nhĩ với tâm thất có van nhĩ - thất,
Giữa tâm thất với động mạch có van thất động
Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết
Bài 17: Tim và mạch máu
I/ Cấu tạo tim
b/ Cấu tạo trong
a/ Cấu tạo ngoài
Tim gåm 4 ng¨n.
- Cã thµnh c¬ t©m thÊt dµy h¬n t©m nhÜ.
- Gi÷a t©m nhÜ víi t©m thÊt cã van nhÜ thÊt.
- Gi÷a t©m thÊt víi ®éng m¹ch cã van thÊt ®éng (van tæ chim) => m¸u l­u th«ng theo mét chiÒu.

II/ Cấu tạo mạch máu
Có 3 loại mạch: Động mạch, Tĩnh mạch, Mao mạch.
Sự khác biệt giữa các loại mạch
- 1 lớp biểu bì mỏng
- Hẹp
- Rộng
- Hẹp nhất
- Động mạch chủ lớn, nhiều động mạch nhỏ
- Có van 1 chiều ở những nơi máu phải chảy ngược chiều trọng lực
- Nhỏ phân nhánh nhiều
- Đẩy máu tự tim tới các cơ quan, vận tốc và áp lực lớn
- Dẫn máu từ khắp các tế bào về tim, vận tốc và áp lực nhỏ
- Trao đổi chất với tế bào
III/ Chu kỳ co dãn của tim
?Chu kỳ co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây?
?Trong mỗi chu kỳ tim làm việc và nghỉ như thế nào?
-Mỗi chu kỳ co dãn của tim kéo dài 0,8 giây.
- Pha nhĩ co (làm việc) 0,1 giây, nghỉ 0,7 giây.
Pha thất co (làm việc) 0,3 giây, nghỉ 0,5 giây.
Pha dãn chung (Tim nghỉ hoàn toàn) 0,4 giây.
Nội dung cần ghi nhớ
- Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạo thành các ngăn tim (tâm nhĩ phải, tâm nhĩ trái, tâm thất phải, tâm thất trái) và các van tim (van nhĩ - thất, van động mạch).
- Mạch máu trong mỗi vòng tuần hoàn đều gồm: động mạch, tĩnh mạch và mao mạch.
- Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ gồm 3 pha: Pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung. Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo 1 chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch.
Củng cố
Động mạch chủ
Động mạch phổi
Tâm nhĩ trái
Rãnh Liên thất
Tâm nhĩ trấi
Tâm nhĩ phải
Tĩnh mạch chủ trân
Tâm nhĩ phải
Tĩnh mạch chủ dưới
Động mạch chủ
Động mạch phổi
Tâm nhĩ trái
Van nhĩ thất trái
Tâm thất trái
Trụ cơ
Dây chằng
Tĩnh mạch chủ trên
Van thất động
Hạch tự động
Van nhĩ thất phải
Tĩnh mạch chủ dưới
Tâm thất thất phải
Tâm nhĩ phải
Bài tập 1: Khoanh tròn vào câu trả lời đúng:
A. Có 2 loại mạch máu là: Động mạch và tĩnh mạch
B. Có 3 loại mạch máu là: Động mạch tĩnh mạch và mao mạch.
C. Động mạch có lòng lớn hơn tĩnh mạch.
D . Mao mạch có thành mỏng chỉ gồm 1 lớp biểu bì.
Bài tập 2: Điền vào bảng sau hoạt động của các van trong sự vận chuyển máu:
Mở
Mở
Đóng
Đóng
Đóng
Mở
Từ tĩnh mạch vào tâm nhĩ rồi vào tâm thất
Từ tâm nhĩ vào tâm thất
Từ tâm thất vào động mạch
Giờ học của chúng ta hôm nay đã kết thúc. Xin chân thành cảm ơn các thầy cô giáo cùng các em học sinh đã về dự tiết học này.