Bài 17. Tim và mạch máu

Mô tả đường đi của máu trong vòng tuần hoàn nhỏ và trong vòng tuần hoàn lớn?
- Tim nằm trong lồng ngực, nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang trái
I/ CẤU TẠO TIM
Xác định vị trí và hình dạng của tim?
* V? trớ, hỡnh d?ng c?a tim:
- N?m gi?a 2 lỏ ph?i, hoi l?ch sang trỏi.
- Hỡnh chúp d?nh quay xu?ng du?i.
Các em hãy quan sát hình ảnh sau
1. Cấu tạo ngoài
- Tim có hình chóp ngược
-Tim được bao bọc bởi màng tim, mặt trong
tiết dịch tim co bóp dễ dàng.
- Động mạch vành -> dẫn máu đến nuôi tim.

- Tim nằm trong lồng ngực, nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang trái
I/ CẤU TẠO TIM
Các em hãy quan sát hình ảnh sau
1. Cấu tạo ngoài
- Tim có hình chóp ngược
-Tim được bao bọc bởi màng tim, mặt trong
màng tiết dịch giúp tim co bóp dễ dàng.
- Động mạch vành -> dẫn máu đến nuôi tim.

Tim được cấu tạo bởi loại mô nào?
- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.
Nối cột A phù hợp với nội dung cột B
Hãy quan sát hình vẽ và chiều dài quãng đường hãy dự đoán:
Ngan tim nào có thành cơ tim dày nhất, thành cơ tim mỏng nhất ?
Gi?a ngan tim với các mạch máu có cấu tạo như thế nào để máu chỉ dược bơm theo 1 chiều ?
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo trong
- Màng tim bao bọc bên ngoài tim.
- Tâm thất lớn  phần đỉnh tim.
2. Cấu tạo trong
Các em hãy quan sát hoạt động của các van tim.
Van tim
- Tim nằm trong lồng ngực, nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang trái
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
- Tim có hình chóp ngược
-Tim được bao bọc bởi màng tim, mặt trong
tiết dịch tim co bóp dễ dàng.
- Động mạch vành -> dẫn máu đến nuôi tim.

- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.
2. Cấu tạo trong
Dự đoán xem ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất? Vì sao?
Thành tâm thất dày nhất vì đẩy máu vào động mạch chủ đi khắp cơ thể
Tim 4 ngăn. Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ.
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van  máu lưu thông theo một chiều.
- Tim nằm trong lồng ngực, nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang trái
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
- Tim có hình chóp ngược
-Tim được bao bọc bởi màng tim, mặt trong
tiết dịch tim co bóp dễ dàng.
- Động mạch vành -> dẫn máu đến nuôi tim.

- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.
2. Cấu tạo trong
Tim 4 ngăn. Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ.
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van  máu lưu thông theo một chiều.
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
Hãy quan sát hình 17.2 tr.55 SGK  thu thập thông tin  trao đổi nhóm để hoàn thành phiếu học tập.
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> Dày hơn TM
3 lớp: Biểu bì, cơ trơn, mô liên kết -> mỏng hơn ĐM
1 lớp biểu bì
Hẹp
Rộng
Hẹp nhất
Có van
1 chiều
Nhỏ, phân
nhánh
nhiều
Dẫn máu từ tim
đến các cơ quan
với vận tốc và áp
lực lớn
Dẫn máu từ khắp
các tế bào về tim,
vận tốc và áp lực
nhỏ.
Trao đổi
chất với tế
bào.
Hoàn thành phiếu học tập
Có sợi đàn hồi
- Tim nằm trong lồng ngực, nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang trái
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
- Tim có hình chóp ngược
-Tim được bao bọc bởi màng tim, mặt trong
tiết dịch tim co bóp dễ dàng.
- Động mạch vành -> dẫn máu đến nuôi tim.

- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.
2. Cấu tạo trong
Tim 4 ngăn. Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ.
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van  máu lưu thông theo một chiều.
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
Hãy quan sát hình 17.2 tr.55 SGK  thu thập thông tin  trao đổi nhóm để hoàn thành phiếu học tập.
Trình bày cấu tạo cấu tạo của mạch máu?
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
2. Cấu tạo trong
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
Quan sát hình 17.3 tr.56 SGK  thu thập thông tin.
- Tim co dãn theo chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 3 pha: pha nhĩ co (0,1s), pha thất co (0,3s), pha dãn chung (0,4s).
- Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch.
1
2
4
5
6
7
8
10
12
9
Tâm nhĩ trái
Tâm thất trái
Van nhĩ thất
ĐM phổi
TM chủ trên
Tâm nhĩ phải
Van ĐM
Tâm thất phải
TM chủ dưới
Cung ĐM chủ
Vách liên thất
11
TM mạch phổi
3
KIỂM TRA-ĐÁNH GIÁ
Hãy điền tên các bộ phận vào từng vị trí đã đánh số thứ tự.
1
5
2
3
4
6
7
5
1. Loại mạch nào có thành dày nhất?
3
4
5
6
8
2
1
N
G
M
ạ
H
ộ
Đ
7
C
1
2
3
4
6
7
5
T
N
H
ĩ
T
H
ấ
2. Loại van nào giúp máu chảy theo một chiều từ tâm nhĩ xuống tâm thất?
3. Loại cơ nào cấu tạo nên thành của tim?
4.Chu kì co giãn của tim gồm mấy pha?
5. Ngăn tim nào có thành dày nhất?
6. Lớp ngoài cùng của động mạch và tĩnh mạch được cấu tạo bởi loại mô nào?
6
7. Mười chu kì co giãn của tim kéo dài mấy giây?
3
4
5
1
2
M
G
I
Â
T
á
7
Y
4
5
6
7
8
1
2
3
9
i
ê
n
K
ế
m
ô
l
t
10
7
8
9
5
6
2
3
4
1
11
1
2
3
4
5
B
A
P
a
H
1
2
3
4
5
c
ơ
t
m
I
T
t
r
h
ấ
â
m
t
t
á
i
3
N
2
H
3
M
4
i
7
3
P
4
I
T
Ô ch?diệu kỳ
- Tim nằm trong lồng ngực, nằm giữa 2 lá phổi, hơi lệch sang trái
I/ CẤU TẠO TIM
1. Cấu tạo ngoài
- Tim có hình chóp ngược
-Tim được bao bọc bởi màng tim, mặt trong
tiết dịch tim co bóp dễ dàng.
- Động mạch vành -> dẫn máu đến nuôi tim.

- Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.
2. Cấu tạo trong
Tim 4 ngăn. Thành cơ tâm thất dày hơn thành tâm nhĩ.
- Giữa tâm nhĩ với tâm thất và giữa tâm thất với động mạch có van  máu lưu thông theo một chiều.
II/ CẤU TẠO MẠCH MÁU
- Tim co dãn theo chu kỳ, mỗi chu kỳ gồm 3 pha: pha nhĩ co (0,1s), pha thất co (0,3s), pha dãn chung (0,4s).
- Sự phối hợp hoạt động của các thành phần cấu tạo của tim qua 3 pha làm cho máu được bơm theo một chiều từ tâm nhĩ vào tâm thất và từ tâm thất vào động mạch.
III/ HOẠT ĐỘNG CO DÃN CỦA TIM
Hướng dẫn về nhà
- Học bài và trả lời các câu hỏi trong SGK tr.57.
- Đọc mục “Em có biết?”.
- Xem trước TIẾT 18 “Vận chuyện máu qua hệ mạch. Vệ sinh hệ tuần hoàn”.