Bài 17. Tim và mạch máu

Trang bìa
Trang bìa:
TỰ HỌC TIẾT 17: SINH HỌC LỚP 8 TIM VÀ MẠCH MÁU NGƯỜI THỰC HIỆN Lê Trọng Tình Trường THCS Hoằng Thành Hoằng Hoá Thanh Hoá THANH HÓA 7/11/2007 Kiểm tra bài cũ
câu hỏi: Chuẩn bị liến thức để học bài mới
Mời các em hãy quan sát lại hình bên để trả lời các câu hỏi sau: Hệ tuần hoàn gồm những thành phần nào? Hãy quan sát hình bên và chọn câu trả lời đúng nhất.
Hệ tuần hoàn cấu tạo gồm: Tim, động mạch và tỉnh mạch
Hệ tuần hoàn được cấu tạo gồm: Tim và hệ mạch
Hệ tuần hoàn được cấu tạo gồm: Tim và hệ bạch huyết
Hệ tuần hoàn được cấu tạo gồm: Tim, dộng mạch và mao mạch
Bài mới
Giới thiệu bài mới:
Ở bài học trước các em đã nắm được các thành phần cấu tạo nên hệ tuần hoàn, song mỗi thành phần đó có cấu tạo như thế nào? Và vì sao máu trong hệ mạch lại chỉ lưu thông theo một chiều nhất định? Để trả lời cho những câu hỏi trên, mời các em hãy tìm hiểu tiếp qua bài: TIM VÀ MẠCH MÁU I. Cấu tạo tim
ảnh CT ngoài :
Hệ tuần hoàn có cấu tạo gồm tim và hệ mạch, vậy mỗi thành phần này có cấu tạo như thế nào? Câu hỏi:
Hãy quan sát tiếp hình bên để hoàn thành bài tập dưới đây Hãy chọn và kéo các từ hoặc cụm từ thích hợp đặt vào chỗ trống trong câu sau sao cho đúng
Tim có dạng ||hình chóp||, bên ngoài được bao bọc bỡi ||màng tim||, tác dụng giảm ma sát để tim hoạt động được dễ dàng ảnh CT Trong:
Hãy quan sát kĩ về cấu tạo trong của tim Chú ý: Van tim và Thành cơ của các ngăn tim Câu hỏi 1:
Hãy theo dõi hình trên và chọn các phương án đúng sau đây:
Tim được cấu tạo bởi mô cơ vân
Tim được cấu tạo bởi mô cơ tim
Thành cơ của tim dày và khỏe
Tim được cấu tạo gồm 3 ngăn và một vách hụt
Tim được cấu tạo gồm 4 ngăn, 2tâm thất, 2 tâm nhỉ
Tâm thất thông với tâm nhỉ và với động mạch bằng van tim nên máu chỉ lưu thông theo một chiều nhất định
Câu hỏi 2:
Chọn và ghép các thông tin ở hai cột sao cho đúng
Tâm nhỉ trái co sẽ bơm máu tới
Tâm nhỉ phải co sẽ bơm máu tới
Tâm thất trái co sẽ bơm máu tới
Tâm thất phải co sẽ bơm máu tới
Căn cứ vào chặng đường mà máu được bơm qua hãy chọn và điền những từ thích hợp vào chỗ trống ở câu sau sao cho phù hợp
Thành cơ của || tâm thất || dày hơn thành cơ của || tâm nhỉ ||, và thành cơ của || tâm thất trái || dày nhất Kết luận 1:
KẾT LUẬN: 1 - Tim có dạng hình chóp bên ngoài được bọc bởi màng tim có tác dụng làm giảm ma sát khi tim hoạt động. - Về cấu tạo trong, tim được cấu tạo bởi mô cơ tim, thành cơ dày và khoẻ - Tim có 4 ngăn, 2 tâm thất, 2 tâm nhỉ, tâm thất thông với tâm nhỉ và thông với các động mạch bởi các van tim - Thành của tâm thất dày hơn thành của tâm nhỉ và thành của tâm thất trái dày nhất II.Cấu tạo mạch máu
Ảnh CT mạch:
Hãy quan sát quan sát hình ảnh để hoàn thành BT bên Câu hỏi 1:
1. Hệ mạch máu gồm có những loại mạch nào? Hãy chọn phương án trả lời đúng nhất
Động mạch, tỉnh mạch và hệ bạch huyết
Động mạch, tỉnh mạch và mao mạch
Động mạch và mao mạch
2. Hãy chọn những từ hoặc cụm từ thích hợp thả vào chỗ trống trong câu sau sao cho phù hợp
- Thành ||mao mạch|| chỉ cấu tạo bởi 1 lớp tế bào nên mỏng thuận lợi cho sự trao đổi các chất - Thành ||động mạch|| và thành tĩnh mạch đều có cấu tạo ||gồm 3 lớp||, ngoài cùng là lớp mô ||liên kết||, giữa là lớp ||cơ trơn|| và lót trong cùng là lớp ||biểu bì|| - Thành động mạch ||dày hơn thành ||tĩnh mạch, còn thành mao mạch ||mỏng nhất|| Câu hỏi 2:
Em hãy xác định câu nào đúng, còn câu nào sai trong các câu dưới đây.
+ Động mạch là đường dẫn máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể .
