Bài 17. Tim và mạch máu

Baøi 14:
TIM VÀ MẠCH MÁU
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
MÔN SINH HỌC LỚP 8
Giáo viên thực hiện: Nguy?n Dình Hung
Tru?ng THCS Nguy?n Vi?t Xu�n
KIỂM TRA BÀI CŨ
Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn?
- Vòng tuần hoàn nhỏ: Máu từ tâm thất phải được bơm lên động mạch phổi qua mao mạch phổi thực hiện việc nhả khí Cacbonic và nhận khí Oxi sau đó theo tĩnh mạch phổi về tâm nhĩ trái rồi xuống tâm thất trái.
- Vòng tuần hoàn lớn: Máu từ tâm thất trái được bơm lên động mạch chủ qua mao mạch phần trên và phần dưới cơ thể thực hiện việc nhả khí Oxi và nhận khí Cacbonic sau đó theo tĩnh mạch chủ về tâm nhĩ phải rồi xuống tâm thất phải.
Hệ tuần hoàn và hệ bạch huyết gồm những thành phần cấu tạo nào?
- Hệ tuần hoàn máu gồm tim và hệ mạch tạo thành vòng tuần hoàn nhỏ và vòng tuần hoàn lớn.
- Hệ bạch huyết gồm phân hệ lớn và phân hệ nhỏ. Hệ bạch huyết cùng với hệ tuần hoàn máu thực hiện chu trình luân chuyển môi trường trong của cơ thể và tham gia bảo vệ cơ thể.
TIM VÀ MẠCH MÁU
TIẾT 17 – BÀI 17:
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
vị trí
Các em hãy quan sát hình ảnh sau
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
Vị trí và hình dạng của tim?
* V? trớ, hỡnh d?ng c?a tim:
- N?m gi?a 2 lỏ ph?i, hoi l?ch sang trỏi.
- Hỡnh chúp d?nh quay xu?ng du?i.
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
Bên ngoài
Các em hãy quan sát cấu tạo bên ngoài của tim?
- Màng bao tim: Mặt trong tiết dịch tim co bóp dễ dàng.
Động mạch vành -> dẫn máu đến nuôi tim.
- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.
Nối cột A phù hợp với nội dung cột B
Dựa vào kiến thức về mô hãy cho biết. Tim được cấu tạo từ loại mô nào?
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
Các em hãy quan sát hình ảnh màng tim.
Màng tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
Trình bày cấu tạo ngoài của tim?
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo trong
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Các em hãy quan sát cấu tạo bên trong của tim.
Bên trong
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo trong
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Các em hãy quan sát cấu tạo cơ tim của tim.
Cơ tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo trong
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Các em hãy quan sát hoạt động của các van tim.
Van tim
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo trong
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Bảng 17.1-Máu được bơm từ các ngăn tim
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo trong
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất? Vì sao?
Thành tâm thất dày nhất vì đẩy máu vào động mạch chủ đi khắp cơ thể
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo trong
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Trình bày cấu tạo trong của tim?
- Tim 4 ngăn.
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ.
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van  máu lưu thông theo một chiều.
- Tim 4 ngăn.
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ.
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van  máu lưu thông theo một chiều.
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Hãy quan sát hình 17.2 tr.55 SGK  thu thập thông tin  trao đổi nhóm để hoàn thành phiếu học tập.
- Tim 4 ngăn.
- Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ.
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van  máu lưu thông theo một chiều.
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> Dày hơn TM
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> mỏng hơn ĐM
1 lớp biểu bì
Hẹp
Rộng
Hẹp nhất
Có van
1 chiều
Nhỏ, phân
nhánh
nhiều
Dẫn máu từ tim
đến các cơ quan
với vận tốc và áp
lực lớn
Dẫn máu từ khắp
các tế bào về tim,
vận tốc và áp lực
nhỏ.
Trao đổi
chất với tế
bào.
Hoàn thành phiếu học tập
Có sợi đàn hồi
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
Trình bày cấu tạo cấu tạo của mạch máu?
Như phiếu học tập
Như phiếu học tập
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
Quan sát hình 17.3 tr.56 SGK  thu thập thông tin.
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
Một chu kỳ tim gồm mấy pha?
- Mỗi chu kỳ tim gồm 3 pha.
- Trong 1 chu kỳ tim:
Tâm nhĩ làm việc ...... giây, nghỉ ..... giây
Tâm thất làm việc ....... giây, nghỉ ..... giây
Tim nghỉ hoàn toàn .......giây
Một phút có ........ chu kỳ co giãn tim (nhịp tim)
0,1
0,7
0,3
0,5
0,4
75
Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo 1 chiều: Từ tâm nhĩ -> tâm thất -> động mạch
TIM VÀ MẠCH MÁU
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
Trình bày hoạt động co dãn của tim?
- Tim co dãn theo chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 3 pha: pha nhĩ co (0,1s), pha thất co (0,3s), pha dãn chung (0,4s).
- Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch.
- Tim co dãn theo chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 3 pha: pha nhĩ co (0,1s), pha thất co (0,3s), pha dãn chung (0,4s).
- Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch.
1
2
4
5
6
7
8
10
12
9
Tâm nhĩ trái
Tâm thất trái
Van nhĩ thất
ĐM phổi
TM chủ trên
Tâm nhĩ phải
Van ĐM
Tâm thất phải
TM chủ dưới
Cung ĐM chủ
Vách liên thất
11
TM mạch phổi
3
KIỂM TRA-ĐÁNH GIÁ
Hãy điền tên các bộ phận vào từng vị trí đã đánh số thứ tự.
1
5
2
3
4
6
7
5
1. Loại mạch nào có thành dày nhất?
3
4
5
6
8
2
1
N
G
M
ạ
H
ộ
Đ
7
C
1
2
3
4
6
7
5
T
N
H
ĩ
T
H
ấ
2. Loại van nào giúp máu chảy theo một chiều từ tâm nhĩ xuống tâm thất?
3. Loại cơ nào cấu tạo nên thành của tim?
4.Chu kì co giãn của tim gồm mấy pha?
5. Ngăn tim nào có thành dày nhất?
6. Lớp ngoài cùng của động mạch và tĩnh mạch được cấu tạo bởi loại mô nào?
6
7. Mười chu kì co giãn của tim kéo dài mấy giây?
3
4
5
1
2
M
G
I
Â
T
á
7
Y
4
5
6
7
8
1
2
3
9
i
ê
n
K
ế
m
ô
l
t
10
7
8
9
5
6
2
3
4
1
11
1
2
3
4
5
B
A
P
a
H
1
2
3
4
5
c
ơ
t
m
I
T
t
r
h
ấ
â
m
t
t
á
i
3
N
2
H
3
M
4
i
7
3
P
4
I
T
Ô chữ diệu kỳ
Hướng dẫn về nhà
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK tr.57.
- Đọc mục “Em có biết?”.
- Xem trước bài 18 “Vận chuyện máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn”.
Kính chúc các thầy cô mạnh khoẻ, công tác tốt. Chúc các em học giỏi,chăm ngoan
Xin chân thành cảm ơn