Bài 17. Tim và mạch máu

Phòng GD & Đt huyện yên lạc
NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG QUÝ VỊ ĐẠI BIỂU ,CÁC THẦY CÔ VỀ DỰ HỘI THẢO
VĨNH PHÚC ( Ngày 18 - 12 – 2008 )
Phòng GD & Đt huyện yên lạc
Hãy điền chữ Đ hoặc S vào câu mà em cho là "đúng hoặc sai trong các câu sau :
A. Tim có vai trò chủ yếu là co bóp tạo lực đẩy máu đi qua các hệ mạch
B. Vòng tuần hoàn gồm : phân hệ lớn và phân hệ nhỏ
C. Vai trò của hệ mạch là dẫn máu từ tim đến các tế bào của cơ thể rồi từ tế bào về tim
D. Hệ tuần hoàn máu có chức năng lưu chuyển máu trong toàn cơ thể
Kiểm tra bài cũ :
Đ
S
Đ
Đ
Tiết 17 -Bài 17
I- Cấu tạo Tim
Tim và mạch máu
? Quan sát hình bên và cho biết tim nằm ở vị trí nào trong cơ thể người ?
Đáp án
Tim nằm ở vị trí giữa hai lá phổi, hơi lệch về bên trái .
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
Đáp án:
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh ở dưới, đáy ở trên .
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim ( là mô liên kết)
Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu
? Quan sát hình 17.1, nghiên cứu kĩ thông tin chú thích tìm hiểu cấu tạo của tim theo các nội dung sau :
+ Hình dạng :
+ Đỉnh...; Đáy..
+ Bên ngoài được bao bọc bởi thành phần nào ?

Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu
Nhớ lại kiến thức bài Mô ( mô cơ ). Cơ tim tạo nên thành tim. Cơ tim có cấu tạo giống "loại cơ" nào ? Hoạt động ra sao ?

2 - Cấu tạo trong
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh ở dưới, đáy ở trên .
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim ( Là mô liên kết)
- Cơ tim có cấu tạo giống cơ vân (tế bào nhiều nhân có vân ngang) hoạt động tự do (giống cơ trơn )

2 - Cấu tạo trong
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh ở dưới, đáy ở trên.
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim (là mô liên kết).
Quan sát hình trên cho biết:
Tim chia làm mấy ngăn , gồm những ngăn nào ?
-
?
Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu
Tim chia 4 ngăn:
+ Hai tâm nhĩ ? trên ( Tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái )
+ Hai tâm thất ở dưới ( Tâm th?t phải và tâm th?t trái )
2 - Cấu tạo trong
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh quay xuống dưới, đáy lên trên .
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim ( bằng mô liên kết)
- Tim chia 4 ngăn :
+Tâm thất phải
+Tâm thất trái
+Tâm nhĩ phải
+Tâm nhĩ trái


?
Quan sát hình ảnh lưu thông máu ,kết hợp H17.1thực hiện hoàn thành bảng 17-1
Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu
2 - Cấu tạo trong
2 - Cấu tạo trong
Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu
Tiếp tục quan sát hình 17.1 v� th?o lu?n theo nhúm:
+Nhóm 1, 3 tr? l?i: Ngăn nào có thành cơ dày nhất ?
+Nhóm 2,4 tr? l?i : Nhờ cấu tạo nào của Tim mà máu chỉ chảy theo 1 chiều ?
Kiểm tra dự đoán bằng cách xác định trên mô hình ?
?
2 - Cấu tạo trong
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh quay xuống dưới, đáy lên trên .
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim ( bằng mô liên kết)
Tim chia 4 ngăn(:
+ Hai tâm nhĩ ử trên ( Tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái )
+ Hai tâm thất ở dưới ( Tâm thát phải và tâm thát trái )
Thành c ơ :
+ Tâm thất dày hơn tâm nhĩ
+ Tâm thất trái dày hơn tâm thất phải
- Giữa TN và TT có van nhĩ thất, Tâm thất với động mạch có van động mạch giúp máu chảy theo một chièu
II- Cấu tạo mạch máu
Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu
Tim và mạch máu
2 - Cấu tạo trong
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh quay xuống dưới, đáy lên trên .
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim ( bằng mô liên kết)
- Tim chia 4 ngăn :
+Tâm thất phải
+Tâm thất trái
+Tâm nhĩ phải
+Tâm nhĩ trái


- Cơ tim có cấu tạo giống cơ vân hoạt động giống cơ trơn
-Tim chia 4 ngăn :
+Tâm thất phải
+Tâm thất trái Dày nhất
+Tâm nhĩ phải Mỏng nhất
+Tâm nhĩ trái

- Quan sát hình vẽ cho biết có những loại mạch máu nào ?

