Bài 17. Tim và mạch máu

Giáo viên thực hiện:
Doãn thị thuý hồng

MÔN: SINH HỌC
Trường THCS Hợp Châu
Nªu cÊu t¹o hÖ tuÇn hoµn vµ vai trß cña hÖ tuÇn hoµn?
Kiểm tra bài cũ:

Trình bày đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn?
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim
Tim và mạch máu
Quan sát hình 17.1 trả lời các câu hỏi sau
Nêu hình dạng của tim?
Hình dạng: Tim hình chóp,lớn bằng nắm tay
Phân biệt đỉnh tim và đáy tim?
Có đỉnh quay xuống dưới, đáy lên trên
Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của tim?
Bên ngoài tim được bao bọc bởi 1 màng tim bằng mô liên kết
1. Cấu tạo ngoài
TIẾT 17:
2. Cấu tạo trong
Quan sát hình 17 – 1 và hoàn thành bảng 17 - 1
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17:
2. Cấu tạo trong
Dựa vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua hãy dự đoán
TIM VÀ MẠCH MÁU
Ngăn tim nào có
thành cơ dày nhất?


Ngăn tim nào có
thành cơ mỏng nhât?
TTT có thành
cơ dày nhất

TNP có thành
cơ mỏng nhất


Giữa các ngăn tim và
Giữa tim với các mạch
Phải có cấu tạo ntn để
Máu chỉ bơm theo 1
Chiều?


Giữa các ngăn tim và
Giữa tim với các mạch
Phải có các van để
Máu chỉ bơm theo 1
Chiều
TIẾT 17:
Tin được cấu tọa bởi cơ tim, độ dày của các thành cơ tim không giống nhau, thành TT dày hơn thành TN. Thành TTT dày nhất, thành TNP mỏng nhất
Sơ đồ cấu tạo trong của tim
Giữa các ngăn tim và giữa tim đi ra các động mạch đều có các van đảm bảo máu chỉ vận chuyển theo một chiều nhất định
TIM VÀ MẠCH MÁU
2. Cấu tạo trong
Quan sát hình 17.4 và so sánh với dự đoán
TIẾT 17:
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
Có 3 loại mạch máu: Động mạch, Tĩnh mạch và mao mạch
So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa các loại mạch máu. Giải thích sự khác nhau đó
Quan sát hình
17-2, cho biết có những loại mạch máu nào?
TIM VÀ MẠCH MÁU
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
Van
Thành mao mạch chỉ có một lớp biểu bì
Động mạch nhỏ
Tĩnh mạch nhỏ
- Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày hơn của tĩnh mạch - Lòng hẹp hơn của tĩnh mạch
Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng hơn của động mạch - Lòng rộng hơn của động mạch - Có van một chiều ở những nơi máu chảy ngược chiều trọng lực
Nhỏ và phân nhánh nhiều. - Thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì. - Lòng hẹp
- Thích hợp với chức năng dẫn máu từ tim đến các cơ quan với vận tốc cao, áp lực lớn
Thích hợp với chức năng dẫn máu từ khắp các tế bào về tim với vận tốc và áp lực nhỏ
Thích hợp với chức năng tỏa rộng tới từng tế bào của các mô, tạo điều kiện cho sự trao đổi chất với các tế bào
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
* Động mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn dày, lòng hẹp.Có chức năng đẩy máu từ tim tới các cơ quan trong cơ thể
* Tĩnh mạch: Thành có 3 lớp với lớp mô liên kết và lớp cơ trơn mỏng, lòng rộng và có van.Có chức năng dẫn máu từ các tế bào về tim
* Mao mạch: Nhỏ và phân nhánh nhiều, thành mỏng, chỉ gồm một lớp biểu bì.Có chức năng trao đổi chất với tế bào.
Hình 17-2: Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
Trong mỗi chu kì tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
Trong mỗi chu kì tâm thất làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
Mỗi chu kỳ co dãn của tim gồm mấy pha? Và kéo dài bao nhiêu giây?
Thử tính xem trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn tim (nhịp tim)?
TIM VÀ MẠCH MÁU
Trong mỗi chu kì tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây?
Mỗi chu kỳ co dãn của tim gồm 3 pha và kéo dài 0,8 giây
Trong mỗi chu kì tâm nhĩ làm việc 0,1 giây và nghỉ 0,7giây
Trong mỗi chu kì tâm thất làm việc 0,3 giây và nghỉ 0,5 giây
Trong mỗi chu kì tim nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4 giây
Sự hoạt động co dãn của tim liên quan đến sự vận chuyển máu ntn)?
TIẾT 17:
I. Cấu tạo tim
II. Cấu tạo mạch máu
III. Chu kì co dãn của tim
* Tim co dãn theo chu kì. Mỗi chu kì gồm 3 pha: Pha nhĩ co, pha thất co, pha dãn chung
TIM VÀ MẠCH MÁU
Câu 1: Ở tim, thành cơ của tâm thất hay tâm nhĩ nào dày nhất:
a. Thành tâm nhĩ trái
b. Thành tâm nhĩ phải
c. Thành tâm thất trái
d. Thành tâm thất phải
Trắc nghiệm: Chọn câu trả lời đúng nhất.
Câu 2: Tâm thất trái co máu sẽ bơm vào:
d. Động mạch phổi
c. Tâm nhĩ phải
a. Tâm nhĩ trái
b. Động mạch chủ
Bài tập 1: Hãy điền chú thích các thành phần cấu tạo của tim vào hình 17-4
Van nhĩ-thất
Vách liên thất
Tâm nhĩ trái
Tâm nhĩ phải
Tâm thất trái
Tĩnh mạch chủ dưới
Tĩnh mạch chủ trên
Tĩnh mạch phổi
Động mạch phổi
Động mạch chủ
Tâm thất phải
Van ĐM phổi
Hình 17-4: Sơ đồ cấu tạo trong của tim
Về nhà:
* Ôn lại kiến thức từ tiết 1 đến tiết 17
* Chuẩn bị tiết 18 kiểm tra (1 tiết)