Bài 17. Tim và mạch máu

KIỂM TRA BÀI CŨ
Hình 16.1 Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn
1, Hãy mô tả con đường vận
chuyển máu của vòng tuần hoàn
nhỏ và vòng tuần hoàn lớn ?
2, Nêu vai trò của tim và hệ mạch
trong hệ tuần hoàn máu ?
KIỂM TRA BÀI CŨ


1/*Vòng tuần hoàn nhỏ:
Máu từ tâm thất phải động mạch
phổi mao mạch phổi tỉnh mạch
phổi tâm nhĩ trái.
*Vòng tuần hoàn lớn :
Máu từ tâm thất trái động mạch
chủ mao mạch chủ

tỉnh mạch chủ tâm nhĩ phải.
2/ - Tim co bóp tạo lực đẩy máu .
- Hệ mạch vận chuyển máu từ tim
đến tế bào và từ tế bào về tim .
- Tim và hệ mạch thực hiện chu
trình luân chuyển máu trong cơ thể.



+ O2
-C02
- 02, dd
+ CO2, b¶
Hình 16.1 Sơ đồ cấu tạo hệ tuần hoàn
Hãy xác định vị
trí của tim trong cơ
thể người ?
Tim nằm giữa 2 lá phổi hơi dịch ra phía trước gần xương ức và lệch sang trái

Tim nằm giữa 2 lá phổi hơi dịch ra phía trước gần xương ức và lệch sang trái
Màng tim bao bọc bên ngoài
Đáy ở trên đỉnh ở dưới

Kết luận:
Tâm thất trái
Tâm thất phải
Vòng tuần hoàn lớn
Vòng tuần hoàn nhỏ
Tâm nhĩ trái co
Tâm nhĩ phải co
Tâm thất trái co
Tâm thất phải co
Bảng 17.1: Nơi máu được bơm tới từ các van tim
Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết
Cấu tạo trong của tim
Các em xem các hình sau và thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
Ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất, thành cơ tim mỏng nhất ?




Giữa tim với các mạch máu có cấu tạo như thế nào để máu chỉ được bơm theo 1 chiều ?
Thành cơ tâm thất trái dày nhất, thành cơ tâm nhĩ phải mỏng nhất
Giữa tim với các mạch máu đều có van bảo bảo cho máu vận chuyển theo 1 chiều
Thành tâm thất trái dày nhất có
ý nghĩa gì đối với cơ thể ?
Thành tâm thất trái đẩy máu
đi nuôi toàn bộ cơ thể.
Kết luận
Tim được cấu tạo bởi cơ tim và mô liên kết.
Gồm 4 ngăn: Tâm nhĩ phải và tâm nhĩ trái ở trên
Tâm thất phải và tâm thất thất trái ở dưới
Thành TTT là thành dày nhất.
Các van tim: Van nhĩ- thất
Van thất- động
Có 3 loại mạch máu: Động mạch, tĩnh mạch, mao mạch.
Có bao nhiêu loại mạch máu ? Đó là những loại nào ?
Hình 17-2. Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
Hãy quan sát hình 17-2 .So sánh và chỉ ra sự khác biệt giữa 3 loại mạch máu, và giải thích bằng cách hoàn thành bảng sau
Hình 17-2. Sơ đồ cấu tạo các mạch máu
3 lớp
Biểu bì
Cơ trơn
Mô liên kết
3 lớp
Bi?u bì
1 lớp biểu
bì mỏng
Hẹp
Rộng
Hẹp nhất
Có van 1 chiều
Nhỏ, phân
nhánh nhiều
Dẫn máu từ tim
tới các cơ quan,
vận tốc và áp lực
lớn.
Dẫn máu từ khắp
các tế bào về tim,
vân tốc và áp lực
nhỏ.
Trao đổi
chất với tế
bào.
Cơ trơn
Mô liên kết
Dày
Mỏng
Động mạch: Thành gồm 3 lớp dày
Tĩnh mạch: Thành gồm 3 lớp mỏng
Mao mạch: Thành gồm 1 lớp mỏng
Kết luận:
Gồm có 3 loại mạch máu:

Mỗi chu kỳ co dãn của tim
gồm bao nhiêu pha ? Đó là
những pha nào ?
Pha dãn chung
Van
nhĩ
thất
Hình 13.3 Sơ đồ co dãn của tim
Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha:
+ Pha nhĩ co ( 0,1s) + Pha thất co (0,3s)
+ Pha dãn chung
(0,4s)
0,8
0,1
0,7
0,8
0,8
0,3
0,5
0,4
0,4
Vì thời gian tim hoạt động bằng thời gian tim nghỉ ngơi, thời gian nghỉ
đủ cho tim hồi phục lại trạng thái ban đầu để chuẩn bị nhịp tim mới.
Tại sao tim hoạt động suốt đời mà không biết mệt ?
Pha dãn chung
Hình 13.3 Sơ đồ co dãn của tim
Van
nhĩ
thất
Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu kỳ co dãn gồm 3 pha:
+ Pha nhĩ co ( 0,1s)
+ Pha thất co (0,3s)
+ Pha dãn chung (0,4s)
Mỗi chu kì co dãn của tim gọi là nhịp tim.
Tim co bóp 75 nhịp/ 1 phút
Tim co bóp được bao nhiêu nhịp trong 1 phút ?
Kết luận:
Nhịp tim phụ thuộc và các yếu tố nào ?
Nhịp tim phụ thuộc vào các yêu tố nào: Trạng thái sinh lý,
giới tính, độ tuổi, luyện tập và bệnh lý...
NỘI DUNG



I/ Cấu tạo tim:
1/ Cấu tạo ngoài:
Tim nằm giữa 2 lá phổi
Màng tim bao bọc bên ngoài
Đáy ở trên đỉnh ở dưới
2/ Cấu tạo trong:
Tim được cấu tạo bở cơ tim
Và mô liên kết.
Gồm 4 ngăn:
TNP và TTP ở trên
TNT và TTT ở dưới
Thành TTT là thành dày nhất.
Các van tim:Van nhĩ- thất
Van thất- động



II/ Cấu tạo mạch máu:
Động mạch: Thành gồm 3 lớp dày
Tĩnh mạch: Thành gồm 3 lớp
mỏng
Mao mạch: Thành gồm lớp mỏng
III/ Chu kì co dãn của tim:
Tim co dãn theo chu kỳ. Mỗi chu
kỳ co dãn gồm 3 pha:
+ Pha nhĩ co ( 0,1s)
+ Pha thất co (0,3s)
+ Pha dãn chung (0,4s)
Mỗi chu kì co dãn của tim gọi
là nhịp tim.


KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ
Làm bài tập 1, 2, 3, 4 SGK trang 57
Đọc “Em có biết “ SGK trang 5
Vẽ hình 17.1; h17.2 SGK trang 54+55