Bài 17. Tim và mạch máu

Giáo viên thực hiện:
Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn .
Kiểm tra bài cũ:
?* Vòng tuần hoàn nhỏ:
TTP đmP mmP tmP TNT
* Vòng tuần hoàn lớn:
TTT đmC mmcq tmC TNP
TIẾT 17-BÀI 17
I.Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
+Xác định vị trí của tim?
+ Tim nằm ở khoang ngực, hơi chếch sang bên trái.
+ Trình bày cấu tạo
ngoài của tim ?
? * Cấu tạo ngoài:
Màng tim bao bọc
bên ngoài tim.
Tâm thất lớn
(Phần đỉnh tim)
? Dựa vào kiến thức đã biết, hình 16-1 và quan sát hình 17-1, điền vào bảng 17-1.
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
TIẾT 17-BÀI 17
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17-BÀI 17
TIM VÀ MẠCH MÁU
? Dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn nào có thành cơ tim mỏng nhất.
Đáp án:
Tâm thất trái có thành cơ tim dày nhất. Tâm nhĩ phải có thành cơ tim mỏng nhất.
? Dự đoán xem giữa các ngăn tim và giữa tim với các mạch máu phải có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo 1 chiều.
Đáp án:
Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch (động mạch chủ và động mạch phổi) đều có van bảo đảm cho máu chỉ vận chuyển theo 1 chiều nhất định.
TIẾT 17-BÀI 17
TIM VÀ MẠCH MÁU
? Quan sát hình trình bày cấu tạo trong của tim.
Đáp án:
? * Cấu tạo trong:
- Tim 4 ngăn, được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết.
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành cơ tâm nhĩ (tâm thất trái có thành cơ dày nhất).
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van máu lưu thông theo một chiều.
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
II. Cấu tạo mạch máu
? Quan sát hình 17-2, cho biết có những loại mạch máu nào.
? * Các loại mạch máu: động mạch, tĩnh mạch, mao mạch.
? So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các loại mạch máu. Giải thích sự khác nhau đó.
Sự khác biệt giữa các loại mạch máu:
Đáp án:
- Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch - Lòng hẹp hơn của tĩnh mạch
Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng hơn của động mạch - Lòng rộng hơn của động mạch - Có van một chiều ở những nơi máu chảy ngược chiều trọng lực
Nhỏ và phân nhánh nhiều. - Thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì. - Lòng hẹp
- Thích hợp với chức năng dẫn máu từ tim đến các cơ quan với vận tốc cao, áp lực lớn
Thích hợp với chức năng dẫn máu từ khắp các tế bào về tim với vận tốc và áp lực nhỏ
Thích hợp với chức năng tỏa rộng tới từng tế bào của các mô, tạo điều kiện cho sự trao đổi chất với các tế bào
TIẾT 17-BÀI 17
- Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.
- Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.
- Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
II. Cấu tạo mạch máu
iii. Chu kì co dãn của tim
? Quan sát hình 17-3, cho biết:
+ Chu kì tim gồm mấy pha?
+ mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài bao nhiêu giây.
Đáp án:
Mỗi chu kì co dãn của tim kéo dài 0,8 giây.
Chu kì tim gồm 3 pha.
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
II. Cấu tạo mạch máu
iii. Chu kì co dãn của tim
Trong mỗi chu kì:
? Tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây. Nghỉ bao nhiêu giây.
Làm việc 0,1 giây; Nghỉ 0,7 giây.
? Tâm thất làm việc bao nhiêu giây. Nghỉ bao nhiêu giây.
Làm việc 0,3 giây; Nghỉ 0,5 giây.
? Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây.
Tim nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4 giây.
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
II. Cấu tạo mạch máu
iii. Chu kì co dãn của tim
? Trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim (nhịp tim)?
Mỗi phút diễn ra 75 chu kì co dãn tim.
=> Chu kì tim gồm mấy pha. Đặc điểm từng pha.
TIẾT 17-BÀI 17
I. Cấu tạo tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
II. Cấu tạo mạch máu
iii. Chu kì co dãn của tim
? Chu kì tim gồm 3 pha:
- Pha nhĩ co (0,1 giây): Máu từ tâm nhĩ tâm thất.
- Pha thất co (0,3 giây): Máu từ tâm thất vào động mạch chủ.
- Pha dãn chung (0,4 giây): Máu được hút từ tâm nhĩ tâm thất.
? Tại sao tim hoạt động suốt cuộc đời mà không mệt mỏi
Trả lời:
Tim làm việc 0,4s và nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4s -> hoạt động suốc cả đời mà không biết mệt mỏi.
TIẾT 17-BÀI 17
TIM VÀ MẠCH MÁU
Củng cố:
Câu 1: Ở tim, thành cơ của tâm thất hay tâm nhĩ nào dày nhất:
a. Thành tâm nhĩ trái
b. Thành tâm nhĩ phải
c. Thành tâm thất trái
d. Thành tâm thất phải
Trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng nhất.
Câu 2: Tâm thất trái co máu sẽ bơm vào:
a. Tâm nhĩ trái
b. Động mạch chủ
c. Tâm nhĩ phải
d. Động mạch phổi
Hướng dẫn học ở nhà:
- Học bài trả lời câu hỏi 1 sgk.
- Làm bài tập 2, 3, 4 vào vở bài tập.
- Ôn tập 3 chương I, II, III .