+ Động mạch là đường dẫn máu từ các cỏ quan trở về tim
+ Tỉnh mạch là đường dẫn máu từ các cỏ quan trở về tim
+ Mao mạch là những mạch máu nhỏ nối giữa động mạch với tĩn mạch
+ Mao mạch là những đường dẫn máu từ phổi về tim
+ Tĩnh mach là đường dẫn máu từ các cỏ quan trở về tim
+ Tĩnh mạch dẫn máu từ phần dưới cơ thể trở về tim còn có các van ỏ các đoạn
Kết luận 2:
Kết luận 2 + Hệ mạch gồm: Động mạch, tỉnh mạch và mao mạch + Động mạch: Đường dẫn máu từ tim đến các cơ quan trong cơ thể + Tĩnh mạch: Đường dẫn máu từ các cơ quan trong cơ thể trở về tim + Mao mạch: Những mạch máu nhỏ nhất nối giữa các động mạch với các tĩnh mạch + Động mạch và tĩnh mạch có thành dày và gồm 3 lớp, mao mạch có thành rất mỏng bởi chỉ có 1 lớp tế bào III. Chu kì co giãn của tim
Ảnh HĐ của tim:
Em hãy quan sát quá trình hoạt động của tim Đặc biệt: hãy theo dõi hoạt động co bóp của từng ngăn tim Câu hỏi 1:
1. Xác định câu đúng hoặc sai trong các câu sau.
+ Tim HĐ theo chu kì, mỗi chu kì gồm 2 pha, pha co tâm thất và pha co tâm nhỉ
+ Tim HĐ theo chu kì, mỗi chu kì gồm 3 pha, pha co tâm nhỉ ,pha co tâm thất và pha giản chung
+ Tâm nhỉ làm việc (tức là co) hết 0.1 giây còn nghỉ 0.4 giây
+ Tâm nhỉ làm việc (tức là co) hết 0.1 giây còn nghỉ 0.7 giây
+ Tâm thất làm việc hết 0.3 giây còn nghỉ 0.4 giây
+ Cả tâm nhỉ và tâm thất chỉ nghỉ có 0.4 giây
+ Tâm thất co hết 0.3 giây còn nghỉ 0.5 giây
Câu hỏi 2:
Vì sao tim có thể hoạt động được liên tục trong suốt cuộc đời của người mà dường như không nghỉ? Chọn câu trả lời đúng trong các câu sau:
+ Vì trong mỗi chu kì HĐ tâm nhĩ chỉ làm việc 1/8 thời gian còn nghỉ 7/8 thời gian còn tâm thất chỉ làm việc 3/8 thời gian còn nghỉ 5/8 thời gian, thời gian nghỉ đó đủ để tim phục hồi khả năng hoạt động
+ Vì trong mỗi chu kì hoạt động các ngăn tim có một 1/2 thời gian để nghỉ ngơi
+ Vì sau mỗi ngày lam việc tim lại có thời gian nghỉ ngơi vào các buởi tối lúc chúng ta ngủ
+ Vì cả tâm nhỉ và tâm thất đều được nghỉ có 0.4 giây
Kết luận 3:
KẾT LUẬN 3 Tim hoạt động mang tính chu kì, mỗi chu kì gồm 3 pha. + Pha 1: Co 2 tâm nhĩ đổ máu xuống 2 tâm thất + Pha 2: Co 2 tâm thất tống máu vào các động mạch + Pha 3: Tất cả các ngăn tim đều giãn ra để máu từ các tĩnh mạch chảy về và đây cũng là thời điểm nghỉ ngơi chung của tim Kiểm tra - Đánh giá
Câu hỏi:
Câu 1. Tim có cấu tạo như thế nào? Chọn các phương án trả lời đúng trong các phương án sau
Tim có dạng hình cầu, bên ngoài có màng tim bao bọc
Tim có dạng hình chóp bên ngoài có lớp màng bao bọc gọi là màng tim
Tim được cấu tạo bỏi loại mô cơ vân dày và khoẻ
Thành tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ
Thành tâm thất phải, dày nhất
Câu hỏi 2:
Chọn các câu trả lời đúng trong các câu sau:
Động mạch khác tĩnh mạch ở chỗ thành động mạch cấu tạo gồm 3 lớp
Động mạch là đường dẫn máu từ tim đến phổi
Đường dẫn máu từ các cơ quan về tim gọi là tĩnh mạch
Về cấu tạo động mạch và tĩnh mạch đều cấu tạo gồm 3 lớp (mô liên kết, cơ trơn và lớp biểu bì)
Mỗi chu kì hoạt động của tim gồm có 3 pha, pha co tâm nhĩ, pha co tâm thất và pha nghỉ chung
Đường dẫn máu từ tim đến các cơ quan được gọi chung là động mạch
Động mạch luôn dẫn máu đỏ tươi
Phần hướng dẫn tự học
Câu hỏi:
Câu hỏi 1 : Tim có cấu tạo phù hợp với chức năng như thế nào? Câu hỏi 2 : Vì sao tim có thể hoạt động được suốt cuộc đời của người? Câu hỏi 3: Tại sao nói thành tĩnh mạch và thành động mạch dày còn thành mao mạch rất mỏng cũng là đặc điểm thích nghi?