II- Cấu tạo mạch máu
- Giữa TN và TT có van nhĩ thất, Tâm thất với động mạch có van động mạch giúp máu chảy theo một chièu
Tim và mạch máu
2 - Cấu tạo trong
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh ở dưới, đáy ở trên .
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim (là mô liên kết)
II- Cấu tạo mạch máu
Động mạch
Có 3 loại mạch : Tĩnh mạch
Mao mạch
Thành c ơ :
+ Tâm thất dày hơn tâm nhĩ
+ Tâm thất trái dày hơn tâm thất phải
Tim chia 4 ngăn(:
+ Hai tâm nhĩ ử trên ( Tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái )
+ Hai tâm thất ở dưới ( Tâm thát phải và tâm thát trái )
- Giữa TN và TT có van nhĩ thất, Tâm thất với động mạch có van động mạch giúp máu chảy theo một chièu
I- Cấu tạo Tim

II- Cấu tạo mạch máu
- So sánh các loại mạch đó ? Giải thích sự khác nhau ?
Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu


III - Chu kì co dãn của Tim

Quan sát hình thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau:
- Trong mỗi chu kì :
+ Tâm nhĩ làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
+ Tâm thất làm việc bao nhiêu giây? Nghỉ bao nhiêu giây?
+Tim nghỉ ngơi hoàn toàn bao nhiêu giây?
- Thử tính xem trung bình mỗi phút diễn ra bao nhiêu chu kì co dãn của tim ( nhịp tim )?
thảo luận NHóM
Trong mỗi chu kì
+Tâm nhĩ làm việc 0,1s ; nghỉ 0,7 s
+Tâm thất làm việc 0,3s ; nghỉ 0,5 s
+Tim nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4 s
- Trung bình mỗi phút diễn ra 75 chu kì co giãn của tim ( Nhịp tim )


Pha nhĩ co
Pha thất co
III - Chu kì co dãn của Tim


Hãy dựa vào chu kì hoạt động của tim và giải thích vì sao tim hoạt động suốt đời mà không mệt mỏi ?

Pha nhĩ co
Pha thất co
Vì:
+ Tâm nhĩ làm việc 0,1s, nghỉ 0,7s
+ Tâm thất làm việc 0,3s, nghỉ 0,5s
+ Tim nghỉ ngơi hoàn toàn 0,4s.
Vậy thời gian nghỉ ngơi của Tim nhiều hơn thời gian làm việc do vậy tim hoạt động suốt đời không biêt mệt mỏi
2 - Cấu tạo trong
1- Cấu tạo ngoài
I- Cấu tạo Tim
- Hình chóp, nặng xấp xỉ 300g.
- Đỉnh ở dưới, đáy ở trên .
- Bên ngoài bao bọc bởi màng tim( là mô liên kết)
Tim chia 4 ngăn(:
+ Hai tâm nhĩ ử trên ( Tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái )
+ Hai tâm thất ở dưới ( Tâm thát phải và tâm thát trái )

II- Cấu tạo mạch máu
Tiết 17 -Bài 17
Tim và mạch máu
Động mạch
Có 3 loại mạch : Tĩnh mạch
Mao mạch
Thời gian của một chu kì Tim là 0,8 (s )
Củng cố
Thành c ơ :
+ Tâm thất dày hơn tâm nhĩ
+ Tâm thất trái dày hơn tâm thất phải
- Giữa TN và TT có van nhĩ thất, Tâm thất với động mạch có van động mạch giúp máu chảy theo một chiều
Về nhà

Đọc thông tin ghi nhớ SGK - Tr 57
- Điền và chú thích các thành phần cấu tạo của tim vào hình 17.4 SGK - Tr57.
C?ng c?
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Tĩnh mạch chủ trên
Tâm nhĩ phải
Van thất động ( van 1 chiều )
Van nhĩ thất (3lá )
Tĩnh mạch chủ dưới
6. Cung động mạch chủ
7. Động mạch phổi
8. Tĩnh mạch phổi
9. Tâm nhĩ tráI
10. Tâm thất trái.
11. Thành tâm thất
Về nhà

Câu 1:
Bài tập
Câu 2:
Câu 3:
Câu 4:
Câu 5:
Về nhà

Học thuộc bài
- Trả lời các câu hỏi 2 trang 57 SGK.
- Làm bài tập 3, 4 Tr57 - SGK.
- Đọc phần "Em có biết".
- Ôn lại kiến thức đã học của chương để tiết sau kiểm tra 45 phút
Hướng dẫn về nhà:
Chân thành cám ơn các quý vị đại biểu, các thầy cô giáo đã về dự hội thảo